Vikan - 05.12.1974, Blaðsíða 68

jarðsyngja hann. Nú var þessi
góöi maöur þorpsbúi, og datt mér
i hug, að úr þvi hægt er að kalla
mann borgara, þá væri eins hægt
að kalla hann þorpara. Ekki var
ég þó alveg viss, og i likræðu
minni hafði ég orðið þorpari i
svigum. Þegar ég kom til Djúpa-
vogs, sýndi ég einhverjum setn-
ingu i ræðu minni, þar sem orðið
þorpari kom fram. Ég man ekki
núna, hver það var, en strax benti
hann mér á villuna. En upp úr
þessu atviki spannst sú saga, að
ég heföi kallaö manninn, sem ég
jarðsöng, „góðan þorpara”.
Það er áreiðanlega gott að vera
léttur i lund og taka lifið eins og
þaö er. Ég var ekki búinn að vera
lengi á Heydölum, þegar ýmislegt
kom fyrir, sem mér fannst fyrir
neðan allar hellur. Þegar komiö
var fram i september, hætti
svokallaður kassabill hálfsmán-
aðarlegum ferðum frá Reyðar-
firði til Breiðdalsvikur, sem byrj-
uöu um miðjan júni. Eftir þann
tima hausts var algjört sam-
gönguleysi á landi við aöra hluta
Austurlands og var vegurinn,
sem var reyndar rétt sæmilegur
troðningur, lokaður á Breiðdals-
heiði. Þegar kassabillinn var i
förum var mögulegt að fá ein-
hverjar vörur heim að Heydölum,
en um veturinn þurfti hver bóndi
að hafa fyrir þvi að flytja sinar
eigin vörur heim til sin úr kaupfé-
laginu á Breiðdalsvik. Frá Hey-
dölum að kaupstaðnum var um 6
kilómetra leic og til þess að kom-
ast þessa leið varð að fara yfir
Fellsána, sem var oft ill viður-
eignar sökum vatns og isa.
Það var komið fram að
veturnóttum árið 1944, þegar eitt-
hvað af nauðsynjavörum vantaði
i litla búið okkar. Fannst mér
ekki önnur leið fær en aö fá lánað-
an reiðing hjá bónda á staönum,
skella honum á Stjarna og teyma
hann i kaupstaðinn og til baka.
Sigurlina reyndi að telja mig af
þvi. Hún benti mér á, að vegna
ókunnugleika væri réttara að
reyna að semja viö einhvern um
að flytja íyrir mig. Hún sagði
mér, að Fellsá mundi var-
hugaverð og ég þekkti ekki tor-
færurnar. Ég vissi, að uppeldi
mitt i stórborg i Skotlandi var
ekki góður undirbúningur undir
slika sendiferð i búð. Samt sem
áður datt mér ekki i hug að biðja
aðra að hjálpa mér.
Fyrsta ferðin með Stjarna gekk
ágætlega, og kom ég aftur að
Heydölum með um 200 pund af
vörum. Hesturinn þekkti leiðina
betur en ég og var óhræddur við
Fellsána. Það er ánægjulegt að
hafa lifað þann tima á Islandi,
þegar hesturinn var ennþá þarf-
asti þjónn manna: þegar hestur
og maður voru vinir. 1 bók á
ensku, sem kom út eftir mig, fyrst
i Kanada og seinna i Bretlandi,
Arctic Living, sagði ég, að ef ég
kæmist einhverntima til himna-
rikis og sæi ekki Stjarna þar,
mundi ég ekki verða fullkomlega
hamingjusamur. Það er satt.
Þær voru margar kaupstaðar-
ferðirnar, sem við fórum saman,
Stjarni og ég, og aldrei kom neitt
fyrir. Stefán Guðmundsson bóndi
á Felli reyndist mér einnig góður
fylgdarmaður yfir ána, þegar
þessgerðist þörf. Hann var ágæt-
ur maður og.sýndi mér og konu
minni hlýju og góðvild á meðan
við vorum i Breiödal. Sonur hans,
Arni, er nú hótelstjóri i Höfn i
Hornafirði, mætur maður og
kennaralærður. Þegar ég kom til
Hornafjarðar fyrir nokkrum
árum, hitti ég Stefán, sem var þá
starfsmaður á hóteli sonar sins.
Hann sagði mér, aö hann væri
viss um, að ég væri fyrsti klerk-
urinn á Heydölum, sem hefði lagt
út i að sækja vörur einn með
reiöingshesti i Breiðdalsvik. Allir
prestar á undan mér höfðu vinnu-
menn, sem önnuðust slikar ferðir.
Ef til vill var ég að skapa nýtt for-
dæmi, að annast mina eigin
þjónustu án þjónustufólks I ver-
aldlegum skilningi. Að minnsta
kostihugsaði égstundpm um það,
þegar ég bar vatnsföturnar úr
læknum 100 metra leið upp til
bæjarins, eða þegar rigning foss-
aði inn i herbergi okkar Sigurlinu,
nótt eftir nótt þar til við stóðum i
ökla i vatni. Það var þvi ekkert
undarlegt þótt móöir min, sem
heimsótti okkur árið 1946, vildi að
við kæmum heim til 'hennar til
Glasgow með fyrstu ferð.
Þegar hún leit á Heydala-
hreysiö og allar aðstæðurnar þar
varð henni að orði, aö islenska
rikið ætti að skammast sin fyrir
að bjóða embættismanni sinum
upp á slikt. Hún likti húsnæði okk-
ar á Heydölum viö ibúðir i fá-
tækrahverfi i stórborgum Bret-
lands, og lét hún ekki undir höfuð
leggjast að segja biskupi það,
þegar hún leit inn til hans á leið-
inni aftur heim til sin i sitt fallega
einbýlishús fyrir utan Glasgow.
Eftir komu móöur minnar að
Heydölum og bréf hennar þar
sem hún skoraði á mig að yfirgefa
þessa smán, eins og hún nefndi
það þá, hvarflaði að mér um
stund að fara aftur til ættlands
mins. Mikil ekla var á prestum i
Skotlandi eftir striöið og var mér
bent á það i bréfum frá skoskum
starfsbróöur, sem hafði verið
herprestur hérlendis á striðsár-
unum, að hafa samband við skrif-
stofur skosku kirkjunnar I Edin-
borg. Eftir nokkrar vikur fékk ég
vinsamlegt bréf og ósk um að
mæta á skrifstofunum i Edinborg,
ef ég sæi mér fært aö útfylla eyðu-
blöðin, sem fylgdu bréfinu.
Spurningarnar á eyðublööunum
fjölluðu aöallega um menntun
mina i Skotlandi, á tslandi, og
reynslu mina i kirkjulegu starfi.
Mér fannst, að það gerði ekkert
til, þó að ég fyllti út skýrslurnar
og sendi þær. Þaö mundi, að
minnsta kosti friöa foreldra mina
i bili.
Annaö barn okkar Sigurlinu,
Maria Lovisa fæddist einn bjart-
an og sólrikan morgun i ágúst.
Það mátti ekki tæpara standa.
Maria var komin i heiminn um
leið og ljósmóðirin kom inn úr
dyrunum. Bilaöldin var þá ekki
hafin og mig minnir að hestur
Ijósmóðurinnar væri heldur latur
i þetta skipti. En breiödælingar
voru ekki alveg billausir. Þaö var
einn vörubill i Breiðdalsvik, sem
var notaður á sumrin. Það bar þó
litið á honum, og var þaö eðlilegt,
þvi algjör vegleysa var heim á
flesta bæi.
I septemberlok mætti ég i aðal-
bækistöövum skosku kirkjunnar,
og hitti ég þar aö máli fimm
manna nefnd presta, sem höfðu
lesiö upplýsingar minar. Þeir
voru vingjarnl. en auðsjáaniega
dálitið tortryggnir á hvort islensk
guðfræöimenntun fullnægöi þeim
kröfum, sem skoska kirkjan
geröi. Mér fannst þetta fyrirtekt
hjá þeim, óþarfa mikilmennska.
Þó aö sumu leyti skiljanleg, þvi
tsland var þá litt þekkt land á
sviöi menntunnar og menningar.
Að loknum fundi var mér sagt, aö
nefndin mundi láta mig vita álit
sitt I bréfi heim til min. Það létti
af mér þungu fargi, þegar ég
gekk út úr skrifstofunum og niður
aö Waverley-járnbrautarstöðinni
til aö ná lest til Glasgow. Ég var
ekki i neinum vafa um, hvaö ég
vildi. Ég ætlaði mér að vera
áfram á tslandi.
Þegar ég kom á heimili for-
eldra minna, voru þau eftirvænt-
ingarfull aö frétta, hvað skeð
hefði á fundinum i Edinborg. Ég
sagöi þeim, aö ekkert heföi verið
ákveðiö, og urðu þau fyrir dálitl-
um vonbrigöum.
Þaö tók nokkur ár aö sannfæra
þau um þaö, að framtiö min væri
á Fróni. Heimsóknin var stutt.
Þaö sat enn i móöur minni við
hvaða aðstæöur ég starfaði á
Heydölum, og lét hún óánægju
sina i ljósi.
i
VETRARTÍZKAN
Uilarkápur.
Tweedkápur.
Kápur með skinnum.
Terylenekápur.
Jakkar með kuldafóðri.
Kápur úr skinnliki.
Úlpur með kuldafóðri.
Nylonpelsar.
Leðurjakkar.
Siðbuxur með vestum.
Blússur — pils.
Buxnadragtir.
þernhor# lax^al
A KJÖRGARÐ/
68 VIKAN 49. TBL.