Fálkinn - 20.12.1965, Blaðsíða 15

Foreldrar Birgis áttu fjórtán börn sem öll komust upp, svo að það var ekki fá-
mennt í gullbrúðkaupinu þeirra. Þessi mynd var tekin eftir jarðarför móður hans,
frú Ólínu Andrésdóttur, fósturdóttur, sr. Þorvaldar Jakobssonar í Sauðlauksdal, og
sýnir liún systkinahópinn ásamt föðurnum, Ólafi Thoroddsen skipstjóra. Fremri
röð frá vinstri: Halldóra, skrifstofustjóri hjá Krabbameinsfélagi Reykjavíkur,
Magdalcna, áður blaðamaður og ritstjóri, gift Þorvarði K. Þorsteinssyni stjórn-
arráðsfulltrúa, Auður, gift Guðmundi Árnasyni bifreiðarstjóra lijá Kaupfélagi Ár-
nesinga, Arndís, gift Sæmundi Auðunssyni forstjóra Fylkis, Una, hjúkrunarkona
á ísafirði, gift Jóhanrii Sigurjónssyni iðnaðarmanni, Svava, kennari á Núpi, gift
Jóni Zóplioníassyni kennara, Sigríður, gift Þórði Jónssyni á Látrum. Aftari röð
frá vinstri: Stefán bankafulltrúi, Eyjólfur loftskeytamaður, Ólafur rafvirki á Gull-
fossi, Ólafur faðir þeirra, Bragi verkstjóri á Patreksfirði, Einar yfirhafnsögumað-
ur í Reykjavík, Birgir skipstjóri, Þorvaldur hreppstjóri á Patreksfirði.
þegar ég fór að vitja grásleppunetja, og
ég man, að ég hugsaði ekki um annað
en komast sem fyrst í land aftur. Mér
fannst tjörulyktin andstyggileg og ég
var sjóveikur — það var í fyrsta sinn
sem ég kastaði upp á sjó, en því miður
ekki það síðasta! Þegar ég var fjórtán
ára fór ég á þilskip að vinna fyrir hlut,
en árið eftir á seglskip með hjálparvél.
Það hét Halla og var tuttugu og sex
tonn.“
„Hvað er Lagarfoss?“
„Tvö þúsund níu hundruð tuttugu
og þrjú. En vélin í Höllu var miklu há-
vaðasamari en stóra vélin í Lagar-
fossi, og það get ég borið um, því að
ég var vélstjóri þá.“
„Bara fimmtán ára?“
„Já, maður þurfti reyndar að vera
sextán, en ég fékk undanþágu. Ég fór
ekki í neinn vélstjóraskóla, heldur að-
eins á smánámskeið sem nægði til að
ég fengi réttindi. Þeim hef ég alltaf
haldið við síðan að gamni mínu, og þó
að ég ynni aldrei aftur sem vélstjóri,
fékk ég réttindi á stærri og stærri skip-
um eftir því sem árin liðu.“
„En er ekki vandasamara að vera
vélstjóri á stóru skipunum?“
„Ég myndi segja, að mismunurinn
væri svipaður og að læra á gamaldags
bílskrjóð, en stíga svo upp í Cadillac
af nýjustu gerð.“
„Þú hefur ekki kært þig um að halda
áfram sem vélstjóri og verða fyrsti
meistari á stærra skipi með tímanum?“
„Nei, þá er skárra að vera skipstjóri;
ég sárvorkenni þeim sem þurfa að vera
niðri í gauraganginum í vélinni.“
Þráði að ganga menntaveginn.
„Hvar á Vestfjörðum ertu fæddur?“
„í Vatnsdal í Patreksfirði. Forfeðurn-
ir voru sauðaþjófar og fjöruræningjar
— já, og einn hórdómsprestur sem
missti hempuna þrisvar en fékk hana
aftur á milli — svo að ekki er nú við
góðu að búast! Ég ólst upp á stóru heim-
ili; ég var fjórði í röðinni af fjói'tán
systkinum. Faðir minn, Ólafur Thor-
oddsen, var skipstjóri, en eftir að hann
hætti á sjónum, kenndi hann í mörg
ár undir stýrimannapróf og útskrifaði
fjölda nemenda."
„Nú, þú ert þá með sjómannablóð
í æðum þrátt fyrir allt.“
„Já, svo á víst að heita, þó að ég
hafi lítið fundið til þess. Ég held, að
enginn okkar bræðranna hafi verið sér-
staklega upplagður sjómaður nema helzt
Einar, sem varð togaraskipstjóri rúm-
lega tvítugur og er nú yfirhafnsögu-
maður í Reykjavík. Hann hefur reynd-
ar alla tíð verið sjóveikur eins og ég.“
„Var pabbi þinn það kannski líka?“
„Nei, en hann var aldrei heilsugóður
og þoldi illa matinn og aðbúnaðinn á
sjónum, eins og þetta var þá.“
„Það hefuv ekki verið auðvelt líf fyr-
ir mömmu þína að vera heima með
fjórtán börn þegar pabbi þinn var lang-
tímum saman í burtu.“
„Samfleytt frá marz þangað til kom-
ið var fram í ágúst. Hún varð að hafa
yfirumsjón með öllu, þótt ráðsmaður
væri á heimilinu og vinnufólk tij að-
stoðar. Pabbi var aldrei hneigður fyrir
búskap, en kennari var hann af lífi og
sál.“
Lagarfoss á ytri höfninni í Reykjavík.
„Lærðir þú ekki hjá honum?“
„Það var ekki mikið, því að ég hafði
áhuga á öðru námi á þeim tíma. Ég
þráði eitt og aðeins eitt, og það var að
komast í menntaskóla og síðan há-
skóla. Annað dreymdi mig ekki um,
það hvarf aldrei úr huga mér, mig lang-
aði í Menntaskólann á Akureyri og sótti
um skólavist þar, en úr því námi varð
ekki. Ég sá ekki hvernig það yrði klof-
ið, því að peningaleysið var svo mikið,
og þetta dróst ár frá ári þangað til kom-
ið var í ótíma. Samt hélt ég áfram að
vona í lengstu lög, en það gat ekki orð-
ið.“
„Hvað langaði þig að taka fyrir?“
„Norrænu eða sögu, það voru mín
mestu hugðarefni og eru að vissu leyti