Vikan - 04.02.1965, Blaðsíða 17

vikna sumarfrí á ári. Líf þeirra, eins og líf hundrað millióna verksmiðju-
verkamanna hvarvetna í Kína, er svo rækilega bundið við verksmiðjuna
þeirra, að ótrúlegt má kallast. Verksmiðjan hefur eigin íþróttavelli, auk
vöggustofu og leikvallar fyrir börnin, kvikmyndahúss, leikhúss og stórs
fundarhúss. Matsalan er alltaf þéttskipuð; þar eru afgreiddir ýmsir rétt-
ir, sem kosta frá átta fenum (eða kringum fjögur sent) upp í tuttugu
og fimm fen (eða tfu sent). Hrísgrjón, spaghetti og brauð er aðeins
hægt að fá gegn skömmtunarmiðum, en skammturinn er vel úti látinn
— þrjátíu pund á mánuði á hvern fullorðinn. „Ég matreiði yfirleitt ekki
heima, nema á sunnudögum," sagði Tsa. „Það tekur langan tíma að
búa til mat, jafnvel einfalda klnverska rétti." Á verkstæðum og mat-
sölustöðum getur hvarvetna að Ifta borða og skilti með áletruðum slag-
orðum og „hugleiðingum fyrir vikuna", ásamt geysistórum myndum af
Maó, sem alltaf er jafn unglegur, brosandi og mjúkur á manninn. Slag-
orðin á verkstæði Vong Tsens hvetja hann til að:
LESA RITVERK MAÓS FORSETA
HLÝÐA Á MÁL MAÓS FOSETA
VINNA UNDIR LEIÐSÖGN MAÓS FORSETA
VERÐA GÓÐUR VERKMAÐUR HJÁ MAÓ FORSETA
Vinnuhraðinn í verksmiðjunni er ekkert ofboðslegur. „Hið fyrsta, sem
ég komst að raun um f Kína," sagði tékkneskur tækniráðunautur, sem
starfaði við vefnaðariðnaðinn í Peking, „var að þar gengur áróðurinn
fyrir framleiðslunni. Umræðum um starfsáætlanir er oftlega frestað til
að koma stjórnmálarökræðum að." Vikurnar næstu fyrir fyrsta október
slepptu verkamenn f Peking úr ótöldum vinnustundum til undirbúnings
skrúðgöngunum á þjóðhátíðardaginn.
Þegar Vong Tsen var búinn með vaktina sína, sá ég hann setjast að
skyldubundnum pólítískum rökræðum ásamt sex öðrum verkamönnum.
Hver verkamaður kom til fundarins með eintak af Ren Mín Ríbaó, Alþýðu-
blaði þeirra f Peking. Einn úr hópnum les fyrst ágrip af leiðara dagsins,
en síðan er hinum ætlað að koma fram með athugasemdir.
Fundurinn, sem ég varð vitni að, var haldinn skömmu eftir árás Norður-
Vfeta á bandarísk herskip á Tonkínflóa og gagnaðgerðir Bandarfkja-
manna. Auðvitað fékk kínverskur almennnigur ekki annað að heyra, en
að um algerlega ástæðulausa ofbeldisárás af hálfu Bandaríkjamanna
hefði verið að ræða (á árásir tundurskeytabátanna var ekki minnzt).
í leiðaranum voru Kínverjar hvattir til að vera við þvf búnir, að banda-
rísku ofbeldisseggirnir létu ekki hér við sitja, og að leggja harðar að
sér við störf sín svo að Kfna yrði sterkara. Vong Tsen endurtók fyrir-
lesturinn upp úr leiðaranum frá orði til orðs og gaut augunum á með-
an öðru hvoru niður á blaðið, sem hann hafði fyrir framan sig. „Þegar
ég heyrði ritstjórnargreinina," bætti hann við, „gat ég ekki varizt þvf, að
fyllast reiði gagnvart hinum bandarfsku heimsvaldasinnum. Eg heiti því,
að efla viðleitni mína til hjálpar þjóð Vfetnams, að leggja harðar að
mér í verksmiðjunni, og að leggja fram minn skerf til baráttunnar gegn
bandarísku heimsvaldastefnunni." Vong Tsen tók furðulegum hamskipt-
VIKAN 5. tbl.