Fálkinn - 20.12.1965, Blaðsíða 19

Sverrir Haraldsson.
meðan ég hef efni til að vinna
að þessari iðju minni.
Steinunn býður upp á meira
kaffi.
Málarinn kveikir sér í kool-
sígarettu, skarpir og tjáningar-
fullir — næstum áfergjulegir
■— andlitsdrættirnir sem þó eru
mildaðir af rósemi og, að því
er virðist, eðlislægri glaðværð
mýkjast enn í rökkrinu og
dauf skíman lætur gljá lítils-
háttar á frísúrinn sem listamað-
urinn þvertekur fyrir að sé
rómverskur.
Hann stendur á fætur, snýst
einn eða tvo hringi með aðra
hendina fyrir ofan höfuð sér,
sem er góðs viti, og spyr hvort
ég hafi heyrt nýjasta þjóð-
sönginn.
— Ha? Nei.
— Ekki það?
Hann sezt þá við orgelið og
leikur á það Ó guð vors lands,
nokkuð hraðar en lagið er túlk-
að í útvarpinu og á undan
landsleikjum í rigningu.
Þegar ég kem út er sólin
gengin undir og neðansjávar-
grjótið hímir svart og líflaust
á sínum stað. En innra með
mér heldur draumleikurinn
áfram. Konsert fyrir skúltúra,
dvínandi birtu og orgel. Sóló-
isti: Sverrir Haraldsson.
iaiiuw
biVuu
IJT
ltLÓM RÉTT Vl»
Hannes Pétursson:
Þrjár kvöldstundir með
Sigurði Sigurðssyni.
ÚR 3. KAFLA
— Og mætti þá ekki gera
athugasemdir við fleira? Er
myndlistin nú, eins og stund-
um er látið i veðri vaka, klofin
í tvær ósættanlegar andstæð-
ur: hlutstæða og óhlutstæða
list?
— Sé skyggnzt undir yfir-
borðið, eru allar myndir óhlut-
stæðar, abstrakt, í eðli sínu,
að mála er að abstrahera við-
fangsefni, og af þeim sökum
er ekki um eðlis- heldur stigs-
mun að ræða milli hlutstæðra
og óhlutstæðra mynda. Og
grunnfærnislegt er það tal
manna, að óhlutstæð list komi
öll og einungis innan frá, það
sem kemur innan frá, hefur
auðvitað fyrst komið utan frá,
ef við þægjum ekki öll áhrif
utan frá, værum við ekki neitt.
Krakki sem sæti lokaður inni
frá blautu barnsbeini og fengi
aldrei að sjá fólk eða mun dags
og nætur, hann yrði fáviti.
í málaralist skiptir engu
hvort stuðzt er við fyrirmynd-
ir i umhverfinu eða ekki, list-
ræn lausn viðfangsefnanna
ræður þar ein úrslitum. Eins
er það algjört aukaatriði hvaða
fyrirmynda er leitað, þú getur
málað slæma mynd af fallegu
landslagi, en góða mynd af
ónýtum kartöflum.
Kjarni málaralistarinnar er
ávallt hinn sami, livaða aðferð
sem valin er: samleikur lita og
línu. Svo koma fram ýmsar
stefnur, ismar, en það er barna-
skapur að meta list einvörð-
ungu með hliðsjón af þeim,
segja að einn isminn sé öðrum
betri. Við skulum fletta þess-
ari listsögu sem liggur hér á
borðinu. Þarna hefurðu sýnis-
horn af ótal ismum liðinna
tíma, hér er fransmaður, þarna
spánverji, hér gler frá Feneyj-
um, og svo kemur hollending-
ur, sem sagt mjög ólíkar stíl-
tegundir, en maður horfir á
allar þessar myndir með sömu
velþóknun, af því málararnir
ná fram því sem er kjarninn
í allri sannri myndagerð. Og
þeir eru ekki að herma eftir,
verk þeirra eru ekki eftirherm-
ur fremur en góðar landslags-
myndir nú á tímum, þótt svo
sé fullyrt um þær af vissum
mönnum. Enginn málari sem
ber skyn á list, reynir — svo
við tökum dæmi — að búa til
fjall á léreftinu, heldur túlkar
hann hugmyndir sínar í gervi
þess. Eftirhermur yrðu aldrei
annað en blóðlaus skuggi til-
verunnar sjálfrar, sém náttúru-
lega tekur öllu öðru fram, því
þegar á allt er litið erum við
ekki eins merkilegir og við
höldum, eða kristnir menn
halda, að við séum króna sköp-
unarverksins. Það er áreiðan-
lega eitthvað málum blandií,
við erum smákríli í alheimin-
um og ættum ekki að líta jafn
stórt á okkur og við gerum.
— Þú minntist á landlags-
myndir. Þá er ekki úrleiðis að
spyrja: Hvernig kemur ísland
þér fyi'ir sjónir sem málara?
— Sumir, líklega fyrir áhrif
frá expressionismanum, halda
að ísland sé mjög litsterkt land.
Það er það hreint ekki, nema
að haustlagi. Mikil litaauðgi
heyrir ekki norðrinu til. í ís-
lenzkri náttúru eru hir.s vegai
mörg litbrigði, en fínleg, alts
konar blátónar og jarðlitatón-
ar. Eins er um fugla landsins,
þeir eru ekki litsterkir, þeir
eru allir í jarðlitaskala. Hægt
er að túlka landið í sterkum
litum og ná með því áhrifum,
en það er önnur saga og freist-
ar mín ekki sérlega. Ég kýs
heldur að ná fram þeim blæ
landsins sem setzt hefur í raig
eftir bein kynni af því og ég
sé fyrir mér þegar ég ferðast
um það í huganum, blágráum
tóni, einhverjum silfurtóni get-
ur maður sagt, sem mér finnst
bregða yfir íslenzkt landslag.
Ég hef gaman af að glíma við
hann, en mér hefur ekki tekizt
að ná honum enn og líklega
tekst mér það aldrei...
Garöastrætl G
Sfmi 2155G
Ffölbpeytt
úpval at
Ijósmynda-
vöpum
• Sýninsarvélan
■ Myndavélap
« Ralmagnsflöss
« Sýníngartjöld
» Fílmur
• Flassperur
Sigurður Sigurðsson í vinnustofu sinni.
FÁLKINN