Vikan


Vikan - 06.12.1962, Blaðsíða 29

Vikan - 06.12.1962, Blaðsíða 29
 x ■ y.- .. :y. . """*-----------------^5 larin ögn að sljóvgast. En enginn kvartar. Þó eru sumt fullorðnar konur, óvanar svona göng- um. Það er gott og notalegt að vera með þeim á þessum stað. Og ein ur hópnum, Guðrún Þórðardóttír, fyrrum kaupkona, er á þjóðbún- ingi. Ég held að öllum hafi þótt vænt um það og mér er óhætt að segja, að það vakti talsverða athygli þar sem hún fór. Það eru biðraðir fólks utan við lágar dyr grafarinnar. Og inni er mjög þröngt. Marmari og dúkar, kerti og reykelsi. Þið hafið séð á myndum hvar engillinn er við dyr grafarinnar og steininum hefur verið velt frá. Fjallalands- lag Júdeu í baksýn. Þannig hefur það verið. En nú erum við undir dimmri hvelfingu og fólk gengur hljóðlega um. Fyrir milljónir manna um allan heim er gröf Krists hinn allra helg- asti staður á jörðu og það hefur verið fjar- lægur óskadraumur þess að vitja grafarinnar áður hérvistardögum þess lyki. ★ Við vorum talsvert þreytt og slæpt eftir göng- una upp Via Dolorosa og heimsóknina á Gol- gata. Við fundum það eftir á, þegar komið var upp í bílana. Þess vegna var lífinu tekið með ró það sem eftir var dagsins. Það er líka nauð- synlegt að fá tíma til að meðtaka og íhuga. Mönnum eru nú einu sinni takmörk sett. Það var gott að sitja undir berum himni eftir að dimma tók. Njóta veðurblíðunnar. Og sagan rennur upp fyrir manni skírari en nokkru sinni fyrr, þegar ysinn er fjarri. Jerúsalem er hlaðin undarlegu sefjunarmagni. Sumpart vegna þeirr- ar helgi, sem við höfðum fyrirfram á borginní. Og þó er eitthvað meira, sem liggur í loftinu. Einhver stórbrotinn andi; eitthvað mikilfeng- legt, sem ekki verður skilgreint. Ég veit, að það var talsverð trúarleg reynsla fyrir margt af þessu fólki. Reynsla, sem það býr lengi að, eða þannig kemur það mér fyrir sjónir. ★ Nýr dagur með sólskini. Veggimir eru svo hvítir, að maður fær ofbirtu í augun og hvílir þau á dökkgrænum trjánum, sem standa á víð og dreif upp úr hvítunni. Hitinn meiri en nokkru sinni áður í ferðinni, þrjátíu og þrjú stig. Nú læðist maður meðfram veggjum. Forðast sól- ina. Enn er eftir að skoða ýmislegt markvert, til dæmis musterið fræga. Það er ekki hægt að skilja svo við Jerúsalem, að hafa ekki séð það. Mér fannst undarlegt, að musterið skyldi ekki vera á hæsta staðnum í borginni. Því fer víðs fjarri; það stendur í suðvesturhorni hennar, fremur lágt. Þar er allt af ólíkri gerð en annars staðar í þessari samþjöppuðu borg. Þar eru víð- áttur milli bygginga, nóg lífsrými. Sjálft must- erið, Helgidómurinn á bjarginu, er langmest allra bygginga þar og gnæfir yfir, hringlaga með gullnu hvolfþaki. Það er byggt á tindi Móreafjalls, þar sem Abraham ætlaði að fórna syni sínum, fsak, en guð var raunar aðeins að prófa tryggð hans og kom í veg fyrir fórnina. Þarna byggði Salómon konungur sitt heimsfræga musteri úr skíru gulli og sedrusviði frá Líbanon. Það var eyði- lagt, þegar Gyðingar voru herleiddir austur til Babýlon árið 586 f. Kr. Við heimkomuna endur- reistu Gyðingar musterið, en það þótti ekki svipur hjá sjón, enda gert af vanefnum og þeir grétu vfir því, sem mundu hitt. Þriðja musterið en kennt við Heródes og það var í smíðum öll þau ár sem Jesú lifði. Það var veglegt hús og sómdi vel áræðnum byggingafrömuði eins og Heródes var. En það átti ekki fyrir sér að standa lengi; varð eldi að bráð árið 70, þegar Jerúsalem var lögð í rústir. Þegar við biðum þess að komast inn á must- erissvæðið kom þar innfæddur maður aðvíf- andi. Hann var fátæklega búinn eins og flestir eru raunar austur þar og hélt á barnslíki, sem vafið var inn í tusku. Okkur skildist, að hann vildi fá greftrun fyrir barnið, en það voru greinilega einhverjar fyrirstöður á því og að lokum kom hann aftur út á götuna með líkið í fanginu. Hann stóð stundarkorn, eins umkomu- laus og nokkur maður getur verið sem ekki fær jörð fyrir barnið sitt, en svo virtist sam- þykki hafa fengizt, og hann hvarf að nýju inn fyrir múrana. Því miður fór viðgerð fram á helgidómnum þessa daga. Þar voru vinnupallar alla leið upp undir hvelfinguna svo stórfenglegt rými og íburður musterisins naut sín ekki til fulls. Undir miðri hvelfingunni stendur tindur fjallsins upp úr rennisléttu gólfinu. Þarna var brennifórnaraltari Gyðinga, en nú er musterið ekki helgað Jahve lengur, heldur Allah og altar- ið snýr í áttina til Mekka. Mitt í þessum marg- slungnu og litríku skreytingum er eitthvað mikilfenglegt að sjá klöppina upp úr gólfinu. Einfalt, sterkt og áhrifamikið. Og þó má hún muna fífil sinn fegurri. Hér var eitt sinn brennipunkturinn fyrir all- ar helgiathafnir Gyðingaþjóðarinnar. Þar var safnað saman óhemju auðæfum undir yfirskini trúar; musterið var í rauninni hin versta blóðsuga fyrir alla þjóðina. í bæklingi, sem ég keypti þarna er skýrt lítillega frá þeim flóknu Jórsalafarar Útsýnar uppi á Olíufjallinu. í baksýn: Jerúsalem og musterissvaeðið næst. Fru Guörún Þórðardóttir framan við eina af töflunum í Pater Noster kirkjunni, þar sem Faðirvor er skráð á f jölmörgum tungum. seremoníum og ótrúlega víðtækri starfsemi, sem fram fór utan um musterið. Að gera grein fyrir því í smáatriðum, væri svipað og útskýra alla starfsemi Sameinuðu þjóðanna. Til þess þyrfti heila bók. í augum nútímamanna hefur musterið nánast verið lögverndað sláturhús. Þar fóru fram skyldufórnir eftir að ótrúlega flóknum siða- reglum hafði verið framfylgt. Og ekki nóg með það: Kvikfénaðurinn, sem brenndur var á fórnareldinum, þurfti að uppfylla nákvæmar kröfur því annars var ekki víst, að guð með- tæki fórnina. Fórnarskyldan er einhver versta skattlagning, sem sögur fara af. Það var nú fyrir sig með frumgróðafórnir; hluta af sjö tegundum jarðar- gróða, ávaxta og korns. En musterið átti alla frumburði þá er karlkyns voru og skyldu menn leysa út syni sína með digrum sjóðum silfurs. Þarna í musterinu var annars enga trúarlega leiðsögu að hafa, enga huggun fyrir hrelldar sálir, aðeins það að metta þennan sísvanga guð á kjöti og mör. Fyrir utan skyldufórnir barst stöðugur straumur fórnargjafa til musterisins. f bækl- ingnum segir, að samkvæmt einhverri gamalli talningu hafi rúmlega milljónarfjórðungi lamba verið slátrað þar á einum páskum. tlvað mundi Sláturfélag Suðurlands segja um það að af- greiða þann fjölda á einni helgi og hvert ein- asta lamb eftir flóknum seremoníum. Sérstakir skoðimarmenn fóru höndum um fénaðinn til þess að finna galla, sem ef til vill kynnu að leynast í sköpulagi skepnunnar. Mannfjöldan- um var skipað í fylkingar, sem mjökuðust hægt og sígandi í áttina til musterisins; hver maðm eða fjölskylda með sitt fómarlamb. Prestar aðstoðuðu við hina mjög svo vanda- sömu slátrun og hirtu sjálfir öll skinn. En á YIKAN 29
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64

x

Vikan

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Vikan
https://timarit.is/publication/368

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.