Vikan


Vikan - 28.03.1963, Blaðsíða 47

Vikan - 28.03.1963, Blaðsíða 47
presturinn brilleri ekki. Fólk ætti að gera sér ljóst, og margir gera það, að það keniur til móts við guð en ekki prestinn, í kirkjunni. Við prestarnir erum til þess að leiðbeina fólkinu og hjálpa því í trúarefnum, en ekki til þess fyrst og fremst að skemmta því með stólræðum. Ég held ekki, að kirkjusókn vaxi á Is- landi fyrr en fólk venur sig alger- lega af því að fara í kirkju til þess að gefa prestinum einkunn. Sam- félagið við guð og helgiþjónustan er aðalatriðið, og allir hafa eitthvað til guðs að sækja, þótt prestarnir séu misjafnir eins og aðrir menn. Að vísu er vorkunnarmál að taka nokkurt tillit til ræðuflutnings prestsins, en þegar menn liætta að gera hann aði þungamiðju, verða færri fyrir vonbrigðum í kirkju. — Það er mikið atriði, að maður felli sig við prestinn sinn. — Já, það. er vissulega atriði, og þess vegna álít ég gott, að það sé fríkirkja. Að vísu velja þjóðkirkju- söfnuðirnir sinn prest með kosn- ingu og meirihlutinn ræður, en alltaf er einhver minni hluti, sem heldur hefði kosið annan prest. Sé fríkirkja getur hver einstaklingur hins vegar vaiið þann prest, sem honum líkar. — Svo er ómögulegt að losna við þann prest, senv maður hefur einu sinni kosið yfir sig. — Bkki fyrr en hann er sjötugur. í ensku kirkjunni er ])að þannig, að prestarnir eru fluttir til ekki sjaldn- ar en á tíu ára fresti. Það kalla ég gott. Nýir vendir sópa bezt. Kirkju- yfirvöldin þar telja það söfnuðinum og preestinum fyrir beztu að' skipta um. — Nú getur niaður trúað á sinn guð, þátt hann sæki ekki kirkjur? — Eflaust er það hægt. En það þarf að rækja allt, til þess að verða handgenginn því. Eins og menn þurfa að læra um efnisheiminn til þess að þekkja hann, þurfa þeir að læra um guð til þess að þekkja hann. — Það' er hægt að kynnast kenn- ingum Krists og trúa þeim, án þess að koma nokkur tíma í kirkju. — Rétt er það, en þá rækir mað- urinn ek'ki trú sína i samfélagi við aðra nvenn. í gamla daga var lvægt að blóta á laun, og nú liggur við að menn vilji helzt vera trúaðir á laun. En þá styrkist maðurinn ekki á trúarsamfélaginu við aðra og styrkir þá ekki heldur. Það er eins og þessi biessuð upplýsing verði til þess, að fólk fyrirverði sig fyrir að það sé trúarþel i þvi. Það þarf meira iiugrekki til þess að sækja kirkju en láta það vera, vegna þess að það er tízka, venja, að trúa ckki opinberlega og fara ekki í kirkju. Og menn segja lvróðugir frá því, að þeir lvafi ekki konvið í kirkju, síðan þeir voru fermdir. Þetta er rang- snúinn hugsunarháttur. Hvers vegna eru þá þessir sönm nvenn að iáta skíra börnin sín og fernva þau? Er það kannske vegna þess, að það er líka venja, og þeir þori ekki lveldur að lireyta á móti þeirri venju? Hjarðlvvötin er rík i manninum. Það er átak að skera sig úr hjörðinni á einn cða annan ivátt. Það kynni að verða kimt að „upplýstum“ manni, ef hann brygði út af venjunni og færi að sækja kirkju að staðaldri. Og það væri nú verra. —- En hvað um samskipti prests og safnaðar fyrir utan guðsþjónust- ur? — Ég álit, að við eigum að taka upp skriftir að nýju í rikari mæli. Ekki þannig, að öllum sé skylt að skrifta eftir settum regl- um, heldur að fólk geti létt á sál og samvizku með því að tala við ein- hvern, sem það getur treyst, sinn sálusorgara. Ég hef aldrei heyrt, að prestar eða læknar hafi ekki þagað ræða. Það er uppálagt. Þá á prest- urinn að tala við bæði hjónin, ef því verður við konvið. Það er sorg- legt, hve margir eru eigingjarnir, einkum þegar um er að ræða fólk, sem á börn. Hugsaðu þér, öll þjóðin syrgir, þegar heimilisfeður farast, en tala þeirra barna, sem þannig verða föðurlaus, er eklci nema brot af þeim fjölda, sem verður hálf mun- aðarlaus við skilnað foreldra, oft fyrir skammsýni og eigingirni. Það er sárast fyrir það, að oft sjá þessir sömu aðilar eftir skilnaðinunv, þegar það er um seinan, þegar þeir hafa brugðizt sínuin helguslu skyldum, Mini er mest selda bifreiðin í Englandi. Hefur framhjóladrif. Lipur og Iétt í akstri. Er rúmgóð og gott útsýni. Kraftmikil vél, en þó sparneytin. GARÐAR GISLASON H. F. Bifreiðaverzlun. — Sími 11506. yfir því, sem þeim hefur verið trú- að fyrir. Það er öllum liollt að létta á sálu sinni, og stundum getum við gefið ráð. Þetta yrði manninum hug- bót, og okkur kærkomið tækifæri til þess að veita uppörvun. Starf prestsins í fjölbýii nútímaþjóðfé- lags er meira en að halda mismun- andi góðar ræður, það sem unnið er i kyrrþey tek.ur mest af orku manns. — Kenvur fólk til ykkar til þess að létta á huga sínum? — Já, talsvert, viðvíkjandi sinu einkalifi. Og því er alltaf iéttir að því að tala um það, sem amar að, við mann, sem það getur treyst fullkomlega. — Þurfið þið mikið að tala milli hjóna? — Já. Alltaf þegar urn skilnað á kirkjulegum lijónaböndum er að við börn sín og maka. Sem betur fer, hef ég, og sjálfsagt allir prestar, þá sögu að segja, að oft hættir fólk við að skilja, þegar talað hefur ver- ið við það. Og ég þekki þess dæmi, að lijón hafa komið oftar en einu sinni og ætlað að skilja, en eru ó- skilin enn í dag. — Það eru margir ljósir punktar í prestsstarfinu? — Jú. Jú, vissulega margir. En kannske eru fá störf, þar sem skipt- ast eins á skin og skúrir og í prests- starfinu. „Þú veizt ekki livað það cr voðalegt að vera prestur,“ sagði séra Árelíus við mig, þegar hann óskaði mér til hamingju með prests- vigsluna. Ég skildi lvann ekki þá, en skil það betur nú, en þó vitum við það báðir, við séra Árelius, að það er einnig dýrlegt starf. Ég hef átt því láni að fagna að eiga góðan söfnuð, og ég verð aldrei prestur hjá öðrum söfnuði, meðan liann vill hafa mig. En hann getur sagt nvér upp, hvenær sem er. Og það er gott. Söfnuðurinn á að hafa frjálsar hendur með sinn prest. Og eitt vil ég taka fram sérstak- lega að lokum: Það er fáum nauð- synlegra en presti að eiga góða konu. Konan min á bróðurpartinn af öllu, sem einhvers virði kynni að hafa verið í nvínu starfi. Það mæddi mest á henni, meðan ég hafði enga kirkju og tók öll prestsverk heiin til min. Þá lék hún og söng við liverja athöfn og undirbjó þær á allan hátt. Og svo er það, sem mest er um vert: Prestskonan er sálusorgari prests- ins. sh. Lýðskólar. Framhald af bls. 10. — Frá upphafi kristninnar bcr talsvert á óheillavænlegum áhrif- um rikistrúar, maður kallaði það þá Gyðingdóm, og postular þess- arar ríkistrúar kölluðust hinir skriftlærðu. Á öllum timum liefur Ivorið talsvert á skriftlærðum mönnum innan starfsmanna kirkj- unnar, en þó menn lvafi lært eitt- hvað utan að, er ekki þar með sagt að þeir. skilji betur lögmál lvjart- ans og andans en blátt áfram lífs- reyndari menn. Grundtvig, sem barðist fyrir stofnun lýðskóla, var prestur og einhver þaullærðasti guðfræðingur sem sögur fara af. Samt sem áður áleit hann, pð það þyrfti að vera til einhver staður þar sem trúin á sannindi og lífs- gildi kristninnar gæti sameinazt snilligáfunum, guðmóði og anda- gift, án þess að eiga það á liættu að skriftlærðir kæmu með ríkis- lögregluna í eftirdragi og þættust einir þekkja leiðina til sálulvjálp- ar. Lýðskólamenn áfellast ekki neina presta, en þegar þeir vilja að skólarnir séu ólváðir kirkjunni, er það vegna þess að kristindómur- inn, samkvæmt þeirra skoðun, kemur á undan prestunum og jafn- vel á undan kirkjunni sem kristið safnaðarmál. — Geturðu nefnt fyrir okkur nokkur dænvi upp á skriftlærðar kennisetningar eða livað við eigum að kalla það? — Það er auðvelt. En ég geri ekki ráð fyrir að lesendur Vikunn- ar séu sérstaklega æfðir i hugsun- um sem lúta að trúmálum, og þess vegna vil ég sækja dæmið úr ann- arri átt, nefnilega bókmenntunum, en þær eru líka veigamikill liður i uppalanda- og kennslustarfi lýð- skólanna. Bóknvenntir liafa að minnsta kosti á íslandi verið al- gengunv mönnum mikilvægt nvenn- ingaratriði, æft þá í lifsvizku, þjálfað þá í liugsun og tungutaki, gert þá spaka, lvugkvæma og glað- lynda í senn. En bókmenntirnar hafa ekki gætt þjóðina þessum gjöfum án samlifs með þeim. En er ekki samlifið með bókmennt- unum farið að minnlca? Og eiga ekki skriftlærðiv sérfræðingar sinn þátt í þvi á okkar landi eins og viða annars staðar? Út unv allan VXKAN 13. tbl. — 47

x

Vikan

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Vikan
https://timarit.is/publication/368

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.