Fréttablaðið - 07.11.2009, Page 32

32 7. nóvember 2009 LAUGARDAGUR
magnaði það allt. Hann og Pétur rakari
voru aðalgæjarnir í bransanum á þessum
tíma. Við spiluðum á fimm stöðum þetta
nýárskvöld og eftir það fór boltinn held-
ur betur að rúlla. Það var ekki upp úr því
litið enda Pétur duglegur að bóka.“
Var það ekki dálítið frumlegt hjá
ykkur að taka þessi gömlu íslensku lög
og setja þau í þjóðlagagírinn?
„Ég myndi segja það, já. Í sjálfu sér
leituðum við bara í það sem var til. Safn
Bjarna Þorsteinssonar var fjarsjóður.
Við vorum bara að leita að einhverju sem
við gætum notað sem skemmtiefni því
það var aðal bisnessinn. Við vorum ekki
að verða ríkir á plötusölu. Uppá komur
á þorrablótum og mannfögnuðum hing-
að og þangað gáfu aur. Það voru okkar
ær og kýr.“
Fararstjóri á Gullfossi
Á næstu 3-4 árum varð Savanna tríó-
ið landsþekkt, fór um allt land og gaf
út fjórar LP hljómplötur hjá SG. Þá fór
að flosna upp úr. „Ég var kominn aftur
á hljómborðið og farinn að spila dans-
músík í Þjóðleikhúskjallaranum með
Heiðursmönnum, með Maríu systur
[María Baldurs] og fleirum. Svo end-
uðum við í Klúbbnum 1969 og um ára-
mótin 69/70 fór ég út. Hótel Loftleiðir
hafði gert einskonar skiptidíl við hótel
í Helsinki. Hljómsveit héðan spilaði þar
í mánuð og finnsk sveit kom hingað.
Hljómsveit Karls Lilliendahls fór héðan
og ég og María systir með sem aukanúm-
er. Ég fór út með stóra Hammond-orgel-
ið mitt, alveg hrikalega stórt og þungt
flikki. Til að komast út með það þurfti
ég að gera eitthvað því það vildi enginn
kosta flutninginn. Ég réði mig því sem
fararstjóra á gamla Gullfossi. Það voru
alltaf jólaferðir, farið til Rotterdam,
Hamborgar og Kaupmannahafnar og
veisla allan tímann. Orgelið var híft
um borð og skrúfað í gólfið í veislusaln-
um. Þar spilaði ég fyrir fólkið og sá um
fréttablað sem ég fjölprentaði fyrir far-
þegana. Frá Kaupmannahöfn fór ég svo
með ferjunni til Helsinki og þar leið
mánuðurinn og við skemmtum okkur
vel. Þegar hinir fóru heim varð ég eftir
að spila og syngja. Þannig atvikaðist það
að ég var kominn í útrásina.“
München-sándið verður til
Þórir endaði í Stokkhólmi þar sem hann
giftist sænsku söngkonunni Ninu Lizell
og eignaðist með henni tvö börn. Nina
er þekkt söngkona í Þýskalandi og Sví-
þjóð, en hér ættu margir að kannast við
hana fyrir plötuna Cowboy in Sweden
sem hún gerði með költstjörnunni Lee
Hazlewood árið 1970. Útrásin var þó
bara rétt að byrja hjá Þóri.
„Ég gerðist orgelleikari með þýsku
bandi sem spilaði meðal annars á
fallegum skíðastöðum í Sviss. Meðan
ég var þarna kom þýski söngvarinn Edo
Zanki og hreifst af orgelleiknum. Hann
var að fara að gera plötu í München og
spurði mig hvort ég væri tilkippilegur
að vera með á plötunni. Ég sló til og fór
að spila með honum. Við áttum seinna
eftir að fara á túr um alla Evrópu með
Leo Sayer. Ég settist bara að í München
og byrjaði að láta vita af mér. Svo var
byrjað að hringja og þannig koll af
kolli. Fyrr en varði var ég bara farinn
að útsetja og pródúsera.“
Teningunum var kastað. Diskó-
kóngurinn Giorgio Moroder var á svæð-
inu og leiðir hans og Þóris lágu saman.
„Hann var fyrst og fremst lagahöfundur
og pródúser. Söng reyndar sjálfur fyrsta
hittarann sinn sem hann tók upp á tvö
Revox-tæki í eldhúsinu hjá sér. Eftir það
fékk hann fjármagn til að setja stúdíó-
ið sitt, Musicland, á fót í kjallaranum á
Arabella-hótelinu í München. Ég vann
mjög mikið fyrir Giorgio. Á tímabili var
það bara ég. Hann lét mig fá öll demó-
in, spólur þar sem hann gaulaði laglín-
una. Hann spilar voða lítið sjálfur. Ég
þurfti svo að gera demó af demóunum
og bera undir Donnu Summer og fleiri
listamenn. München-sándið og stíllinn
er alveg einstakur. Þessi stíll varð eftir-
sóknarverður á diskótímabilinu. Ég átti
drjúgan þátt í að búa hann til.“
Bruðl og stuð
Donna Summer var á samningi við
Casablanca Records í Ameríku, fyrir-
tæki sem er þekkt í poppsögunni fyrir
geigvænlegt bruðl. Þórir var á sífelldu
flandri á milli München og Los Ang-
eles að smíða diskósmellina. Hann
segir þetta hafa verið æðislegan tíma.
„Íslenska 2007 kemst í ekki hálfkvisti
við þetta. Það var hvílíkt bruðl í gangi
og dekrað við okkur. Maður var fluttur
á milli landi á fyrsta klassa og svo var
maður á íbúðarhóteli með bíl í kjallaran-
um fyrir sig. Maður tók aldrei upp vesk-
ið. Þetta var bara lenskan, það var ekki
það að við værum svona kröfuharðir.“
Og mikið sukk í kringum þetta?
„Já, já.“
Stúdío 54 – varstu þar?
„Maður kom nokkrum sinnum þangað,
já. Ég var ungur maður og hafði gaman
af að lyfta mér upp. Það er bara svoleið-
is.“
Þetta fólk er orðið goðsagnakennt.
Ertu ennþá í sambandi við Donnu og
Giorgio?
„Nei. Og það er helst að einhverjir grúsk-
arar úti í heimi viti hver maður er. Ég
er að fá bréf í gegnum Facebook: Ert þú
þessi sem gerðir þetta og hitt. Þeir eru
helst að moka ofan af manni moldinni.“
En hvernig var Donna?
„Donna var fín stelpa. Mjög prófessional
og vissi hvað hún vildi. Hún var aldrei
neitt ofboðslega hrifin af þessum lögum
sem Giorgio var að láta hana fá. Hún
vildi eitthvað meira amerískt. En þetta
voru hittin og hún lifir með því í dag.“
Bólan springur
Þórir segir að Casablanca-útgáfan hafi
verið eitt stórt kúlulán sem fór á haus-
inn. Og Þórir fór niður með diskóinu.
„Ég var á fullu í þessu. Á endanum varð
úr að ég flutti frá München til New York
af því ég var alltaf meira og minna að
vinna í Ameríku hvort sem var. Akkúr-
at þá, árið 1980, sprakk diskóbólan. Ég
var með lænaðar upp tíu plötur sem ég
var að fara að gera en það var allt sett
út af borðinu. Ég var nýbúinn að kaupa
æðislegt hús á Atlantic Beach. Þetta var
í hverfi þar sem þurfti að fara í gegnum
hlið með vörðum til að komast inn í.“
Diskódraumur Þóris var þó ekki alveg
búinn. Hann fór að vinna að tónlist fyrir
söngkonuna Grace Jones. „Það er nú
önnur þrælskemmtileg stelpa. Hún var
bæði diskóstjarna og tísku-íkon á Man-
hattan. Donna var aldrei svona tísku-
íkon. Ég er mjög stoltur af því að geta
sagt frá því í minni ferilsskrá að hafa
unnið með Donnu og Grace og svo náttúr-
lega Elton John [platan Victim of Love
frá 1979].“
Þórir kom alkominn heim árið 1990.
„Ég fór illa út úr þessum húsakaupum.
Ég stóð ekki undir því. Þetta var mín
prívat kreppa. Svona fjárhagsvand-
ræði reyna á hjónabandið svo það slitn-
aði upp úr hjá okkur Nínu. Ég ætla þó
ekki að segja að ég hafi flúið heim því
mig langaði alltaf heim. Í gegnum allan
ferilinn kom ég eins oft og ég gat. Eftir
allan rússíbanaferðina í útlöndum var
mjög gott að koma heim. Hér líður mér
best. Ég vil hvergi annars staðar vera.
Mér er alveg sama um kreppuna. Það er
kannski hallærislegt að segja það en það
er ekkert sem kemur í staðinn fyrir að
eiga góða fjölskyldu, vini og heilsu.“
É
g er eins og Raggi Bjarna,
ég man ekki neitt,“ segir
Þórir Baldursson – hljóm-
borðsleikari, útsetjari,
lagahöfundur og pró-
dúser – afsakandi. Hann
hefur lifað af tónlist alla sína tíð, er
þessa dagana innsti koppur í búri við
undirbúning á jólasýningu Björgvins
Halldórssonar. Út var að koma glæsi-
legur þriggja diska heildarpakki með
Savanna tríóinu, sem var fyrsta band-
ið sem hann sló í gegn með. Þórir man
sem betur fer mun meira en hann hót-
aði.
„Ég tróð fyrst upp með harmóníku
þegar ég var átta ára í Barnaskólanum
í Keflavík,“ segir Þórir. Hann kemur
úr músíkætt. „Pabbi, Baldur Júlíusson,
spilaði á böllum í Keflavík með körlum
sem komu úr Reykjavík, Karli Jónat-
anssyni og fleirum. Pabbi sótti þá til
Reykjavíkur og keyrði þá til baka eftir
ball. Ég var farinn að spila með þeim
á píanó þegar ég var tíu ára. Pabbi tók
mig oft með í þessar ferðir því hann
átti það til að sofna á leiðinni til baka.
Þá var gott að hafa mig með til að
keyra restina.“
Þjóðlagabylgjan skellur á
Þórir, sem er fæddur 1944, var því
kominn í band 1954. „En í fyrsta „próf-
essional“ bandið 1958. Það var Hljóm-
sveit Guðmundar Ingólfssonar, sem
spilaði um hverja helgi í Krossinum í
Keflavík og mikið uppi á velli í miðri
viku. Í þessu bandi sjóuðust menn eins
og Einar Júlíusson, Engilbert Jensen
og Gunni Þórðar.“
Þórir var hættur og fluttur til
Reykjavíkur um svipað leyti og æsku-
félagi hans Gunni Þórðar stofnaði
Skugga og síðar Hljóma. Þar gekk hann
í MR og settist fyrir algjöra tilviljun
á borði hjá Birni Björnssyni. „Troels
Bendtsen, sem var í Versló á þessum
tíma, var mjög hrifinn af amerískri
þjóðlagatónlist. Það var þjóðlagabylgja
í gangi með Kingston tríóinu, Clancy
Brothers og fleiri sveitum. Þetta var
1962. Troels og Bjössi höfðu spilað
saman með fleirum á balli í Versló og
það varð úr að ég fór að æfa með þeim
tveimur. Á þessum tíma var ég kom-
inn á gítar, enda lítið um hljómborð í
þjóðlagabylgjunni. Til að fara nú alla
leið í hermileiknum spilaði ég á tenór-
gítar, venjulegan gítar sem hafði verið
breytt.“
Uppgangur Savanna tríósins var mik-
ill eftir að Pétur Pétursson þulur tók
við umboðsmennsku fyrir bandið. „Við
komum fram fyrst sem alvöruband á
nýárskvöld 1963. Þá vorum við búnir að
láta sauma á okkur búninga. Pétur fjár-
Fór niður með diskóinu
Tónlistarferill Þóris Baldurssonar er stórmerkilegur. Þessi saga hefur þó aldrei verið almennilega sögð því Þórir er óframfær-
inn, segist vera lélegur sögumaður og hefur engan áhuga á að ota sínum tota. Hann vill bara vinna við tónlist, ekki tala um það.
EFTIR RÚSSÍBANAFERÐINA Í ÚTLÖNDUM VAR GOTT AÐ KOMA HEIM Þórir Baldursson á gamalkunnugum slóðum við
nótnaborðið. FRÉTTABLAÐIÐ/PJETUR
TÖFF Í TÁMJÓUM SKÓ Savanna tríóið – Björn,
Troels og Þórir – á góðri stund.
Á UPPLEIÐ Í DISKÓINU Þórir í Musicland í
München sirka 1977.
Hann settist þó niður með
Dr. Gunna og sagði honum
söguna: allt frá Savanna
tríóinu þar til hann var í
miðdepli diskósins með
Donnu Summer og Grace
Jones.
Íslenska
2007 kemst
ekki í hálf-
kvisti við
þetta. Það
var hvílíkt
bruðl í gangi
og dekrað
við okkur.