Vikan - 16.12.1965, Blaðsíða 47

EINANGRUNARGLÉR S ARA ÁBYRGÐ.
YFIR 20ÁRA REYNSLA HERLENDIS!!!!!
EGGERT KRISTJANSSON & CO. HF
SÍMI 11400
sunnan úr Kákasus og bergmála
í ritum sínum álappaleg áróðurs-
slagorð hans, hverra stílbrögð
voru numin í prestaskóla aftur-
haldssamasta kirkjufélags í
heimi.
Jósef Vissaríónóvitsj Djúga-
svíli, sem síðar varð þekktur und-
ir nafninu Stalín, var Georgíu-
maður, fæddur í smábænum Gorí
1879, og stóðu að honum, líkt og
Hitler, ættir smábænda. Á ung-
lingsárunum hóf hann nám í
prestaskóla orþódoxu kirkjunnar
í Tíflis, vakti athygli lærifeðra
sinna sem góður námsmaður, en
slóst jafnframt í hóp byltinga-
sinnaðra æskumanna, sem fjöl-
mennir voru meðal nemenda.
Var hann af þeim ástæðum um
síðir rekinn úr skólanum og helg-
aði sig þá eingöngu störfum á
vegum sósíalískra byltingasam-
taka. Var hann hvað eftir annað
hnepptur í fangelsi og sendur til
Síberíu, en tókst jafnan að
smjúga úr dýflissum sarsins.
Fljótlega tók hann sér stöðu í
vinstra armi flokks rússneskra
sósíaldemókrata, sem Lenín
stýrði og nefndust bolsjevíkkar.
Hann tók virkan þátt í október-
byltingu þeirra í Petrógrad 1917,
þótt hann væri ekki þá kominn
í röð fremstu manna flokksins.
Hann hafði samt sem áður vakið
athygli á sér sem duglegur starfs-
maður og af þeim sökum gerði
Lenín hann að aðalritara komm-
únistaflokksins 1922. Það em-
bætti notaði Stalín dyggilega til
að koma stuðningsmönnum sín-
um í fjölmargar stöður á vegum
flokksins, stærri og smærri, og
búa þannig í haginn fyrir sig
með tilliti til valdabaráttunnar,
sem hlaut að brjótast út við
dauða Leníns.
Þrátt fyrir augljósan dugnað
guðfræðistúdents þessa höfðu
skapbrestir hans ýmsir aflað hon-
um ófárra andstæðinga meðal
menntamanna þeirra, sem þá
réðu mestu í flokknum og hann
átti enga samleið með. Hann þótti
frekur, hrokafullur og duttlunga-
gjarn, og átti þetta sinn þátt í
að honum tókst aldrei að afla sér
raunverulegra vina. Fljótlega
sýndi sig líka, að honum voru
öll meðöl jafn heilög þegar um
framgang flokksins — og þó
einkum hans sjálfs -—- var að
ræða. Kom svo, að Lenín gerðist
leiður á honum, en fékk slag
áður en hann fengi losað sig við
hann. Neytti Stalín þá þeirra á-
hrifa, sem hann hafði skapað sér
sem aðalritari, og náði æðstu
völdum flokks og ríkis í sínar
hendur. Eftir að hafa flæmt aðal-
keppinaut sinn, Trotský, úr landi,
hófst hann handa við að endur-
skapa rússneska þjóðfélagið í
mynd kommúnismans. Eitt meg-
inatriðið í því sambandi var að
koma á samyrkjubúskap í sveit-
um landsins. Þetta þýddi, að
sjálfstæðum búrekstri bændanna
yrði lokið, og tóku þeir samyrkj-
unni því með fullum fjandskap.
Stalín lét það ekki á sig fá og
lét leynilögreglu sína knýja fram
málið af fullu miskunnarleysi.
Hinir ævareiðu bændur brenndu
uppskeru sína í mótmælaskyni
ög slátruðu búpeningnum, en
voru í staðinn skotnir í tugþús-
undatali eða fluttir í þrældóm til
Síberíu. Eitthvað fimm til tíu
milljónir manna létu lífið í þess-
um ósköpum; skutu böðlar Stal-
íns suma, aðrir vesluðust upp í
þrælabúðum og enn aðrir hrundu
niður úr hungri heima í sveitun-
um, þar sem uppskeran hafði
ýmist verið eyðilögð eða gerð
upptæk af stjórnarvöldunum.
Engin.furða þótt Stalín segði síð-
ar við Churchill, að heimsstyrj-
öldin síðari hefði verið Rússum
barnaleikur einn á móti árunum,
þegar samyrkjubyltingin var
framkvæmd.
Næst hófst Stalín handa við að
iðnvæða Sovétríkin og fram-
kvæmdi það verk af álíka tillits-
leysi og hörku og samyrkjubylt-
inguna. Við það tækifæri voru
tugþúsundir rússneskra verka-
manna, sem andæfðu einhverju
í sambandi við iðnbyltinguna,
skotnir sem „skemmdarverka-
menn“. En með þessum aðgerð-
um hefur harðstjórinn samt sem
áður líklega gert þegnum sínum
meiriháttar greiða, því óiðnvætt
Rússland hefði varla staðizt herj-
um Hitlers snúning.
Öll þessi stórvirki hertu hjarta
Stalíns og ákvað hann nú á svip-
aðan hátt að losa sig við alla
hugsanlega andstöðu innan
kommúnistaflokksins sjálfs. Af-
leiðingarnar urðu hinar ógurlegu
hreinsanir fyrirstríðsáranna,- þeg-
ar flestir leiðtogar bolsévikka-
byltingarinnar og samstarfsmenn
Leníns voru myrtir að undan-
gengnum sýndarréttarhöldum. í
þeim hópi voru menn eins og
Sínóvíeff, Kamenéff, Rýkoff og
Búkharín, auk Túkhatsévskýs
marskálks og fjölmargra annarra
herforingja. Meira að segja var
maður sendur með öxi vestur í
Mexíkó tli að drepa Trotský. Alls
er talið að þrír af hverjum fjór-
um leiðandi mönnum flokksins
hafi verið drepnir í þessum
hreinsunum.
í upphafi síðari heimsstyrjald-
arinnar gerði Stalín griðasamn-
ing við Hitler og lagði í sam-
ræmi við hann undir sig Austur-
Pólland og Eystrasaltslönd. Fram-
ferði Rússa í Eystrasaltslöndun-
um næstu árin — og raunar allt
til þessa dags — verður að telj-
VIKAN 50. tbl.