Tímarit iðnaðarmanna - 01.05.1978, Blaðsíða 8

Iðnaðarbanki
Islands hf.
25 ára
Valur Valsson
Landssamband lönaöarmanna gaj Iðnaðarbankanum jánastöng
á 25 ára ajmœli bankans. Stöngina smiðaði Björgvin Fredrik-
sen. - Á myndinni ajhendir Sigurður Kristinsson formanni
bankaráðs, Gunnari J. Friðrikssyni, gjöjina.
Iðnaðarbanki íslands hf. hefur um þessar
mundir starfað í 25 ár, en hann hóf starfsemi
sína 25. júní 1953. Þá var náð takmarki, sem unn-
ið hafði verið að um laingan tíma, og kostað hafði
samtök iðnaðarins mikla baráttu.
Hugmynd um stofnun sérstaks banka fyrir ís-
lenskan iðnað var fyrst hreyft 10 árum áður, eða
á sjöunda Iðnþingi Islendinga í september 1943.
Þar var samþykkt áskorun til Alþingis, að það
legði til hliðar 5 millj. króna af tekjum ársins
1943, og því fé yrði varið til stofnunar Iðnaðar-
banka.
A næstu tveimur Iðnþingum 1945 og 1947,
eru endurteknar áskoranir til Alþingis um að
samþykkja lög um stofnuin iðnaðarbanka og á 9.
Iðnþinginu, sem haldið var árið 1947, var kosin
sérstök nefnd til þess að vinna, ásamt stjórn
Landssambands iðnaðarmanma, að gangi málsins.
Nokkru síðar var skipuð samstarfsnefnd Lands-
sambands iðnaðarmanna og Félags íslenskra iðn-
rekenda um framvindu málsins og fékk sú nefnd
j^að verkefni að semja drög að frumvarpi um iðn-
aðarbanka. I þessari nefnd áttu sæti Sveinbjörn
Jónsson, Þorsteinn Sigurðsson, H. J. Hólmjárn
og Páll S. Pálsson. Nefndin skilaði ýtarlegu frum-
varpi ásamt greinargerð í aprílmánuði 1949.
Rök samtaka iðnaðarins um stofnun sérstaks iðn-
aðarbanka voru í aðalatriðum þau, að enginn
2
ríkisbankanna þriggja liefði talið það skyldu
síina að aðstoða iðnaðinn og hefði atvinnugreinin,
sem þriðjungur landsmanna hafði framfærslu af,
verið sett hjá í bönkunum.
Árið 1950 leggur meirihluti iðnaðarnefndar
neðri deildar Alþingis fram frumvarp samstarfs-
nefndarinnar. Málið dagaði Jró uppi í þinginu í
það sinn. Hins vegar er lrumvarpið borið fram að
nýju árið eltir, og Jrrátt fyrir töluverða andstöðu
var frumvarpið samjrykkt sem lög frá Alþingi 19.
desember 1951. Hlutafé bankans var ákveðið 6,5
millj. króna og skyldi ríkissjóður eiga 3 milljónir
króna, félögum samtaka iðnaðarins skyldi gefinn
kostur á að kaupa hlutabréf fyrir 3 millj. króna,
en 500 þús. kr. yrðu boðnar almenningi.
Næstu mánuði var unnið af kappi að söfnun
hlutafjár meðal iðnaðarmanna og iðnrekenda og
var því verki lokið á tiltölulega skömmum tíma.
Höfðu þá ellefu hundruð einstaklingar og fyrir-
tæki skráð sig fyrir hlutafé í bankanum. Stofn-
fumdur var haldinn 18. október 1952. Þann fund
sátu á fjórða hundrað hluthafar.
Þar voru lögð fram drög að samjjykktum fyrir
bankann og einnig urðu miklar umræður um
starfsemi hans almennt. Viku síðar, 26. október,
er síðan haldinn framhalds stofnfundur, og þar
voru bankanum settar samþykktir og reglugerð.
Auk þess voru gerðar á fuindinum ýmis konar aðr-
TIMARI T 1 ÐNAÐARMAN NA