Vikan - 27.08.1970, Blaðsíða 48

VIGDIS STOKKELIEN:
Það er gott að koma heim til
Ivers. Þegar hann er ekki að
mála hefur hann gaman af að
dútla í eldhúsinu. Húsið okkar
er ákaflega viðkunnanlegt, alveg
ólíkt eldhúsunum í flestum nýju
húsunum. í okkar eldhúsi eru
gamlar hlóðir, blámálað borð' og
stólar með mjúkum púðum, rúð-
ótt gluggatjöld og eirpönnur
hangandi á veggjum. Þegar gest-
ir eru hjá okkur, sitjum -við
gjarna í eldhúsinu eftir að búið
er að borða.
í eldhúsinu hangir líka uppi
ein af myndum Ivers. Hann kall-
ar hana „Fiðrildi", og í flöktandi
birtunni frá arninum er eins og
að fiðrildin svífi út í herbergið
upp úr safaríku grasinu — gullin
fiðrildi, gul, rauð og blá.
Hann málar aðeins þess konar
myndir og er orðinn vinsæll. Áð-
ur málaði hann aðeins „mót-
mælamyndir". Ekki svo að skilja
að ég gæti nein mótmæli séð í
klístri í skærgrænum, gulum
rauðum og hvítum lit, en hann
fullyrti að þessar myndir „æptu“.
Fiðrildin sáu okkur fyrir nóg-
um peningum til að kaupa þenn-
an dásamlega „bóndabæ", að
viðbættum grænum engjabletti.
Engu að síður — í hvert skipti
og ég kem heim að bóndabænum
síðdegis er ég hálfhrædd. Eg
klemmi varirnar ósjálfrátt sam-
an, hef löngun til að stöðva bíl-
inn, fæ mér sígarettu, reyni að
róa mig svolítið — áður en ég
hitti Iver.
Þetta hlýtur að stafa af þreytu.
Það er líka tíu mílna spölur frá
vinnustaðnum. Því að hvers
vegna skyldi ég vera hrædd við
Iver?
Þennan daginn finn ég líka til
skjálfta í höndunum. Það munar
engu að ég aki gegnum bílskúrs-
hurðina og ég hemla þjösnalega.
Það hlýtur að hafa verið birt-
an, sem orsakaði að ég hemlaði
of seint. Undarleg, dauf birta,
sem eins og kom niður um hlera-
lúgu opnaða inn í myrkan himin-
inn. Þrumuskýin ultu innyfir
skógana, en yfir þá sló heitum,
hvítum bjarma. Það var engu
líkara en þessi bjarmi stafaði af
ferkantaðri sól lágt á lofti.
Það var undarlega kyrrt á eng-
inu — aðeins daufur ómur af
skarkala frá bænum í tíu mílna
fjarlægð. Eftir tíu ár verður
áreiðanlega orðið hérna krökkt
af sumarbústöðum.
Inni í húsinu er grafkyrrt. Iv-
er hefur tendrað í hlóðunum eld,
sem skíðlogar. Tjöldin eru vand-
lega dregin fyrir gluggana. Á
eldhúsborðinu eru franskar
vöfflur og flaska með frönsku
rauðvíni, og á eldavélinni
kraumar pottur með niðursoðn-
um „kínverskum“ mat.
Iver er í stofunni. Hann hefur
blandað í glas, og nú snýr hann
glasinu í hönd sér. Það hringlar
lítillega í ísmolunum.
— Komdu og fáðu þér drykk,
Eline.
Hann blandar mér í glas án
þess að bíða eftir svari og bætir
í stórum ísmolum.
Á trönunum er nýtt málverk
— mynd af fiðrildum á engi,
pöntuð af nýja kvikmyndahús-
inu.
— Jæja, Eline, hvernig hef-
urðu haft það í dag?
Þetta er eins og startskot. Ég
ryð út úr mér öllu, sem mér
hafði getað dottið í hug, líka ót-
almörgu í sambandi við vinnuna.
Ég heyri rödd mína skjálfa:
— Þeir ausa fúkalyfjum í
neyzluvatnið. f tonnatali, Iver.
Iver fer fram í eldhús, réttir
út hendurnar að arineldinum,
eins og til að verma sig. Og allt
í einu fæ ég þá óþægilegu til-
finningu að hann hati mig af því
að ég stend þarna og tala og
tala. Samt sem áður get ég ekki
hætt.
— f tonnatali, Iver. Það er
ekki neitt meðal gegn tannátu,
eða í sambandi við „fjölskyldu-
áætlun“. Þeir sögðu að það sem
sett var í fyrir sjö árum myndi
duga í tuttugu ár í viðbót, enda
þótt sá, sem stjórnaði verkinu
þá, segði að það dygði aðeins í
nokkra mánuði. En í vatnið var
sem sagt. ...
— Er það þá eitthvað nýtt
fúkalyf, sagði Iver þreytulega.
— Þeir segja að það sé til að
hindra farsótt. Já, að það sé
bólusótt á gangi einhvers staðar
í Austurlöndum. Við tókum
myndir og töluðum dálítið við
fólkið úti hjá vatnsgeymunum,
en það vissi bara að þetta var
fúkkalyf. Eitthvað grænt og í
kökkum, Iver. Mér lízt ekki á
það.
—• Mótmæltu þá, segir Iver.
— Farðu að Stórþinginu og mót-
mæltu. Eg skal gera handa þér
fallegt spjald. Gerðu það, Eline.
Og allt í einu er hann farinn
að brosa.
— Manstu, Eline?
„Manstu"? Einu sinni var það
eins konar töfraorð. — Manstu
eftir í Kaupmannahöfn. Manstu
þegar vélin bilaði hjá okkur við
suðurströndina og við vorum
nærri rekin til hafs? Manstu?
Nú stendur hann þarna og
brosir og segir „manstu“. Hann
hefði alveg eins getað staðið
þarna og sagt: Manstu þegar ég
bjó síðast til mótmælaspjald, El-
ine?
Mér hitnar í kinnum. Sagan sú
er neyðarleg. Það var fyrir sjö
árum, þegar við áttum að fá
„fjölskylduáætlunarskammt" í
vatnið. Þá stóð ég í hópi hundr-
aða kvenna sem æptu: Við vilj-
um það ekki. Á spjaldið, sem ég
bar, hafði Iver teiknað ham-
ingiusama móður með börn allt
í kringum sig, og undir stóð í
rauðu letri: Við viljum ákveða
það sjálfar.
Nú er ég auðvitað bara fegin
„áætlunarlyfinu". Það er gott að
geta sjálfur ákveðið, hvenær
maður á börn. Og það er ósköp
einfalt að fá þessi getnaðarvarn-
arlyf. Og þessa stundina - þeg
ar ég hugsa nánar út í það — er
um að ræða vissan áróður fyrir
fjölgun fæðinga.
— Ég var heimsk, tauta ég og
Iver hlær. — Heimurinn sem er
rétt að segja að sundrast — af
mannfjölgunarsprengjunni. —
Hefði ekki verið þessi heims-
áætlun um takmörkun fæðinga,
værum við kannski farin að
svelta nú þegar. Útlitið var
skuggalegt 1980.
— Svo sannarlega, segir Iver
og ber kínamatinn á borð.
Iver hellir í bollana okkar
kaffi úr hitakönnunni.
Jæja? segir hann.
Nýtt startskot. En það er eins
og ég hafi gleymt að segja það
sem ég hafði hugsað mér. Þess
í stað spyr ég: — Ertu eins og
svolítið hræddur, Iver?
— Hvers vegna ætti ér? að
vera hræddur, við sem höfum
það svo ágætt, Eline.
Samt er ég hrædd. Hrædd af
því að Iver er svo rólegur.
Hrædd af því að — O, þegar ég
loka augunum sé ég fyrir mér
þetta kekkjótta græna efni. Og
ég veit ekkert um það. En það
er þó árangur vísindalegra rann-
sókna vísindamenn ættu að
vita hvað þeir gera. —
— Hvers vegna skyldi ég vera
48 VIKAN ss- tbi.