Fálkinn - 17.12.1953, Qupperneq 38

34JÓLABLAÐ FÁLKANS 1953
Samlokur og brauðtcrta
ÍSLENSKAR húsmæður hafa jafnan
haldið þeim sið að eiga gnótt af
heimbökuðuin kökum til jólanna. Þótt
kökur smakkist jafnan vel finnst
mörgum ómissandi að liafa einnig ó-
sætt með á kaffiborðinu. Um jólin
er venjulega erfitt að komast í búðir
og verslanir oft lokaðar, og gefur því
að skilja að erfitt er að bera á borð
smurt brauð með fjölbreyttu áleggi.
Ennfremur er alltaf sá galli á að fal-
leiga skreyttar brauðsneiðar útheimtá
mikla vinnu á siðustu stundu, og er
])ví erfitt að koma slíku við ef hús-
móðirin hefir enga sér til aðsloðnr.
1 staðinn fyrir íburðarmikið smurt
brauð má nola samlokur eða brauð-
tertur og hefir það ýmsa kosti fram
yfir brauðið. í fyrsta lagi má úthúa
])ær með talsverðum fyrirvara, enn-
i'remur þarf ekki jafn fjölbreytt álegg,
slíkar samlokur má jafnvel búa til
þótt ekkert álegg sé tii nema úr dós-
um og svo t. d. egg og ostur. Síðast
en ekki síst getur fat með sliku brauði
iitið mjög smekklega út eins og sjá
má á meðfylgjandi mynd..
Hér fara á eftir uppskriftir þeirra
tegunda sem sýndar eru á myndinni.
ANSJÓSUIIRINGIR:
1 hvern hring eru notaðar tvær
kringlóttar sneiðar önnur rúgbrauð
en hin Ihveitibrauð. Á miðja hveiti-
brauðsneiðina er einnig skorið kringl-
ótt op eins og myndin sýnir. Rúg-
brauðnseiðin er siðan smurð með
smjöri. Harðsoðin eggjarauða er mul-
in niður og blandað saman við hana
smábrytjuðum ansjósum (sardinur i
tómat eða gaffalbitar gera sama gagn).
Þykkt lag af þessu er síðan iátið á
rúgbrauðssneiðina og hveitihrauðs-
hringnum þrýst ofan á. Bf óskað er
má fylla miðju hringsins af mauki
þessu.
SLÖNGUBRAUÐ MEÐ LIFRAKÆFU:
Skorpan er skorin af stóru form-
brauði og brauðinu síðan skipt i fjór-
ar eða fimm sneiðar eftir endiiöngu.
Dálitlum rjóma er hrært saman við
lifrarkæfuna, kryddi bætt i eftir vild
og lauk ef óskað er. Sneiðarnar eru
smurðar með iinuðu srnjöri og siðan
lifrarkæfunni og látnar bíða litla
stund. Síðan er sneiðin vafin upp á
sama 'liátt og slöngukaka. Smjörpapp-
ir er vafið utan um og brauðið geymt á
köldum stað í nokkrar klukkustuudir.
BRAUÐTERTA:
með salati og reyktu svínslæri:
Skorpan er skorin utan af form-
brauði og brauðið síðan skorið í
þrennt eftir endilöngu (hafið sneið-
arnar ekki of þykkar). Neðsta sneiðin
er smurð með smjöri og síðan er smá-
hrytjað reykt svínslæri (skinke)
biandað sinnepskrydduðu smjöri og
því smurt á sneiðina. Smyrjið næstu
lengju og leggið Ihana ofan á, smurðu
hliðina niður. Smyrjið einnig hina
hliðina smjöri og síðan einhvers kon-
ar salati, eða mayonnaise blönduðu
smábrytjuðúm salatblöðum. Smyrjið
siðan siðustu sneiðina og leggið hana
ofan á. Tertan má auðvitað vera fjór-
iaga og ýmsar aðrar tegundir áleggs
má nola, t. d. gæti smábrytjað hangi-
kjöt komið í stað svínslærisins og
„sandwich spread“ i stað salats.
Brauðtertan er síðan vafin smjör-
pappír og látin standa að minnsta
kosti tvær klukkustundir á köldum
stað og eitthvað lagt ofan á til að
pressa tertuna saman t. d. brauðbretti
eitt eða fleiri. Slcorin i sneiðar með
mjög beittum hnif.
OSTASAMLOKUR:
Gráðostur eða annar mjúkur ostur
er hrærður saman við smjör og smátt
brytjaðar radísur. Skorpan skorin af
'brauðinu og sneiðarnar skornar tigul-
laga. Þykkt ostlag látið á annanhvorn
tigul og hinum þrýst ofan á. Hver
tigull skreyltur otívu eða svoköiluðu
radísublómi (þau eru búin til með
því að skera niður í hýði radísurnar
þannig að hún líkist blómi sem er að
opnast). Ef ekki er annars kostur
mætti nota agúrku eða tómatflís.
Skrautið er fest á sneiðina með dá-
litlu smjöri.
‘ í ! ; I
ItAUTT OG HVÍTT:
Kringlóttar sneiðar búnar til úr
rúgbrauði og smurðar smjöri sem áð-
ur er linað og hlandað dálitlu af
sítrónusafa. Harðsoðnar eggjahvítur
eru brytjaðar saman við litið eitt af
mayonnaise og maukinu síðan smurt
á brauðið. Sneiðarnar síðan skreytt-
ar með litlum pylsusneiðum (t. d.
spegipylsu eða malakoff).
Xökur
FRANSKAR VÖFFLUR:
200 gr. smjörtíki, 200 gr. hveiti,
4 matsk. rjómi eða vatn. Smjör-
krem, 100 gr. smjöriíki, 100 gr.
flórsykur, 1 eggjarauða.
Smjörlíkið er mulið vel saman við
hveitið síðan er rjómanum bætt í.
Ileigið Jinoðað og látið bíða á kötd-
um stað í ca. klukknstund. Síðan er
deigið flatt út (þunnt) og skornar úr
því kringlóttar sporöskjulaga kökur.
Þvi miður munu vart fáanleg hér á
landi hrufótt kökukefti en séu þau
notuð líkjast kökurnar mjög frönsku
vöffiunum sem við þekkjum úr brauð-
gerðarhúsum. Hins vegar má vel not-
ast við gamatdags ibogið raspjárn eða
fíngerðari endann á kjötlhamri og eru
þessi áhöld þá notuð eftir að deigið
hefir verið flatt út og kökurnar skorn-
ar. Sykri er stráð á bökunarborðið áð-
ur en deigið er flatt út og kökunum
snúið við þannig að þær séu sykraðar
á báðum hliðum. Kökurnar cru bak-
aðar á smurðri plötu við góðan hita.
Þegar kökurnar eru orðnar kaldar
cru þær lagðar saman tvær og tvær
og smjörkrem á milli.
BÚTTUDEIGSTERTA:
300 gr. smjörliki, 300 gr. hveiti
6—7 matsk. vatn.
Deigið lagað á sama hátt og segir
í uppskriftinni hér á undan. Fletjið
deigið þunnt út á smjörpappír og
skerið úr því 5—8 botna mismunandi
stóra. Stráið sykri á botnana og bkkið
þá ljósbrúna við góðan hita. Hafið
smjörpappírinn undir á plötunni.
Takið síðan botnana af pappírnum og
látið þá kólna. Leggið siðan botn-
ana saman með rjóana og ávaxta-
mauki, þann stærsta neðst og síð-
an minnkandi. Þessi terta er fal-
legust sé talverður stærðarmunur
á botnunum, t. d. má skera efsta
botninn eftir bolla þann næsta
eftir undirská'l en hina eftir misstór-
um diskum. Rjóminn er látinn yfir
allt yfirborð hvers botns, þannig, að
rönd af rjóma verður kringúm hvern
þeirra.
VALHNETUTERTA:
50—75 gr. valhnetur, 5—0 egg,
225 gr. flórsykur, 2 matsk. vatn,
50 gr. hveiti, 40 gr. kartöflumjöi,
1 tesk. lyftiduft.— Á milli lag-
anna 75—100 gr. vailhentur, (i dl.
rjómi (þeyttur), 2 matsk. sykur.
Flórsykutr er sigtaður og lirærður
með eggjarauðum og vatni í ca (4
til V-i klukkustund (skemur sé liræri-
vél notuð). Síðan er brytjuðum hnet
um og þurrefnum blandað saman vtð.
Síðast er stííþeyttum eggja'hvítum
bætt í. Deiginu er rennt í kringlótt
kökumót sem áður 'hefir verið smurt
og raspi stráð í það, og kakrm bökuð
ca. 40 mínútur við hægan hita. Þeg-
ar kakan er orðin köld cr henni skipt
í 2—3 lög. Fallegustu valhneturnar
eru teknar frá til að skreytá kökuna
en hinar eru brytjaðar. Nokkur hluti
þeytta rjómans er t)tandaður brytj-
uðum hnetum og sykri og notaður
milli laganna. Siðan er kakan hulin
og skreytt rjómanum sem eftir er,
i)eilu hnetunum raðað ofan á hann og
brytjuðum hnetum stráð yfir.
Sœlgœii til fólanna
SÚKKULAÐIKARAMELLUR:
4 dl. (350 gr.) strásyluir, 1 dl.
sýróp, % dl. púðursykur, % dl.
kakó, 2Vi dl. rjómi, 1 matsk.
vanilluisykur, 30 gr. smjör, 75 gr.
möndlur eða hnetur.
Blandið öllu saman að undantekn-
um möndlunum. Potturinn sem nota
á þarf hetst að hafa þykkan hotn.
Látið sjóða bægt og hrærið vei í. Soðið
þangað tii karamellukvoðan er mátu-
lega tiörð og seig við prófun í köldu
vatni. Brytjið möndlurnar eða hnet-
urnar og btandið saman við. Hellið
síðan úr pottinum á vel smurða plötu.
Þegar kvoðan er að byrja að kólna
er 'hún skorin í ferkantaða bita og
karamellubréfi eða smjörpap'pir vafið
utan um hvern þeirra.
JÓLASÆLGÆTI:
200 gr. sykur, 3 dl. sýróp, 3 dl.
rjómi, 75 gr. möndlur eða hnetur.
Þvoið og flysjið möndlurnar og
malið þær siðan í möndlukvörn (séu
hnetur notaðar á einnig að hakka
þær). Blandið öllu saman i þykkbotn-
uðum potti og sjóðið hægt og iengi.
Hrærist í á meðan. Prófið kvoðuna
með því að taka dálítið af henni á
tes'keið og dýfa í kalt vatn. Þegar
liún er seig á að taka pottinn af eld-
inum og bæta möndlunum i. Látið
samstundis i pappírsmót undan kon-
fekti eða heimatilbúin mót úr smjör-
pappír. í ihvern mola cr stungið litilli
spýtu eða stöngli.