Vaka - 01.01.1927, Blaðsíða 97

[VAKA
ÞINGRÆÐIÐ Á GLAPSTIGUM.
r
Engin stjórnartilhögun, sein ennþá hefir verið reynd
manna á meðal, hefir gefizt vel nema um sinn. Viðleitni
manna til að ráða fram úr hinu mikla vandamáli um
rétt og skyldur einstaklingsins gagnvart þjóðfélaginu
og þjóðfélagsins gagnvart einstaklingnum er ennþá á
tilraunastigi og verður það ef til vill til eilífðar. Að visu
eiga suinar þjóðir þau límabil i sögu sinni, er stjórnar-
lilhögunin virðist hafa fallið sem vel skorið fat að þjóð-
líkamanum, og þá hefir allur hagur þjóðfélagsins staðið
með slíkum hlóma, að endurminningin um það hefir orðið
ein hin dýrasta eign þeirra kynslóða, er síðan hafa lifað.
En slíkar gullaldir hafa jafnan verið skammæjar, öfl
þjóðfélagsins hafa færzt aftur úr jafnvægi óðar en nokk-
urn varði og hinn gamli hildarleikur hafizt að nýju.
Langt fram eftir nítjándu öld hélzt trúin á þingræðið
meðal frjálslyndra manna i öllum löndum Norðurálfu.
Meðan þjóðirnar voru að sleppa undan hrömmum ein-
valdsstjórnanna, sáu þær blasa við sér undralönd, þar
sem frelsi og jöfnuður ríkti i skjóli þjóðkjörinna þinga,
sem hefðu ekkert annað en heill þjóðfélagsins fyrir
augum. Þessi sterka trú á framtíðina gaf mönnum að
vísu kraft til þess að sprengja af sér fjötra fortíðarinn-
ar, en nú virðist oss hún óneitanlega talsvert barna-
leg eftir allt, sem síðan hefir á dagana drifið. Sumir
frumherjar hinnar miklu frakknesku byltingar héldu
því frain, að þjóðin gæti aldrei svikið sjálfa sig, hún
mundi aldrei senda aðra fulltrúa á þing en þá, sem
ynnu að heill hennar og heiðri. Hver væri sjálfum sér
naistur, og það væri óhugsandi, að nokkur þjóð vildi
verða s j á 1 f r i s é r til tjóns eða meins. R o u s s e a u .