Vikan - 02.09.1965, Blaðsíða 28

Ég myndi hiklaust
velja stlnginn aftur
standa: „Mér þykir Dieskau alveg
ómögulegur, Gerard Souzay er
miklu betri"! eða „Souzay getur
ekkert sungið borið saman við
Dieskau"! o.s.frv.
Þessar og þvílíkar setningar ættu
ekki að heyrast. Það er ömurlegt
og næstum því sórgrætilegt að
heyra músíkalskt fólk, sem að öðru
leyti hefur góðan tónlistarsmekk,
fella slíka óréttláta og vanhugsaða
sleggjudóma.
Við Konunglega störfuðu að jafn-
aði 5 til 7 tenórar. Þar af vorum
við tveir landarnir, Stefán íslandi
og ég. Svo bættist Magnús Jónsson
! hópinn 1959. Ég hef stundum
verið spurður að því, hvort ekki
hafi verið einhver rígur milli ís-
lenzku „keppinautanna" við Kon-
unglega, en því fór víðs fjarri.
Keppinautur urðum við reyndar
aldrei, því að hlutverk okkar rák-
ust aldrei á.
Þótt kynni okkar þriggja væru ná-
in og þó sérstaklega okkar Stefáns,
sem vorum gamlir í hettunni, hef
ég sennilega umgengizt kollega
mína almennt minna en tíðkast með-
al söngvara. Það er alkunn stað-
reynd, að stéttarbræðrum verður
tíðrætt um sitt eigið fag. Þar eru
söngvarar engin undantekning.
Þeim hættir til að tala eingöngu
um söng, þegar þeir hittast eða
koma saman.
Þannig má maður helzt ekki ein-
skorða sig, heldur ber hverjum
manni þvert á móti að reyna að
víkka sjóndeildarhringinn, lesa,
kynna sér bókmenntir og aðrar list-
greinar. Þannig eiga menn sffellt
að keppast við að reyna að byggja
sig upp, bæta sig og mennta.
Hafnarárin liðu hvert af öðru.
Árlega söng ég á íslendingamótum,
bæði hjá stúdentafélaginu oa ís-
lendingafélaginu. Annars var held-
ur dauft yfir félagslífinu í þeim sam-
tökum, oq held ég, að menn hafi
ekki mikið mætt á mannfundum, að
minnsta kosti ekki hjá því síðar-
nefnda.
Eitt minnisstæðasta hlutverk mitt
frá þessum árum var AÍbert Herring
í samnefndri gamanóperu eftir
Beniamin Britten. Þetta var stór-
skemmtileg ópera og svo vel gerð
frá höfundarins hendi, að einn
gagnrýnandinn komst þannig að
orði, „að næstum því væri útilokað
að eyðileggja sýninguna, svo snilld-
arlegt væri verkið".
Fyrsta hlutverkið í Höfn var Ferr-
ando liðsforingi í „Cosi fan tutte",
síðan kom Octavio í „Don Juan",
þá Almaviva í „Rakaranum frá •
Sevilla". Næst söng ég í „Liden
Kirsten" og svo kom „Albert Herr-
ing".
Efnið í „Albert Herring" er sótt
í litla smásögu eftir Maupassant,
þar sem sagt er frá þeim merkis-,
28 VIKAN 35. tU.
atburði, þegar ónytjungurinn og
heimskinginn í þorpinu, Albert
Herring, sonur grænmetissölukon-
unnar, og kjörinn „maíkonungur",
þar eð „hátíðarnefndin", borgar-
stjórinn, presturinn, kennslukonan,
lögregluþjónninn og Lady Billow,
fundu enga stúlku í öllu héraðinu,
sem var nógu dyggðug til að bera
sæmdarheitið „maí drottning".
Ég lagði mig allan fram í hlut-
verkinu og gerði stormandi lukku.
Letiblóðið og auiinn, hinn vand-
ræðalegi mömmudrengur, Albert
Herring, tók sér bólfestu í mér!
Stundum heyrir maður því hald-
ið fram, að tenórar séu heimskari
en annað fólk. Ef sá grunur læðist
að einhverjum, að þess vegna hafi
ég passað svona vel inn í hr. Herr-
ina, frábið ég mér slíkar grillur!
— Ég held, að þessi gamla skoðun
um tenóranna eigi rætur sínar að
rekja til löngu liðins tfma í Þýzka-
landi, þegar ópera var í hverjum
smábæ, og hver bær átti sinn ten-
ór, sem var dýrkaður eins og hálf-
guð. Eina „vörn" tenóranna gagn-
vart takmarkalausri aðdáun fólks-
ins var að gera sig merkilega, gera
sig að uppskafningum f augum
fólksins. „Merkikertin" voru svo
fljótleqa stimpluð „heimskari" en
annað fólk — og allir voru ánægðir!
Sumarið 1956 kom ég heim og
söng í Kátu ekkjunni í Þjóðleikhús-
inu. Þetta var í sumarfríinu mínu,
og kom ég fram samtals 42 sinn-
um á 35 dögum, þar af voru 28
sýningar á „Ekkjunni". f þessu
„sumarfríi" átti ég aðeins einn frf-
dag, og það var Skálholtshátíð að
þakka. Þennan dag labbaði ég mér
suður í Vífilstaðahraun og sólaði
mig. Þar sem ég lá þarna og horfði
udd í himininn oq lét þreytuna Ifða
úr beinunum, ákvað ég, að næst,
þegar ég kæmi f frí til fslands,
skvldi éq nióta landsins. ferðast og
sjá mig um og reyna að gera eitt-
hvert gaqn um leið!
Ég velti þessu fyrir mér um vet-
urinn og sótti svo um að komast f
landmælingar hjá raforkumála-
skrifstofunni. Þetta gekk. Sumarið
eftir lagði ég upp á hálendi íslands
í fylgd með landmælingamönnun-
um, verkfræðistúdentum, sem voru
25 árum yngri en ég.
Þótt oft væri erfitt að standa f
stykkinu gagnvart sprækum há-
skólastrákunum, var þetta stórkost-
legur tími. Menn skiptust f tvær
virðingastéttir, eftir því hvaða starf
þeir höfðu með höndum. f „yfir-
stéttinni" voru nemarnir, sem lásu
af mælitækjunum, hinir sprönguðu
um og héldu uppi mælistikunum og
voru kallaðir „blækur". Ég var
„blók"!
Mér féll sumarstarfið svo vel, að
ég sótti um að komast f þetta aftgr
•O Ríkisleikhúslð og óperan í Stuttgart. Gamla óperubyggingin frá 1912 stend-
ur enn, en leikhúsið var endurbyggt eftir stríð og tekið í notkun 1962.
Óperuhöllin í Miinchen.
næsta sumar og var mér tekið tveim
höndum, því að þeim geðjaðist vel
að „kallinum" líka.
Frá mínum bæjardyrum séð var
stærsti kosturinn við þessa sumar-
vinnu sá, að það var svo óendan-
lega langt á milli landmælinga og
óperusöngs. Betri afslöppun var
ekki hægt að hugsa sér. Vinnudag-
urinn gat að vísu orðið langur, þvf
að oft var unnið eins lengi og hægt
var, en það gerði ekkert til, því
tíminn réði engu. Þarna var ekki
háð neitt kapphlaup við tímann,
ekkert þurfti endilega að nást fyrir
vissan dag.
Hver spotti var labbaður fram og
til baka. Á þennan hátt kynntist
ég stórum hluta landsins, sem ég
hafði ekki séð áður, hálendinu og
öræfunum, betur heldur en ég hefði
nokkurn fíma ella átt þess kost. —
Öræfakyrrðin býr yfir undarlegum
töfrum. Sagt er, að f þessari djúpu
kyrrð geti maður hlustað á atómin
rekast á — sennilega er það blóð-
þrýstingurinn í manni sjálfum.
Um það leyti, sem ég kom hing-
Framhald á bls. 48.