Vikan - 26.05.1965, Blaðsíða 36

Norska
sportgarnsð
Peer Gynt
(PÉTUR GAUTUR)
Palleg mynztur
Fallegir litir
Garniö fæst aðeins
hgá okkur
mega nauðsynlega til, af því að
þeir eru alltaf svo önnum kafnir
við að læra. Eini munaðurinn, sem
þeir leyfa sér, er að spila einstöku
sinnum borðtennis, sem þeir eru
mjög leiknir í. Þeir eru líka svo
heppnir að vera alltof ungir til að
hafa nokkurn óhuga ó stúlkum —
ekki nema 22 óra!
Aftur ó móti eru Suður-Afríkubú-
arnir stöðugt ástfangnir — á áhrifa-
mikinn hátt, með blæðandi hjört-
um og öllu tilheyrandi. Og I hvert
skifti er það upp á lífstíð . . . Kúbu-
búarnir eru einnig mjög blóðheit-
ir og næmir fyrir kvenlegum töfr-
um. Sérstaklega eru þeir veikir fyr-
ir Ijósu hári, og þess vegna hlotn-
aðist mér sá heiður að einn þeirra
hóf þegar í stað upp bónorð sitt
við mig, við fyrstu sýn. Sá hæng-
ur var þó á ráðinu, að Castro vill
alls ekki að stúdentarnir hans kvæn-
ist áður en þeir hafa lokið námi.
En hann efaðist ekki um að Castro
skifti um skoðun, er hann kæmi
heim með Ijóshærða eiginkonu úr
hinu fjarlæga norðri!
Afríkubúarnir eru yfirleitt afar
glaðværir — nema þegar kuldinn
er alveg að yfirbuga þá. Þeir eiga
mjög bágt með að þola hann, og
hin barnslega hrifning þeirra yfir
að sjá snjó í fyrsta skifti á ævinni,
var algjörlega farin veg allrar ver-
aldar eftir þriggja mánaða látlausa
fannkomu í vetur. Þeir eru fullir
samúðar með mér vegna þjóðernis
míns og brosa aðeins með kurteis-
legu umburðarlyndi, er ég útskýri
fyrir þeim að á Islandi sé alls ekki
eins kalt og nafnið bendir til. Því
að í hjarta sínu eru þeir fullvissir
um, að á því skelfilega landi búi
allir í snjóhúsum með hvítabirni fyr-
ir húsdýr, og að það sé aðeins föð-
urlandsást mín, sem komi mér til
að telja þeim trú um annað.
Fólk frá fjórum heimsálfum — af
þremur, gjörólíkum kynþáttum.
Gjörólíkum? A yfirborðinu, já, en
maðurinn er, þegar allt kemur til
alls, hreint ekki svo flókinn eða
fjölbreyttur að gerð. Innst inni búa
með okkur öllum sömu hvatirnar,
sömu þrárnar, hvort sem húð okk-
ar er hvít, svört eða gul, hvort sem
landið okkar heitir Island, Kenya
eða Kína. Þráin eftir að heimurinn
megi sigrast á hleypidómum sín-
um og þekkingarleysi — sínum einu
raunverulegu óvinum.
En víkjum nú aftur að borginni
og sögu hennar.
Teplice er talin rúmlega 1200 ára
gömul. Segir sagan að búandi nokk-
ur, Kolostúj að nafni, hafi lagt
grundvöllinn að henni, er hann sak-
ir tilviljunnar uppgötvaði töframátt
lauganna. Dag nokkurn, er hann
fór til að vitja svína sinna, sá hann,
að eitt þeirra hafði fallið ofan í
jarðgiufu fulla af vatni, og fann
hann, sér til mikillar furðu, að vatn-
ið var sjóðandi heitt. Þetta gerðist
c'irið 762, og þar sem fólk á þeim
tímum var auðvitað ekki næstum
því eins viturt og við erum nú,
taldi það laugarnar vera krafta-
verk vafasamra máttarvalda. Næstu
aldirnar voru þær því tilbeðnar
sem slíkar, og þeim færðar fórnir.
En í skjölum frá 14. öld er þeg-
ar farið að geta um borg þessa
vegna hins læknandi máttar lauga-
vatnsins, og á 15. öld er nafngreint
fólk, bæði innlent og erlent, er
hingað kom til að leita sér heilsu-
bótar.
A 16. öld er fyrsta baðbygging-
in byggð, og erlent aðalsfólk, tek-
ur að streyma til Teplice ásamt
einkalæknum og öðru tilheyrandi
fylgdarliði. Hingað til höfðu skil-
yrði til baða verið mjög frumstæð,
en nú er farið að skipleggja notk-
un hins heita töfravatns, og lífið
í Teplice tekur á sig nýjan blæ,
blæ yfirstéttalífs.
I 7 ára stríðinu á 18. öld, er
Teplice og umhverfi hennar mark-
að sem hlutlaust land, og á með-
an að hið mikla blóðbað styrjald-
arinnar fer fram allt í kringum
hana, eru hermenn beggja styrjald-
araðila fluttir til lauganna og gert
að sárum þeirra þar. Eftir það
trúðu allir hermenn lengi vel því,
að í Teplice mætti græða öll sár.
Árið 1793 eyðileggst hluti af
borginni í eldi, en eftir það eru
reistar nýjar laugabyggingar I
keisara-stíl, sem enn setja svip sinn
á hana.
En það er á nítjándu öld, sem
hún lifir sitt mikla og fegursta
blómaskeið. Teplice verður heims-
fræg, ekki aðeins sem hressingar-
hæli, heldur einnig sem einhver
helzta menningarmiðstöð allrar Evr-
ópu. Heimsfrægir lista- og mennta-
menn taka að venja hingað kom-
ur sínar, og meðal annarra halda
Chopin og Liszt hér hljómleika.
Beethoven og Goethe eru tlðir gest-
ir og Beethoven semur hér 7. sym-
fóníu sína. Og árið 1812 hittast
þessir miklu listamenn hér í fyrsta
sinni. Beethoven hafði lengi lang-
að til og lagt drög að því að kynn-
ast Goethe, en þegar til kom varð
ekki sú vinátta á milli þeirra sem
skyldi, og gefur eftirfarandi saga
góða vísbendingu um það: Eitt
sinn, er þeir voru á gangi í Hallar-
garðinum, mæta þeir keisaranum
og fylgdarliði hans. Goethe hneig-
ir sig hæversklega, en Beethoven
gengur hnarreistur áfram og seg-
ir síðan við Goethe: Keisarinn hef-
ur vald til að skipa ráðherra og
leyndarráð, en ekki Beethoven og
Goethe.
Síðar á svo Goethe hér í síðasfa
ástarævintýri sínu með 18 ára gam-
alli greifadóttur, Von Leweszow, en
hann var þá áttræður.
Og hér hefur Richard Wagner
að semja hina miklu óperu sína,
Tannhauser.
Árið 1872 skrifar Jan Neruda
um Teplice: í Teplice er líf. Sér-
staklega er hljómar lauga-hljóm-
listarinnar berast um borgina. Þá
skemmta sjúkir sér með heilbrigð-
um, en af hvoru tveggja er hér
nóg.
En húsin geyma lika margar aðr-
ar sögur, sem hvergi eru skjalfest-
ar. Sögur fólks, sem á umliðnum
00 VIKAN 21. tbl.