Vikan - 27.08.1970, Blaðsíða 46

er nefnilega mjög mismunandi,
ekki aðeins hjá einni konu og
annarri, heldur líka mismunandi
tímabil sem sama konan þarf á
hormónagjöfum að halda! Þegar
þar við bætist að framleiðsla efn-
isins nú er þannig, að oftar koma
til fleirburafæðingar, er því meiri
ástæða til að fara varlega og þá
er hægt að segja sér það sjálfur
hve vandasamt þetta er.
— En það eru sára fáar konur,
sem þurfa hormónagjafir, þótt
við höfum nokkuð mikið af því
hér (í Oslo), segir yfirlæknirinn,
— þar sem konur koma hingað
alls staðar að af landinu. En um
árangur er það að segja að þrjá-
tíu og fjögra ára gömul kona, er
aldrei hafði haft mánaðarlegar
blæðingar, varð barnshafandi, og
fleiri, sem ekki höfðu haft þær í
10—15 ár.
Ung-ar stúlkur — pillan.
— Hvenær á ung stúlka, sem
ekki fær reglulega tíðir, að leita
læknis?
— Það á hún að gera, ef þær
koma ekki á réttu tímabili; nú
orðið 11—12 ára. Það getur verið
að ekkert op sé á meyjarhimn-
unni, svo að blóðið komist ekki í
gegn. Ef tíðir eru ekki byrjaðar,
þegar hún er 17 ára, þá þarf ná-
kvæmrar læknisrannsóknar við
og læknisaðgerð nákvæmlega í-
huguð. Við hér erum mjög var-
kárir með hormónagjafir ungra
stúlkna, sömuleiðis hvað pillunni
viðkemur, enda eru fyrirmæli
um að sýna ítrustu varkárni í að
skrifa lyfseðla fyrir mjög ungar
stúlkur.
Nú erum við að prófa pillu,
hina svokölluðu „einu sinni“
pillu, sem tekin er 2—4 tímum
fyrir samfarir og 10—12 tímum
síðar gætir engra áhrifa frá henni
í líkamanum. Hún truflar ekki
egglos og ennþá höfum við ekki
orðið varir við aukaverkanir.
Það lítur út fyrir að hún orsaki
ekki blóðtappa, offitu eða sálræn
vandræði og þunglyndi meðan á
tíðum stendur. Hve örugg hún er
vitum við ekki ennþá, svo að eins
og stendur kemur hún ekki á
markaðinn hér.
Engin lög vernda börn, sem
getin eru með aðkomu-
frjóvgun.
Ef konan er ekki móttækileg
fyrir sæði karlmannsins, þá get-
ur það gefið góða raun að gefa
henni sæðið með innspýtingu og
í því tilfelli er barnið skilgetið
barn foreldranna.
En ef sæði hans er ekki not-
hæft og hjónin óska eftir að-
fengnu sæði, þá horfir málið
öðruvísi við. Þá verða hjónin að
óska eftir þeirri aðgerð skriflega,
og gefandinn verður líka að gefa
skriflegt leyfi til að sæði hans sé
notað. Um allan heim er það
mjög algengt að læknastúdentar
séu gefendur, ef slíkt er mögu-
legt.
Andlega séð ættu þessi börn að
vera meira en meðalgreind, þar
sem slíkir gefendur eru vandlega
valdir. Ef til hjúskaparvandræða
kæmi, getur konan orðið ein um
ábyrgð á barninu, vegna þess að
ef sæði er fengið að, þá eru engin
lög hér (í Noregi) sem verndar
rétt barnsins til föðursins, eða
föðursins til barnsins.
— Og hugsum okkur að barnið
vilji einhverntíma fá að vita hver
raunverulegur faðir þess er?
Hefir það rétt til þess?
— Og ef móðirin fær aðfluttan
eggjastokk, verður þetta þá tvö-
falt vandamál fyrir barnið?
— Það er rétt að barnið fær
enga erfðaeiginleika frá foreldr-
unum, það fær erfðaeiginleika
eggs og sæðis gefenda. En móðir-
in hefir gengið með það og er
þessvegna bundin því fastari
böndum tilfinningalega séð.
— Það er hægt að hjálpa flest-
um konum, með þeim ráðum sem
nú eru tiltæk. En það tekur á
þolinmæði konunnar. Frá því að
vera aftast í biðröðinni getur lið-
ið heilt ár þangað til hægt er að
vita nokkuð, og síðan hálft ár
þangað til tímabært er að snúa
sér að aðgerðum, og það líða oft
mánuðir og jafnvel ár, þangað til
nokkur árangur næst.
— Og svo, þegar að fæðingu
kemur, getur það skeð að ekki
sé til pláss á fæðingadeild! Það
er því nauðsynlegt (víðast hvar
í heiminum) að stefna að því að
aldrei þurfi að koma til vand-
ræða vegna skorts á fæðinga-
rúmum. En konur eru ótrúlega
þolinmóðar ....
Yfirlæknirinn brosir og minn-
ist þeirra kvenna, sem hafa kom-
ið langt að, setzt á ranga bið-
stofu í sjúkrahúsinu og beðið þar
allan daginn, án þess að kvarta,
og taka því með engilblíður brosi
þegar upp kemst um mistökin ...
☆
Miðaldaeyja...
Framhald af bls. 25.
Solveigu, sem er tíu árum yngri.
Núverandi húsmóðir, Berit, er
frá Hringaríki og kom uppruna-
lega til eyjarinnar í heimsókn til
frænku sinnar, sem hafði sumar-
bústað þar — og fór ekki aftur.
Eyjan er sem vænta mátti eft-
irsótt til að byggja þar sumar-
bústaði, og eru þeir þar nú um
níutíu talsins. Oft hefur Gul-
brandsenunum verið boðið stór-
fé í eyna, en þeir hafa alltaf
neitað að selja. Að vísu eiga þeir
ekki nema helming eyjarinnar,
en hinn helminginn á það opin-
bera og hafði þar heimili fyrir
vandræðabörn. Síðan var hælið
flutt á annan stað, og eftir það
fór sumarbústöðunum að fjölga.
En fólkið á eyjarbænum hefur
að jafnaði ekki mikið saman við
sumargestina að sælda.
Afi og amma Gulbrandsen
muna þá tíð, er bændurnir úr
nágrenninu komu með heyhlöss
á sleðum til að selja í borginni;
það var þá þegar hestar voru þar
algengari en bílar. Þegar höfnin
er ísi lögð lætur fólkið sig oft
46 VIKAN 35- tbL