Fálkinn - 14.12.1956, Blaðsíða 13

JÓLABLAÐ FÁLKANS 1956 9
Benjamino Gigli og kynntist honum.
Gigli söng j)ar í „Gioconda" og
,.Boliéme“ og Stefán sá hann og lieyrði
hæði á æfingum og utah, og kveðst
hafa mikið af honum lært. Og Gigli
var á æfingum hjá óperuflokki þeim,
sem Stefán var í, og gaf ýms góð rdð.
Þetta var sumarið 1934.
HEIM OG TIL DANMERKUR.
Árið eftir kemur hann svo heim
til Islands eftir fimm ára útivist.
Karlakór Reykjavikur, hið gamla fé-
lag Stefáns, hugði þá til söngferðar
um Norðurlönd og bað Stefán um að
verða einsöngvara i förinni. Hann
þóttist illa geta skorast undan því.
Hann fór heim, hélt 14 liljómleika
fyrir fullu liúsi og fór síðan sína
fyrstu „kynnisför" til Norðurlanda
ásamt Karlakór Reykjavikur. Sú för
varð til þess að tónelskt fólk í Dan-
mörku fékk að heyra rödd hans. Og
„Svo rann upp ægilegasta stund,
sem ég liefi lifað. Áður en mig varði,
var ég kominn inn i búningsherbergið,
og þar var ég málaður í skyndi. Ég
\il helst orða þetta þannig, að ég
hafi verið krítaður eins og sauður.
Meðan þessu fór fram greip mig gíf-
urlegur kviði. Mér fannst ég vera að
líða burt úr læssari tilveru, sem ég
lifði í dags daglega, inn í nýjan ann-
arlegan 'heim. Um leið og andlits-
farðinn lagðist á kinnarnar á mér,
saup ég hveljur í þessari fæðingu til
liins nýja lífs, eða réttara sagt tók
andvörpin út úr hversdagslegu til-
verunni. En jtegar ég stóð upp, ferð-
búinn inn á leiksviðið, varð ég þess
var að allt hringsnerist fyrir augunum
á mér, og að ég gat ekki hrært mig
úr sporunum. Ég heyrði ekki lengur
mannamálið kringum mig, heldur að-
eins óljósan raddklið, sem hljómaði
eins og dauf suða.“
„Þarna stóð ég á miðju leiksvið-
inu í stóru hlutverki, einn míns liðs,
harn að aldri, útlendingur, langt suð-
ur í löndum, fjarri ættjörð minni, og
fyrir framan mig spilaði orkestrið
eins og beljandi jökulfljót, en bak við
það störðu öll jiessi tindrandi augu
frá troðfullu leikhúsi. Sú var þó bót
i máíi að ég sá ekkert af þessu fyrir
ofbirtu frá ljósunum fremst á leik-
sviðinu.“
En þrátt fyrir jietta fór allt vel —
meira en vel. Eftir stóru ariuna í
fyrsta þætti tók svo við dynjandi
lófaklapp, að Stefán varð að endur-
taka ariuna. „Þá var mér ljóst,“ seg-
ir hann — „að ég hafði komist lifandi
úr þessari eldskírn. Það var sem ég
vaknaði af vondum draumi, og nú
söng ég ekki framar með þeirri með-
vitund, að ég væri að berjast við ó-
sýnilega óvætti, heldur söng ég í
nafni ættjarðar minnar, sem mér þótti
svo óumræðilega vænt um einmitt á
jiessari úrslitastundu lifs míns.“
Síðasta Tosca-sýningin þarna í
Firenze var kveðjusýning fyrir þenn-
an unga íslenska gest, sem liafði stigið
fyrstu sporin á óperusöngferli sinum.
Troðfullt húsið neitaði að fara fyrr
en Stefán hafði sungið fjórar aríur
aukreitis, eftir sýninguna sjálfa.
„Tosca“ varð upphafið, en siðan
komu „Rigoletto“, Bohémé“, „Travi-
ata“, „Faust“, „Madame Buttcrfly“,
„Lucia di Lammermoor", „Perlukaf-
ararnir" og fleiri, sem hann söng í
á ýmsum söngleikhúsum í Italíu, að-
allega í Milano. Á einum staðnum,
Monte Catini, var liann samtímis
Henry Skjær, Stefán Islandi og Edith Oldrup Pedersen í „Perlukafararnir“
á kgl. leikhúsinu 1943,
Frá heimili Stefáns íslandi í Solvænget I í Kaupmannahiifn. Frá vinstri: Itichard, Kristjana, Stefán og Guðrún.
í því landi hefir hann aðallega starfað
síðan. Fyrstu sjálfstæðu hljómleika
sína i Danmörku hélt hann i Tivoli
og vakti þá þegar svo mikla athygli
að opinberlega var farið að krefjast
þess að hann yrði ráðinn að kgl. leik-
húsinu. Af því varð þó ekki að sinni.
Að visu var liann ráðinn til að syngja
hertogann í „Rigoletto", en þegar æf-
ingar byrjuðu kom það á daginn að
söngstjóri óperunnar vildi láta Stefán
syngja hlutverkið eins og áður hafði
tiðkast þar í leikhúsinu, en Stefán
hélt fast við að fá að syngja það upp
á ítalska visu, eins og liann liafði
lært það i Milanó. Og meðan í þessu
stappi stóð fékk Stefán illkynjað kvef,
sem hann losnaði ekki við fyrr en
eftir langa dvöl suður í Harzfjöllum,
og tafði þetta hann frá verki í nærri
heilt ár.
Ítalíu lærði hann að beita henni, slípa
hana þangað til að hún varð ósvikinn
italskúr tenór," segir „Berlingske
Tidende“ — „svo að hann gat sungið
hlutverk frá Giordino og Leoncavallo
ti.l Puccini og Verdi og meira að segja
„O Paradiso-ariu Meyerbeers. 1 þeirri
þeirri síðastnefndu heyrði maður hve
nærri 'hann er kominn marki full-
Sumarið 1940 hittum við hann aftur
i Tivolis Koncertsal í Kaupmanna-
höfn. Þá hafði liann sungið hertogann
í Rigoletto „með sínu lagi“ á kgl. leik-
húsinu og sannað að hans túlkun var
ekki lakari en hin, sem Danir höfðu
ált að venjast, því að hlöðin jusu yfir
hann lofi fyrir. Eitt þeirra sagði i
sambandi við þennan gestaleik Stef-
áns: „Það var frammistaða í stóra
brotinu ... Og ætlum við ekki að fá
hann fastráðinn að óperunn'i á næsta
leikári, þvi að það fer að verða full-
komið hneyksli, að kgl. leikhúsið
hefir ekki enn tryggt sér þennan
söngvara.“ í öðru blaði segir: „Inni
í salnum (Koncertsalen í Tivoli)
slóðum við þétt cins og vindlar i búnti
ti! að hlusta á hann, j)ennan mesta
óperutenór okkar, sem Óperan þarf
ekki að nota. Aldrei hefir hann sung-
ið fegur en í gærkvöldi. Hann hefir
allt sólskin Ítalíu í barkanum og skap
eins og sjálfur Geysir. Salurinn sauð
af hrifningu.“
„Náttúran hefir gefið honum hina
skæru .tindrandi, björtu jökulrödd, í
íslandi sem Cavaradossi í „Tosca“ á
kgl. leikhúsinu 1945. Þetta var fyrsta
óperuhlutverkið sem hann lék í Fir-
enze 12 árum áður.