Fálkinn - 14.12.1956, Blaðsíða 43

JÓLABLAÐ FÁLKANS 1956 39
MARY PICKFOKD. Frh. af bls. 37.
— Og búðu þig undir að sýna mér
hvað þú kannt í leiklistinni!
Ég var mállaus af gleði og öll i
uppnámi.
Belasco hafði snúið sér frá okkur
og ætlaði að fara, en sneri sér að mér
aftur og spurði: — Segðu mér hvers
vegna þú sagðir að líf þitt væri undir
þvi komið að þú fengir að hitta mig?
— Skiljið þér, herra Belasco, — ég
er þrettán ára og stend þó á kross-
götum. Ég verð að duga vel héðan
í frá og þangað til ég er orðin tvítug.
Það eru ekki nema sjö ár. Ég er eins
konar fjölskyldufaðir og verð að
vinna fyrir eins miklu og hægt er!
Þegar Belasco hafði séð hvað ég
gat, bauð hann mér hlutverk í næsta
leik' er hann ætlaði að hleypa af stokk-
unum. Hann hét „Warrens frá Virgi-
nia“.
Þegar ég fór úr leikhúsinu þetta
kvöld varð mér fyrst hugsað til
mömmu. Ég skrifaði henni um kvöld-
ið. Bréfið var ekki nema tvær línur:
„Gladys Smith heitir nú Mary
Pickford og David Belasco hefir
ráðið hana til að leika í haust.“
BELASCO STARFAR.
Belasco hafði valið mig í hlutverk
Betty, yngstu dótturinnar í „Warrens
frá Virginia". Leikurinn var saminn
af William de Mille, og bróðir hans,
Cecil B. Mille, sem siðar varð frægur
kvikmyndaleikstjóri, var meðal leik-
endanna.
Skömmu eftir að æfingar byrjuðu
fékk ég dálitinn forsmekk af hvernig
David Belasco starfaði. Á einni æf-
ingunni þeytti hann könnu með hlyn-
sirópi á fína persneska gólfdúkinn af
])ví að ekki var ekta síróp í könnunni,
eins og mælt var fyrir í handritinu.
Þegar æðið var runnið af honum og
hann hafði skipað að lireinsa til á
leiksviðinu, öskraði liann: — Leyfið
yður aldrei framar að gera ykkur dælt
við mig!
Allt í einu tók hann á rás beint til
min, sem var líkust því að ég væri
frosin niður. Ég reyndi að gera mig
eins smáa og ég gat, en það var
gagnslaust.
Belasco horfði á mig með glampa
í augnakróknum og spurði: — Jæja,
Mary, livernig leist þér á sýninguna
mina áðan?
— Ég . .. ég skil vist ekki hvað þér
eigið við, muldraði ég.
— Þetta er leyndarmál milli mín og
þin, sagði hann spaugandi og eins og
það væri trúnaðarmál. — Mér finnst
bráðnauðsynlegt að mölva eitthvað
að minnsta kosti einu sinni fyrir
hverja frumsýningu, til þess að leilc-
ararnir geri það sem þeir geta.
Áður en frumsýningin var á Broad-
waý ferðuðumst við með leikinn í
fjórar vikur haustið 1907. Belasco
var með okkur þessar fjórar vikur
og hefiaði og fágaði tilsvörin hjá
okkui’ meðan við vorum að ferðast
milli bæjanna. Og mánudag einn í
nóvember var frumsýningin á „Warr-
ens frá Virginia“ í New York City.
Ég hafði náð markinu, sem ég iiafði
sett mér: ég var á Broadway og lék
í sýningu, sem David Belasco hafði
stjórnað!
„Warren frá Virginia“ varð löng
og heillarík atvinna hjá mér. Haustið
1908 fórum við i leikferð aflur, og
nú var ferðin miklu lengri og crf-
iðari.
Vorið 1908 hafði ieikritið gengið
sér til iuiðar og nú sameinaðist Smith-
fjölskyldan aftur í New York. Ég
hafði getað lagt til liliðar kringum
400 dollara, og mamma og Lottie höfðu
líka verið i leikferð og höfðu eilthvað
afgangs. Um skeið höfðum við nóg
fyrir húsnæði og mat og gátum jaln-
vel keypt sitt hvað utan á okkur lika.
En vikurnar liðu og buddan léttist,
svo að nú fór óttinn við framtiðina
að gera vart við sig aftur. Við vissum
að við þurftum að ná í atvinnu bráð-
lega. En af því mundi vitanlega leiða,
að við yrðum að skilja aftur.
ÉG „LÆT SVO LÍTIГ AÐ ...
Og nú var orðið þröngt í búi.
Mamma kom með tillögu, sem mig
hryllti við er ég heyrði hana.
— Fyndist þér það skelfing leiðin-
iegt að biðja um atvinnu við kvik-
myndir? spurði hún einn daginn.
— Æ, mamma, ég skal gera hvað
sem er, en bara ekki það ...
— Góða min, ég kysi nú lika frem-
ur eitthvað annað handa þér. En ég
'hefi heyrt að þeir borgi vel, og auk
l'ess færðu að ganga í silkisokkum
og með háa liæla.
Ef til vill var það það, sém réð úr-
slitunum. Morguninn eftir fór ég út
í nýju fötunum mínum og steig út
úr strætisvagninum fyrir utan kvik-
iryndastöð Biograph og Bioscope. Ég
sagði við sjálfa mig að ég skyldi fara
þarna inn og spyrja um atvinnu, eins
og ég hafði lofað mömmu, og snarast
svo út undir eins. Undir niðri hafði
mamma valdið mér miklum vonbrigð-
um. Að hún skyldi fara fram á það
við Belasco-leikkonu, sem auk þess
var dóttir hennar, að hún legðist svo
iágt að spyrja um atvinnu á þessum
fyrirlitlegu, fátæklegu og viðbjóðslegu
kvikmyndastöðvum! Ég var ergileg
])egar ég gekk upp þrepin hjá Bio-
graph.
En þennan marsmánaðardag 1909
steig Mary Pickford fyrsta skrefið á
nýjum og ævintýralegum æviferli.
Biograpli hafði skrifstofur í gömlu
höfðingjasetri. Þegar ég gekk yfir
marmaraflísarnar í anddyrinu kom
maður út úr vinduhurð beint á móti
mér. Hann glápti á mig.
Mary Pickford seytján ára gömul.
— Eruð þér leikkonaí spurði hann
formálalaust.
— Ég hefi verið leikkona í tíu ár,
svaraði ég stutt.
— Ég lieiti Griffith. Þér eruð of
iág og of digur, cn ég get prófað yður.
Svo var mér troðið i einhvern kjól
og Griffith lagaði sjálfur á mér
andlitið.
Mér var fenginn gitar og sagt að
láta eins og ég væri að syngja og
dansa.
Meðan verið var að ljósmynda mig
í þessari mjög svo vanbúnu sýningu,
kom ungur maður að og sagði með
■hljómrikri írskri rödd: — Ilvers kon-
ar dama er þetta?
Þá gekk fram af mér. Ég gleymdi
hæði kvikmyndavélinni, gítarnum og
Griffitli og sneri mér reiðilega að
manninum. — Dirfist ])ér að móðga
mig? hreytti ég út úr mér.
í þá daga þekkti ég aðeins eina
merkingu orðsins „dama“ og hún var
alls ekki falleg. Ungi íriendingurinn
■liafði alls ekki ætlað sér að móðga
mig. Þótt margt mætti að honum
finna hafði hann aldrei ljótan niunn-
söfnuð er kvenfólk var viðstatt. Ég
ætti að vita það þvi að maðurinn hét
Owen Moorc, fyrsti maður Mary
Pickford.
Owen og hann varð síðar fyrsti mað-
urinn minn.
Ég var dauðþreytt eftir fyrsta
kvikmyndadaginn, en strax daginn
eftir fannst mér starfið ekki eins leið-
inlegt og lýjandi, og áður en ég vissi
af var ég kominn út í klæðaklefann
aftur, farin að þvo af mér málningu
og skipta um föt.
Ég var að fara inn í vindúhurðina
i anddyrinu ])egar Griffith kailaði á
eftir mér: — Viijið þér leika aðal-
lilutverkið á morgun?
— Já, gjarnan.
— Kunnið þér nokkrar ástar-senur?
Ég saup hveljur nokkrum sinnum
áður en ég sagði: Sei-sei já. í sömu
svifum kom einn smiðurinn að með
súlu úr pappa.
Griffith bað hann um að setja súl-
una af sér. — Gott og vel, Pickford,
leikið þér þá ástarsenu á móti súlunni
þarna!
Ég var fimmtán ára. Eg hafði aldrei
haft stefnumót og þvi síður hafði
strákur nokkurn tima kysst mig. Ég
ætlaði að reyna að komast hjá ])essu
með því að segja: — Herra Griffitli,
mér er ómögulegt að lcika á móti
steindauðri súlu!
Ég hafði ekki fyrr sagt þetta fyrr
en Owen Moore kom fram í anddyrið.
— Komið þér hérna, Moore! kallaði
Griffith. — Standið þér þarna. Ung-
frú Pickford kann ekki við að elska
steindauða pappasúlu. Við skulum
sjá hvort henni tekst betur við yður!
Ég var lafhrædd og langaði mest
ti! að leggja á flótta. En svo mannaði
ég mig upp og reyndi að muna hvern-
ig fóik iék svona atriði í leikhúsunum.
Örþrifatilraunir mínar til að leika
ástfangna stúlku, hafa þó samt hlotið
náð fyrir augum Griffiths, því að ég
fékk aðalhlutverkið á móti Owen
Moore í „Fiðlusmiðnum frá Crem-
ona“.
Ég gieymi aldrei augnablikinu er
Owen Moóre tók mig í faðm sér.
Hjartað i mér hamaðist svo — af
eintómri feimni — að ég er viss um
að hann hlýtur að liafa heyrt það.
FYRSTA „NÆRMYNDIN“.
í þá daga var venjulega ekki verið
nema tvo daga að búa til heila mynd
— einn dag inni og annan úti. „Fiðlu-
smiðurinn frá Cremona" hefir sjálf-
sagt tekist vel, og Griffith virtist vera
ánægður með nýjustu leikkonuna
sína.
Ef ég man rétt hafði Griffith aldrei
neitt handrit til að fara eftir. Ég lield
að slikt óhóf hafi ekki verið farið
að tíðkast hjá kvikmyndafélögunum
í þá daga. Oft sagði hann bara: —
„Mary, nú ertu þvottakona!“
I kvikmynd sem hét „Vinir“ gerði
Griffith nokkuð, sem ég held að liafi
verið fyrsta nærmyndin í kvikmvnd,
scm nokkurn tíma hefir verið tekin.
Hann kallaði til ljósmyndarans: —
Nú skulum við skemmta okkur, Billy.
Flyttu myndavélina nær henni Mary!
Biliy hlýddi og flutti vélina —
óskaplega klunnalegt verkfæri, sem
ég held að hafi vegið fast að þvi
fimmtíu kiló, og sem Biily geymdi
oft nestisböggulinn sinn í.
Billy sneri og sneri og ég var svo
forvitin í að sjá árangurinn að ég átti
bágt með að biða.
Það var í rauninni hræðilegt að sjá
þetta feiknastóra skessuandlit sitt á
léreftinu.
— Hvernig líst yður á, Piclcford?
spurði Griffith.
— Ég held að þér ættuð að reyna
meira af þessu, og kannske ennþá
nær, herra Griffith, sagði ég.
— Það er alveg rétt, sagði Griffith.
HOLLYWOOD-
BRAUTRYÐJENDUR.
Næsta vetur fengum við með ör-
stuttum fyrirvara skipun um að taka
saman dót okkar og fara til Kaliforn-
íu. Þegar ég hafði kvatt fólkið mitt
og lestin ætlaði að fara á stað, fór
Jack að kjökra: — Ég vil fara með
þér!
Mamma tók í sama streng: — Æjá,
’lofðu aumingja stráknum að fara
með þér!
Lestin var komin á hreyfingu, en
mamma daufheyrðist við öllum min-
um mótmælum og lyfti Jack upp í
dyrnar.
Loks komum við í hinn strjálbýla
bæ Los Angeles, með evkalyptus-
trjánum, pálmunum og ölvandi ilm
af öllum apþelsínublómunum. Aðeins
einn kvikmyndaleiðangur hafði kom-
ið á þennan hjara veraldar áður.
Kvikmyndastöð okkar var fjórir
dekarar iands, og pallur úr timbri.
Ekkert þak var yfir þessum palli og
því siður veggir kringum hann, en
bómullartjöld hengd i kring. Þegar
hvasst var blöktu þessi tjöld og pilsin
á manni líka.
Ég fékk nú orðið 75 dollara kaup
á viku. Og að auki 25 dollara fyrir
ýmsum útgjöldum. Og áður en langt
um leið hafði Jaok fengið vinnu sex
daga vikunnar, fyrir tíu dollara á
dag. Helsta atvinna drengsins var að
detta af hestbaki og út um glugga, i
staðinn fyrir ungu stúikurnar, sem
léku hjá Biograpli. Undir vorið iiöfð-
um við safnað yfir 2000 dollurum.
Þetta varð, upphafið að allsnægtum
Pickfordfjolskyldunnar, og nú var ég
oi'ðin ólm í að komast til New York
til þess að sýna inömmu auðlegðina.
Ég vcrð að játa að líka var önnur
ástæða til þess að ég vildi komast
Framhald á bls. 41.