Vikan - 04.06.1970, Blaðsíða 50

gerði hún ennþá. Kvöld eitt,
þegar Jack og Eliza sátu við
skrifborðið í borðstofunni og
brutu heilann um, hvernig
þau ættu að standa við skuld-
bindingar sínar, kom Char-
mian strunsandi inn i stof-
una með heilan stranga af
flaueli vafinn utan um sig.
Hún gekk reigingslega fram
og aftur um gólfið og sagði.
„Littu á, félagi, heldurðu
ekki að þetta verði glæsileg-
ur kjóll? Ég er nýbúin að
kaupa tvo stranga.“ Þegar
liún var farin út aftur, sneri
Jack sér að Elizu og sagði
stillilega: „Þetta er litla barn-
ið okkar. Við verðum alltaf
að gæta liennar vel.“
Ef bann hefði getað farið
í nýjan Suðurhafsleiðangur
eða í ökuferð með þrem hest-
um fyrir vagninum eða ein-
hverja aðra ævintýraferð,
myndi Charmian hafa verið
afbragðs ferðafélagi. En
hann var orðinn þreyttur og
hafði misst löngunina til æv-
intýra og þráði nú aðeins að
hafa hjá sér þroskaða konu,
sem gæti staðið við hlið hans
i heimi hinna fullorðnu.
Þó að bjartsýni hans væri
horfin, „Úlfahúsið“ hrunnið
og kornið skrælnað á ökrun-
um á þurrkatímabilinu, sem
kom sumarið 1913, var þetta
ár þó eitt af frjósömustu ár-
um hans; þá náði hann há-
marki sinu. Með tveggja
mánaða millibili komu út
eftir hann tvær stórar skáld-
sögur, „Bakkus konungur“
og „Mánadalurinn“, og
seinna þriðja bókin, „Fædd-
ur um nótt“, sem var safn af
smásögum.
Seint á árinu, þegar hann
hafði lokið við langdregna og
heldur leiðinlega skáldsögu,
„Fyrir Horn“, var Ed Mor-
ell vinur hans látinn laus úr
San Quentin fangelsinu. Mor-
ell hafði fyrst verið fimm ár
í einsmannsklefa, en hafði
svo verið gerður að æðsta
trúnaðarmanni fanganna. —
Jack hafði í mörg ár unnið
að því að fá liann náðaðan.
Morell dvaldi lengi á „Beauty
Banch“ og talaði mikið um
glæpamál og refsingar við
Jack, en á því hafði Jack
alla ævi haft lifandi áhuga.
Áður en langt um leið var
Jack byrjaður á áttundu og
síðustu stóru skáldsögunni,
„Spennistakkurinn“, sem að
mestu leyti er byggð á ævi
Morells. Eins og i Piedmont
í gamla daga las hann upp-
hátt fyrir gesti sína hvern
kafla, þegar hann hafði lok-
ið við hann. Til ungs manns,
sem leitaði huggunar og
hvatningar hjá honum, skrif-
aði liann: Ég þekki af eigin
reynslu lífsþreytu unglings-
ins á gelgjuskeiði og lrins
unga manns um tvítugt —
og kæruleysi og örvæntingu
hins þrítuga manns. En ég er
þó enn lifandi, er feitur og
pattaralegur og oftast hlæj-
andi, þegar ég er ekki sof-
andi.“ Morrell segir um þess-
ar samverustundir þeirra.
„Það var alveg sama hvað
hann sagði eða gerði, það var
ómögulegt að standast liina
þrálátu alúð lians. Hann gal
verið bituryrtur og ósann-
gjarn, en það var ómögulegt
annað en fyrirgefa honum,
því að það fólst aldrei per-
sónuleg ásökun í þvi.“
Jack hafði samið við leik-
arann Hobart Bosworth um
að láta hann hafa réttinn til
að kvikmynda bækur Jacks
gegn hluta í ágóðanum. En
Bosworth var ekki fyrr hyrj-
aður á verkinu, en mörg fé-
lög tóku að kvikmynda smá-
sögurnar í leyfisleysi; einu
sinni voru sýndar tvær út-
gáfur af „Úlf Larsen“ i tveim
kvikmyndaliúsum, sem lágu
við sömu götu og andspænis
livort öðru.
Jack komst að því, að mik-
ill hluti af fyrri verkum
lians, sem fyrst höfðu kom-
ið út i timaritum, voru ekki
lengur hans eign.
í félagi við lrið nýstofnaða,
ameriska rithöfundafélag
harðisl hann ákaft fyrir þvi,
að fá lögin endurskoðuð, svo
að rithöfundur, sem selt
hafði tímariti réttindin til að
hirta verk sitt neðanmáls,
héldi eftir sem áður öllum
öðrum réttindum sínum.
ITann lagði alla orku sína og
fé í þessa lögfræðilegu bar-
áttu, sem stóð mörg ár; hann
fór til New York og Holly-
wood, réði lögfræðinga sér
til aðstoðar, mætti sjálfur
fyrir rétti og sendi frá sér
ótal bréf og skeyti.
í marzlok árið 1914,
skömmu eftir að hann hafði
lokið við „Spennistakkinn“,
tóku Bandaríkin í taumana
í Mexico. Allt frá því að Jack
hafði orðið að hverfa frá
Kína án þess að fá leyfi til
að uppfylla skyldur sínar
sem striðsfréttaritari í rúss-
nesk-japanska stríðinu 1904
-—1905, liafði hann hlakkað
til þeirrar stundar, er liann
fengi fulla uppreisn æru
sinnar sem stríðsfréttaritari.
Nú fékk hann tilboð um 1100
dollara vikulaun auk alls
ferðakostnaðar, ef hann vildi
fara sem fréttaritari til Mexi-
co. Hann tók því strax og
hélt af stað til Galveston og
þaðan til Vera Cruz. — En
hann fékk heldur ekki leyfi
til að segja frá stríðinu í
þetta skipti — af því að það
varð ekkert úr stríði. Það
eina, sem hann liafði upp úr
ferðinni, var heiftug blóð-
kreppusótt og efni i nokkrar
smásögur um Mexico.
Það leið á löngu áður en
hann náði sér eftir veikindin
og hann þjáðist af kvölum.
Þegar „Cosmopolitan Maga-
zin“, sem ákveðið hafði að
birta Mexicosögurnar lians,
hætti allt í einu við það,
vegna þess að ritstjórinn
áleit, að amerískir lesendur
værú orðnir þreyttir á að
lesa um Mexico, lagði .Tack
allt efnið til ldiðar, án þess
að skrifa eitt orð um það
meira. Meðan hann var upp
á sitl bezta, mundi liann hafa
skrifað Mexicosögurnar, livað
sem á gekk, og fengið blöðin
til þess að taka þær gildar
og góðar. Og ef þessar ráð-
gerðu sögur hans hefðu orð-
ið jafngóðar og sú, sem hann
skrifaði, „Mexicomaðurinn“,
þá fóru bæði heimurinn og
hann varhluta af góðum
verkum.
„Andleg deyfðartímabil
.Tacks, þegar hinn þróttugi
lifsvilji lians næstum fjaraði
út,“ svo að notuð séu orð
skáldvinar hans, Cloudsley
.Tohns, urðu æ tíðari og tíð-
ari; hringrásin varð nú hrað-
ari. Það varð honum stöðugt
erfiðara og erfiðara að af-
kasta þúsund orðum á dag.
Þó tilkynnti hann útgefanda
sinum haustið 1914, að hann
væri byrjaður á nýrri skáld-
sögu, sem mundi verða lians
mesta og bezta verk, og „i
búningi, sem á ekki sinn líka
í heimsbókmenntunum. Stór-
kostleg þrenning i stórkost-
legum kringumstæðum. Er
ég hlaða gegnum þessa skáld-
sögu, finnst mér jafnvel, að
ég liafi náð þvi marki, sem
ég hef verið að keppast við
allan minn rithöfundarferíl.
Þetta verður nýjung, með
allt öðrum blæ en það, er ég
hef fram að þessu leyst af v
hendi.“
Þetta var slcáldsagan „Litla
frúin í stóra húsinu“. Hún
byrjar sem sveitasaga, byggð
á hugmynd lians um að end-
urreisa landhúnaðinn í Kali-
forníu og þróast í það að
verða lýsing á ástum þriggja
persóna, skrifuð í hinum
ákafa og smámunasama stil
nítjándu aldarinnar.
Sjálfstraust hans var enn-
þá óskert, skipulagningargáf-
an og kröfurnar til sjálfs sín
var lians og áður og löngun-
in til að skapa eitthvað nýtt
hafði aldrei verið meiri, en
heili lians var nú loks farinn
að þreytast, er Jack hafði
skrifað 41 hók á fjórtán ár-
um.
Haiín gerði enn eina til-
raun lil að öðlast ást dóttur
sinnar. Er hún sendi honum
menntaskóla-leikrit sem liún
hafði skrifað, var liann jafn
hrifinn af því og sínum eig-
in verkum. „Ég er mjög ást-
fanginn af því og á bágt með
að trúa, að ég sé faðir stúlku,
sem er svo miklum hæfileik-
um búin að geta skrifað þetta
leikrit.“ Á næstu mánuðum
segir hann frá því með
hreykni í bréfum sínum, að
hann eigi dóttur, sem er í
menntaskóla.
Þetta gefur honum vonir
um, að honum muni takast
að fá liana á silt hand. ^
— Ha, ha! Ég er farinn að sjá
tvöfalt!
50 VIKAN ^3-tw-