Fálkinn - 21.03.1962, Blaðsíða 13

Jæja, hér hafa þjónarnir átt athvarf síðastliðin tvöhundruð ár, og engir
eru eins grandvarir og þeir. Segjum að hertogi gæti boðið jarli að þiggja
glas af öli í Múrurunum, en ef þjónn hertogans byði vagnstjóra jarlsins,
gætu þeir aldrei lotið að svo lágu!“
Húsbóndinn deplaði augunum, til þess að gera mér skiljanlegt að hann
væri að spauga, og þurrkaði brosið af vörum sér eins vendilega og ef vasa-
klúturinn hans hefði verið rakvél.
„Fyrir þjón hefur bjórinn alltaf verið það sjálfsagða, og hér hefur alltaf
verið sjálfsagði staðurinn, eða stundum heillar áletrunin, Marlowe Mews.
Annars vill nú svo til, að það var metnaðarmál mitt, að verða húsbóndi
hér, ekki hjartans þrá. Þér eruð amerískur, og þess vegna draumóramaður,
herra minn. Ef til vill skiljið þér mig?“
„Ekki fyllilega,“ svaraði ég. „Hver er munurinn á því?“
Hann svaraði: „Einber metnaðargirnd er eitthvað holdlegt, sjáið þér?
Þrá hjartans er þvert á móti andleg. Þó yður kunni að finnast það ólíklegt,
ef þér lítið á mig, var ég alltaf haldinn rómantískri hneigð, blandinni mein-
lausum gáska. Því var það, að hvað sem allri holdlegri metorðagirnd leið,
var það mín innsta þrá — draumur sem fráleitt var að gæti rætzt — að
bjarga konu í neyð, og fleygja um leið rjómaköku framan í erkifantinn.“
„En þér gerðuð það ekki!“ greip ég fram í.
Herra Elwes eyddi heilum vikuforða af glaðværð í eina hláturskríkju.
„Gerði ég það ekki?“ Hann bætti í glasið mitt og hélt áfram. „Herra minn,
þér hljótið að hafa heyrt fjölda manna segja: „Ég gæti skrifað heila bók
um ævi mína, ef ég hefði tíma til.“ Auðvitað gætu þeir það ekki, jafnvel
þótt þeir væru ritfærir, því sé nákvæmlega að
gætt, kemur venjulega í ljós, að fæstir menn hafa
átt nokkra æfi. Ef yður væri það áhugamál, gætuð
þér án efa ritað bók um ánamaðk eða kakalaka.
En sá er í meira lagi hégómlegur, sem getur skrifað
heilt bindi um sjálfan sig — nema í sambandi
við aðra. í þessum skilningi gæti ég jafnvel
skrifað bók.
Ég var alltaf bókhneigður. Þegar ég var í þjón-
ustu jarlsins af Wye, hjálpaði ég honum til að
skrásetja bókasafn sitt, og síðustu ævidaga hans
las ég iðulega fyrir hann á kvöldin. Margir kjallara-
verðir hefðu litið niður á þetta starf og ekki talið
það tilheyra skylduverkum sínum. En ég þykist ekki of góður til að leggja
hönd að hverju sem er.
Svo þegar minn ágæti Wye lávarður andaðist gjaldþrota, árið 1929, og
afkoma í minni starfsgrein gerðist knöpp, þóttist ég ekki yfir það hafinn,
að ganga í þjónustu Anguish lávarðar. Hann var alls ekki heiðursmaður,
herra minn. Hinn fyrsti lávarður af Anguish fékk barónstitil sinn úr hendi
Jakobs konungs I. sem greiðslu fyrir saumavörureikning. Og þrjú hundruð
árum síðar var það, sem þið mynduð kalla, ekki svo lítill búðarmannsbragur
á eftirmanni hans. Hann hafði næga tilgerð til að bera, en engum þeim
þeim kostum búinn, er prýða sanna heiðursmenn. Hans var yfirborðið
en ekki eðlisgjöfin.
Anguish lávarður, húsbóndi minn, var alveg trúlaus, vonlaus og harð-
ýðgin sjálf. Hins vegar þótti honum varið í að vinna sér álit fyrir góðgerða-
starfsemi og fátækragjafir — með það fyrir augum, að vera hækkaður úr
baróni til greifatignar. Því hann var hégómlegur eins og páfagaukur, ef
eyða mætti svo skrautlegri líkingu á jafn litlausa persónu. Svo sat hann
á allskonar ráðstefnum til endurreisnar unglingum á glapstigum ■— einkum
ef það voru ungar og fallegar stúlkur. Svo fékk hann þeim oft vinnu með
lágum launum, við fyrirtæki sem hann átti í, svo sem þvottahús og gilda-
skála. Þarf ég að bæta því við, að hann krafði þær um greiðslu í vissum
aukastörfum, til þakklætis fyrir aðstoð sína. Ó hann sleppti aldrei tækifæri
til að græða eyri eða fullnægja löngun sinni, hann Anguish lávarður.
Hann kvæntist líka auðugri konu, amerískri stúlku frá Michigan, og þó
Frh. á bls. 33.
FALKINN