Vikan - 30.04.1964, Blaðsíða 47

að tilveran sé bæði „efni“ (eða
öllu heldur rúm) og andi.
'Siðfræði Platós er andvíg
Hedonisma, þeirri kenningu að
allt sé rétt sem eykur vellíðan
og hamingju manna. Siðfræði
hans miðast við það að maðurinn
þekki sjálfan sig, sitt innra guð-
lega eðli og sú leið krefst einnig
fórna, ögunar og sjálfsafneitun-
ar.
Kjarninn í stjórnmálakenningu
Platós er sá, að hin bezta stjórn
sé sameining lýðræðis og ein-
ræðis, þar sem stjórnvizka og
frelsi haldast í hendur.
Áhrif Platós ó menningu Vest-
urlanda stafa ekki hvað sízt af
því, að heimspeki hans sameinað-
ist boðun kristindómsins meðal
Grikkja og Rómverja. Boðendur
fagnaðarerindisins fundu í
smiðju Platós haldbeztu rökin
fyrir ýmsu í hinni kristnu kenn-
ingu: í heimspeki hans fundu
þeir rök fyrir ódauðleika sálar-
innar. Þar er talað um hið guð-
lega eðli sálarinnar og fall henn-
ar úr hæðum sínum. Guð er þar
sagður orsök heimsins og hinn
æðsti tilgangur mannsins. Þar er
einnig talað um himnaríki, and-
legan heim ofar þeim jarðneska.
Þar er talað um baráttu anda og
efnis, hins illa og góða. Þar er
að finna trúarlega dulhyggju,^
sem gerði lítið úr veraldlegri
skynsemi en treysti á hina innri
sýn andans. Þar var þúsundára-
ríkið sem átti að miðast við and-
legan tilgang og fullkomnun
mannsins. Og kenningu Platós
mátti einnig túlka sem heimsaf-
neitun þar sem hlutverk manns-
ins var að losna úr fangelsi efnis-
ins og endurfæðast til andlegrar
tilveru. — Þannig varð heimspeki
Platós skikkja kristindómsins á
vesturleið.
Af þessum ástæðum stendur
Plató enn í dag nær kristnum
menningarþjóðum en nokkur
annar heimspekingur. +
BÍLAPRÖFUN
VIKUNNAR
Framhald af bls. 25.
væri settur dísilmótor. Mér dett-
ur þetta í hug vegna þess, að
Finnar gera nú mikið af því, að
setja Perkins dísilmótora í rússn-
eska bíla, og þykir það gefa góða
raun. Ef íslenzk yfirvöld yrðu
einhvern tíma svo viti borin, að
hætta að sekta þá, sem vilja
spara sjálfum sér fé og landinu
gjaldeyri, með því að eiga og
nota dísilvagna undir rassinn á
sjálfum sér, væri sízt úr vegi að
athuga þann möguleika, hvort
ekki kæmi góður bíll út úr því,
ef Perkins dísel væri settur í
Moskvits.
Mig rekur nú minni til þess,
að í French Mobil Economy Run
— ég man ekki hvaða ár, trúlega
annað hvort 1962 eða 63, vann
einmitt Moskvits með Perkins-
dísel. Og er þó skylt að geta þess,
að í hárnálarbeyju einni í Ölp-
unum fleygði Moskvits skottinu
svo rösklega til, að hann fór
þrjár heilar veltur og kom aftur
niður á hjólin. Hvorki honum né
vélinni varð meinna af þessari
æfingu en svo, að þegar ökumað-
urinn hafði áttað sig á því, að
bíllinn var kominn aftur á hjól-
in, hélt hann þegar í stað af stað
aftur, og ók bílnum áfram tii
sigurs. Þótti ökumanninum og
aðstoðarmanni hans ganga krafta-
verki næst, að þeir skyldu ekki
báðir drepast í þessari veltu, hvað
þá, að þeir skyldu geta haldið
áfram, og þökkuðu það vandaðri
(sam)vinnu Rússa og Breta.
En aftur að efninu: Sé allri
pólitík sleppt, held ég að hinn
venjulegi kaupandi — sá sem
í rauninni hefur ekki efni á að
kaupa bíl, þótt hann geri það —
ætti að minnsta kosti að skoða
Moskvits vandlega, áður en hann
hafnar honum, og láta það ekki
á sig fá, þótt fyrstu árgangarnir
hafi ekki reynzt vel. Því þegar
allt kemur til alls, er Moskvits
ódýr bíll, miðað við stærðarflokk.
S.
r i mm «„**»• ;;
KAUNIN í ANDLITI
BORGARINNAR
Framhald af bls. 9.
næði. En hversvegna er hætt og
látið vera að reka endahnútinn
á verkið?
Argvítugasta hreisið í öllum
bænum mun vera Pólarnir, sem
hærinn byggði yfir fátæklinga
einhverntíma á kreppuárunum
Svo óheppilega vill til, að Pól-
arnir standa aðeins órfáa metra
frá flugvallarveginum af Mikla-
torgi og eru þessvegna fyrstu
kynni fjölmargra útlendinga
af islenzkri byggingarkúnst.
Bjarnaborg á horni Hverfisgötu
og Vatnsstígs er litlu betri.
Höfðaborgin átti á sínum tíma
að vera bráðabirgðahúsnæði
fyrir fjölskyldur, sem bjuggu á
vansæmandi hátt, en það fólk
fór úr öskunni i eldinn og liefur
verið þar helzt til lengi. Með-
fram gervöllu Viðeyjarsundi er
samansafn kofahreysa, sem reist-
ir hafa verið af sýnilegum van-
efnum í trássi við allt skipu-
lag. Laugarneskampurinn er
sem betur fer ekki á alfaraleið
og fer minnkandi, en þar þyrfti
sannarlega að hreinsa til. Camp
Knox er orðinn innlyksa milli
lúxusvillana við Sundlaug Vest-
urbæjar; hann verður þar eins
og svöðusár í annars þokkalegu
hverfi. Vestur við Ánanaust eru
fátæklingaranghalar í Pólastíl,
liklega byggðir um líkt leyti.
Þegar komið er niður Elliðaár-
brekkuna og borgin hlasir við
á hæðunum og við sundin, þá
verða fyrst fyrir manni braggar
við rætur brekkunnar, leifar af
herskálahverfi, sem þar stóð.
Þcssir tveir eða þrír braggar
mynduðu allan forgrunninn i
mynd af Reykjavík, sem hið við-
í kring; eitt fegursta útsýni sem
séð verður í Reykjavík.
Vikaii viil gjarna gera það
að baráttumáli sinu, að kaunin
verði þurrkuð af andliti borgar-
innar. Þá kynni hitt að koma
betur i ljós, sem vel hefur verið
gert. GS.
ALMENNAR TRYGGINGAR hf
Iesna bandaríska vikublað, Sat-
urday Eving Post, birti til land-
kynningar. En argasti smánar-
bletturinn er þó Múlahverfið
eða Múlakampurinn sálugi. Þar
er nú orðið lítið sem ekki neilt
af bröggum, en þau hús hafa
leyst þá af hólmi, að sízt eru
þau betri og það er eini stað-
urinn i Reykjavik fyrir utan
Höfðaborgina, sem ég mundi
kalla „slum“. Ég hef iðuglega að
suinarlagi séð útlenda ferða-
menn stíga út úr biíum sínum
á Suðurlandsbrautinni til þess
að taka myndir af þessum ó-
þrifnaðarbletti. Aftur á móti
man ég ekki til þess, að ég liafi
séð þá líta i liina áttina þar
sem blasir við Laugardalurinn
með fögrum mannvirkjum allt
ERKIHERTOGINN OG
HR. PIMM
Framhald af bls. 23.
þér, sagði hann hlýlega. — Stolt-
ur af þér.
Henri sagði: — Áttu við fyrir
að hafa stungið mér á eftir Anna-
belle?
— Ég vissi, að þú hefðir þetta
í þér, en engu að síður, Henri,
þá stóðst þú þig eins og sönn
hetja.
— Þakka þér fyrir.
— Ég á ekki til orð til þess
að lýsa aðdáun minni, drengur
minn. Þetta var listilega gert.
Hvernig fórstu að því að koma
þessu í kring?
VIKAN 18. tbl. —