Vikan - 06.12.1962, Blaðsíða 61

prestur átti erindi upp í hérað. Iíann
var einn á ferð og reið með fram
fjalli einu, spölkorn ofan við Grinda-
vík. En þá er hann kom með fram
norðurhlíð fjallsins, sá hann skyndi-
lega hvar Þorleifur kom á móti
honum, gangandi og tötralegur til
fara.
Prestur varð skelfingu lostinn, því
að hann var hugdeigur, og eigi vildi
hann eiga orðaskipti við Þorleif eins
og á stóð. Hleypti hann því hesti
sínum á snið ofan til við miðja
hlíðina, en Þorleifur var frár vel,
komst fyrir hestinn og varnaði prest-
inum reið meðfram fjallinu í þá átt,
sem hann stefndi. Þorbjörn beindi
þá hestinum beint á brattann, en
Þorleifur greip í tagl hestinum og vó
sig bak, aftan við prestinn. Riðu
þeir þannig tvímenning upp bratt-
ann, unz Þorleifur náði kverkataki
á presti og keyrði höfuð hans, aftur,
en við það misstu báðir hestsins og
ultu niður sandskriðu eina þar til
þeir nárnu staðar við kjarrivaxna
brekku og höfðu þá hlotið flumbrur
mörg og kaun. Þó tókust þegar með
þeim sviptingar eins og ósárir væru,
en prestur hafði eigi afl við Þor-
leifi, er lagðist þegar ofan á brjóst
honum og þjarmaði að honum, svo
að hann mátti sig hvergi hræra. Tók
Þorleifur höfuð prests milli handa
sér og horfði fast í augu honum
langa stund, án þess að mæla. En
svo lék glott um varir hans og hann
linaði tökin á presti, um leið og
hann sagði:
„Nú mundi ég bíta þig á barkann,
ef ég hefði ekki ólyst á blóði þínu.
Og eigi nenni ég að bana þér eng-
um ásjáandi, því að eigi vil ég laun-
víg vega; heldúr skal vitni til,
er veitt geta þér nábjargir! Þó mun
ég eigi sleppa þér svo í þetta skipti,
að eigi verði minjar nokkrar um
fund okkar, og vil ég nú hýða þig
sem krakkakind.“
Að svo mæltu sleit hann brókar-
höld Þorbjarnar prests, reif upp
hríslu og hýddi hann bak og fyrir,':
svo að blóð spratt úr hörundinuý
Síðan hljóp Þorleifur bak hesti
prests og hleypti brott niður hlíð-
ina og hvarf norður fyrir hymu
fjallsins.
Þorbjörn prestur sat lengi kyrr,
lerkaður uppi í fjallshlíðinni og
barst lítt af fyrir eymslum, og út-
leikis var hann eins og ræfill rifinn
upp úr svelli — föt hans öll í tætl-
um og frá honum flakandi, blóð-
storka í hári hans og hörund hans
rispað og marið.
Enginn var þarna nærri, en ferða-
menn, sem áttu leið með fram fjall-
inu, sáu prestinn í þessu annarlega
og átakanlega ástandi, og þeir
aumkvuðu sig yfir hann, skutu
undir hann hesti og reiddu hann
niður í Vog.
Varð það sannmæli, sem Þorleif-
ur frá Stafnesi sagði, að minjar
nokkrar skyldu verða um fund
þeirra prests þarna í hlíðinni, því
að eftir atburð þenna, varð fjallið
kennt við leiguprestinn í Vogi og
kallað Þorbjörn.
Þegar tíðindi þessi spurðust um
héraðið, þóttu hrakfarir prestsins
háðulegar, en enginn mælti þó bót
ofbeldisverki Þorleifs, en eigi er
þess getið, hvernig Hallberu konu
hans varð við fregnina.
Þorbirni presti þótti nú illa horfa
um að hann kæmi fram hefndum
á Þorleifi fyrir þetta síðasta tiltæki
hans — utan þá einu hefnd, sem
hann hafði ráð yfir, og hafði reynd-
ar ætlað honum fyrr. Og þegar hann
var gróinn sára sinna, tók hann rögg
á sig og ákvað að láta til skarar
skríða og setja Þorleif út af sakra-
menti við næstu messugjörð í Vogi.
Á Mikaelsmessudegi þetta haust
var fjölmenni mikið við kirkju í
Vogi. Það hafði fregnazt um hér-
aðið, að þá mundi presturinn kunn-
gera það, að Þorleifur frá Stafnesi
væri sviptur sakramenti og fengi
eigi framar, að guðs lögum og hinn-
ar kristnu kirkju, að neyta líkama
og blóðs Jesús Krists hins heilaga
Drottins til friðþægingar syndum
sínum — en af því leiddi nánast
útskúfun úr samfélagi kristinna
manna í lífi og dauða, þó að vísu
væri hér eigi um sömu ógn að ræða
og sjálfa bannfæringuna.
Heimilisfólk allt í Vogi og Kot-
vogi var gengið til kirkju og að-
komufólkið dreif að hvaðanæva úr
héraðinu. Ögmundur gamli sat í
viðhafnarstóli sínum inni í kór, en
næst honum var húsfólk hans og
síðan húsfólk prests úr Kotvogi, þar
á meðal Hallbera, kona Þorleifs og
börn hennar þrjú. Presturinn var
alskrýddur fyrir altari, og kirkjan
orðin fullskipuð.
Skyndilega var sem þytur færi
um kirkjuna. Dyrnar opnuðust upp
á gátt og vindsvali af vestri blés
inn.
Kirkjugestir litu um öxl og sáu
um leið að Þorleifur frá Stafnesi
var þar kominn. Hann bar við haf
og himin, þar sem hann stóð eins
og tröll í opnum kirkjudyrunum, hár
og luralegur, og það var sem kvikan
úti á voginum, og sólskinið, glitraði
í úfnu hári hans og skeggi og stækk-
aði skuggann, sem féll inn í kirkj-
una.
Þorleifur starði beint fram fyrir
sig inn í kórinn, eins og hann vissi
eigi af neinum frammi í kirkjunni.
Það var harka í svip hans og fasið
ógnandi. En þegar hann mætti
augnaráði barnanna, sem voru við
hlið konu hans inn við kórinn og
_ horfðu á hann hvort tveggja í senn,
skelfd og með trúnaðartraust í sak-
leysislegum, bláum augum, var sem
andartak slaknaði á hörðum and-
litsdráttum Þorleifs og nokkur högl
hrukku honum af augum og hurfu
niður í skeggið á vöngum hans.
En svo beindi hann augum sínum
að prestinum, sem stóð fyrir altar-
inu, og þá færðist hin harða gríma
yfir svip hans á ný. Hann vatt sér
inn úr dyrunum og gekk hröðum
skrefum inn kirkjugólfið, leit hvorki
til hægri né vinstri og nam eigi stað-
ar fyrr en inn við altari.
Þeir, sem næstir voru kór, sáu að
Þorbjörn prestur varð fölur sem
nár, og hendur hans tóku að skjálfa,
svo að hann missti á gólfið guðs-
orð, sem hann hélt á. En þegar hann
beygði sig niður, brá Þorleifur
langri sveðju undan buru sinni og
lagði henni gegnum prestinn aftan
frá, niður á milli herðablaðanna,
svo að oddurinn smó gegnum brjóst-
ið og nam í gólfi.
Presturinn rak upp óp, sem kafn-
aði í þungri stunu um leið og hann
féll fram á gráturnar, en blóðlækur
rann fram kórgólfið.
Þá er kirkjufólk sá hver tíðindi
voru orðin, hlupu til nokkrir karl-
menn og vildu handsama Þorleif, en
það var sem á hann hefði runnið
æði. Andlit hans var þrútið og aug-
un blóðhlaupin eins og í mannýgum
tarfi. Hann dró sveðjuna úr sári
prestsins og sveiflaði henni kringum
sig, svo að engum var fært að ná
til hans. Síðan hló hann tryllings-
legum hlátri og hrópaði:
„Hér hefur Djöflinum verið dillað
í dag, svo sem til var stofnað! Nú
er Drottinsþjónn dauður, og væri
Ögmundur í Vogi eigi orðinn ör-
vasa gamalmenni, væri maklegt að
hann færi sömu leiðina. En það
hlægir mig, að auður hans fer allur
til andskotans, og allar hans jarðir
og grösugu grundir, munu sviðna og
skrælna, ha, ha, ha!
Hann hló aftur hásum kuldahlátri,
og beindi sveðjunni að brjósti sér
og lét fallast fram á hana, unz odd-
urinn stóð út um bakið.
Fólkið í kirkjunni var sem lamað,
og í augum þess var stjarfi ógnar
og undrunar.
Þorleifur féll ofan á lík prestsins
við gráturnar — það var sem þarna
hefði orðið bræðrabylta — og blóð
þeirra beggja rann saman í einum
farvegi fram eftir kórgólfinu og
myndaði tjörn við stól Ögmundar
í Vogi.
Um eftirmála þessa atburðar á
Mikaelsmessu anno 1232 greinir eigi
saga, enda hefur glóð hraunsins
runnið í spor þeirra, sem þá voru
uppi og sátu í kirkjunni í Vogi þenna
örlagaþrungna dag. Síðan hafa blóm-
legar byggðir orpizt eldstorku og
undir móðunni geymast gróðursæl-
ar sveitir og kjarrivafnar heiðar.
En yfir hraunið breiðast mjúkir
mosafl^kar og drekka í sig tár him-
insins, sem grætur grimm örlög,
harðýðgi og misferli mannanna,
bæði þeirra sem voru og þeirra sem
eru.
Tengdamóðirin.
Framhald af bls. 35.
að fylla krúsirnar af vatni. Þegar
gestirnir fóru að drekka, var það
orðið að víni. Meira að segja góðu
víni. Jakob drakk sjálfur af því.“
„Þú getur þó sannarlega ekki trú-
að þessu, það hafa verið einhver
brögð í tafli. Jakob hlýtur að hafa
verið eitthvað ringlaður.“
„Það getur verið, en þetta er ekki
allt. Maðurinn frá Nasaret læknaði
holdsveikan.“ -
Nú hló ég upphátt.
„Hættu nú!“
„Andrés sá það. Eftir því, sem
hann segir, var hann illa farinn.
Nefið á honum hafði brotnað al-
veg af. Andrés stóð eins nærri og
óhætt var og horfði á allt. Nasaret-
maðurinnn snerti aðeins holdsveika
manninn og þá var hann búinn að
fá nef aftur. Og það sem meira var,
húð hans var alveg hrein og óflekk-
uð. Maðurinn var heilbrigður, það
var enginn vafi á því.“
Við stóðum og störðum orðlaus
hvort á annað. Ég vissi, að Andrés
var ekki sú manngerð, sem væri
líkleg til að ljúga eða ýkja. Það
fór hrollur um mig.
„Finnst þér þetta ekki einkenni-
legt?“ spurði Simon.
„Jú, og ég vil ekkert skipta mér
af því. Komdu hvergi þar nærri,
Simon.“
Hann svaraði mér ekki og starði
þunglyndislega út í bláinn og þagði
nokkra stund, en svo sagði hann:
„Hann er með alls konar við-
kvæmnishjal, eins og að elska óvini
sína og fyrirgefa þeim, sem gera þér
illt.“ Simon hækkaði röddina. „Hef-
urðu nokkurn tíma heyrt aðra eins
fjarstæðu?"
„Nei,“ fullvissaði ég hann um.
Auga fyrir auga og tönn fyrir tönn,
það segir Ritningin.“
„Það er satt.“ Hann þagnaði
vandræðalegur. „Maðurinn frá
Nasaret segir, að hann sé sonur
Guðs.“
„Hvað segirðu?“ Ég gat varla tal-
að, svo hneyksluð var ég. „En —
en þetta er guðlast, Simon,“ stam-
aði ég, „og það veiztu eins vel og
ég.“
Simon skammaðist sín auðsjáan-
lega.
„Þetta gengur of langt, ég er sam-
mála þér í því, en ...“
„Ekkert en ... Borðaðu matinn
þinn og gleymdu þessu öllu.“
Simon fór að narta í matinn, dauf-
ur á svip, og sagði svo:
„Það er nú það, ég get ekki
gleymt þessu. Ég hef enga skips-
höfn lengur. Og ef ég hef enga
skipshöfn, veiði ég engan fisk. Allir
eru að hlusta á prédikarann. Meira
að segja Andrés er farinn.“
Ég fylltist allt í einu gremju. Að
Andrés skyldi geta fengið af sér,
að yfirgefa bróður sinn, og það fyr-
ir þennan ónytjungs trésmið. Ég fór
að hata þennan Nasaretmann ákaf-
lega fyrir það hvernig hann truflaði
og eyðilagði lífs fólks og fyrir guð-
lastið.
„Hvað ætlarðu að gera?“ spurði
ég.
„Gera? Ég ætla að fara og hitta
þenna náunga sjálfur. Þá veit ég þó
hvað hefur komið fyrir þá alla •—■
sömuleiðis bróður minn.“
Ég varð óskiljanlega hrædd, ofsa-
lega hrædd. Ég fann, að ég varð með
öllum ráðum að sporna við því, að
hann færi. í uppnámi mínu fór ég
öfugt að því.
„Farðu ekki, Simon!“ kallaði ég.
„Ég bið þig að koma þar hvergi
nærri. Það verður dropinn, sem fær
það til að fljóta út úr, hvað prest-
inum viðvíkur, og ...“
„Ég fer,“ hreytti hann út úr sér,
„og hvorki þú né presturinn geta
komið í veg fyrir það.“
Hann kom heim seint um kvöldið.
„Simon?“ kallaði ég af dýnunni
minni.
»Já.“
„Sástu prédikarann?"
„Já.“
Ég settist upp.
„Jæja, ertu þá ánægður?"
Þögn.
VIKAN 61