Vikan - 30.04.1964, Blaðsíða 40

ekki langt að bíða: „Fyrirgefið,
herra, en það sem ég þarf að
ræða við yður, er mjög áríðandi“.
Hann hafði snúið sér að skip-
stjóranum, en nú, þegar honum
varð litið á Calderstone lávarð,
leyndi það sér ekki, að hann
mundi ekki setja sig úr færi að
vekja athygli stjórnarforseta
skipafélagsins á sér, og leggja
erindi sitt undir úrskurð hans
milliliðalaust.
„Hvað er það?“ spurði Black-
lock skipstjóri stuttur í spuna.
Martin sneri orðum sínum enn
að skipstjóranum, þó að honum
væri það bersýnilega þvert um
geð. „Herra skipstjóri“, mælti
hann, „þér sögðuð mér að gera
yður tafarlaust viðvart, ef eitt-
hvað nýtt gerðist varðandi bryt-
ana. Og því miður, tel ég mig
háfa ástæðu itl þess“.
Hann gerði þögn, og skipstjór-
inn, gramur fyrir, varð að stilla
sig um að öskra ekki. Ef þeir
hefðu verið tveir einir, mundi
hann hafa skipað Martin, að
koma þessu út úr sér. Þess í stað
mælti hann tiltölulega rólega:
„Já, einmitt?"
„Herra skipstjóri — þér sögðuð
mér að setja Swann viðvörun,
þegar hann kæmi um borð aftur“.
Martin sneri sér að Calderstone
lávarði. „Ég ætti ef til vill að taka
það fram, að Swann þessi er einn
af brytunum. Hann . . .
„Ég þarf ekki að vita meira
um Swann, en ég þegar veit“,
sagði Calderstone lávarður. Og
Blacklock skipstjóri var honum
innilega þakklátur fyrir það.
Martin kom sjálfum sér aftur
á lagið. „Ég gerði eins og þér
buðuð, herra skipstjóri . . .“ Þetta
síendurtekna, „herra skipstjóri",
vakti illan grun með Blacklock,
„ . . . lét þau boð liggja fyrir
Swann, að gera vart við sig hjá
Bryce yfirbryta, samstundis.
Hann hlýddi því ekki. Þess í stað
flæktist hann hingað og þangað
um skipið, og lét öllum bjöllu-
köllum ósvarað. Loks var mér
tilkynnt athæfi hans, svo að ég
varð að hefjast handa“.
Enn gerði Martin hnitmiðaða
þögn til að auka á spennuna.
„Eins og á stóð“, sagði hann, að
því er virtist hreinskilnislega, „og
með tilliti til þess hve mikið var
í húfi, þá hefði ég kannski átt
að láta það duga að setja honum
viðvörun. En mér skildist það á
yður, herra skipstjóri, að þér
vilduð láta sýna honum í tvo
heimana; að hann þyrfti ekki að
fara í neinar grafgötur um það,
að honum yrði ekki þoluð nein
uppivöðslusemi, svo að ég tók
það ráð að refsa honum“.
„Hvernig?“
„Lækkaði hann í stöðu í bili,
eða það má líta þannig á það.
Gerði hann bryta hjá undirmönn-
unum, herra skipstjóri“.
Blacklock skipstjóra brá. Sú
brytastaða var með réttu álitin
lökust um borð í hverju farþega-
skipi. Undirmennirnir voru há-
værir í kröfum og engra drykkju-
peninga frá þeim að vænta. Það
var augljóst að Martin hafði ekki
tekið á máli Swanns af neinni
lipurð, að ekki væri fastara að
orði kveðið. En um leið gætti
hann þess líka vandlega að sér
yrði ekki gefið það að sök, ef
til kæmi.
Framhald í næsta biaði.
ÆVI PLATOS OG
KENNINGAR HANS
Framhald af bls. 21.
að ræða. Sumir lásu aðeins heim-
spekirit Platós sem send voru út
meðal almennings til að vekja
áhuga á starfsemi skólans aðrir
komu og hlýddu á opinbera fyr-
irlestra fyrir almenning, og enn
aðrir gerðust heimamenn og tóku
þátt í hinni innri starfsemi. Plató
getur þess í ritum sínum að hann
telji hinar munnlegu rökræður
veigamestan þátt skólans. Nem-
endur og meistari gengu þá um
garðinn og brutu sameiginlega
til mergjar heimspekileg og vís-
indaleg viðfangsefni.
Meðal frægustu nemenda skól-
ans voru Spenusippos og Xenó-
krates, sem báðir urðu forstöðu-
menn Akademíunnar eftir daga
Platós, og Aristóteles, sem stund-
aði hér nám í tuttugu ár áður
en hann hóf hið mikla ævistarf
sitt.
Sagt er að yfir dyrum Aka-
demíunnar hafi staðið þessi áletr-
un: „Engir nema flatarmálssér-
fræðingar eiga hingað erindi“.
— Sumir hafa dregið þetta í
efa vegna þess að Plató, eins
og kunnugt er, hafði lítið álit á
stærðfærði. En þessi mótbára er
haldlaus. Einmitt vegna þess að
Plató lítur á stærðfræðina sem
lægsta þeirra hugðarefna sem
skóli hans tók til meðferðar er
þetta eðlileg lágmarkskrafa um
undirbúningsmenntun þeirra sem
taka vildu þátt í innri störfum
skólans. Ofar stærðfræði taldi
Plató stjörnufræði, rökfræði og
þó einkum heimspeki. Fyrirlestr-
arnir voru öllum opnir. Konur
voru þar velkomnar, enda boð-
aði Plató jafnan rétt karla og
kvenna til menntunar. Eins var
útlendingum aðsókn jafn heimil
og heimamönnum og öll fræðsla
var veitt ókeypis. — Skóli Platós
átti sér sína keppinauta, þeirra
þekktastir voru: Sofistarnir,
sem kenndu ríkum ungmennum
mælskulist og málflutning gegn
borgun. Skóli ísókratesar var
skæður keppinautur og loks áttu
ýmsir hugsuðir Aþenu ekki sam-
TíikncnluiHn
býður upp
á fjölbreytt
úrval af kápum
og kjólum
frá dönskum
tízkuhúsum.
★
Danskur fatnaður
er mjög
fallegur og
Tízkuverzlunin GUDRÚH öötl...
rauðarárstíg i íslenzku kvenfólki.
GODRÚN
_ VIKAN 18. tbl.