Vikan - 20.03.1975, Blaðsíða 17

kvennasögusafnsins,
minningarsjóðs kvenna.
... markmið þess er
i stórum dráttum
að safna og varð-
veita prentað mál
um konur og eftir
konui að fomu og
nýju, svo og hand-
rit, bréf og skjöl...
norræna kvenréttindafundinum á
Þingvöllum um kvennasögusafn-
ið i Gautaborg og fór þá að gæla
við þá hugmynd að hliðstæðu
safni yrði komið upp hér. Sú hug-
mynd komst, eins og fyrr segir, i
framkvæmd i fyrra, er ákveðið
var aö stofna til norrænnar sam-
vinnu um rannsókn og söfnun á
heimildum um sögu kvenna, og
sóttu tvær islenskar konur —
bókasafnsfræðingar — fund um
málið. Þær hófu að þvi búnu,
ásamt önnu undirbúning aö
stofnun safnsins, sem nú er oröið
að veruleika.
I litla herberginu hjá önnu er
fyrir utan bókahillurnar, skrif-
borð, vélritunarborð og stór ljós-
riti. Safnið mun ekki lána út
bækur eða rit, en ljósrita það,
sem óskað er eftir. Þar sem
safnið hefur ekki fengiö neina
fjárveitingu enn — hefur sótt um
til Alþingis og menningarmála-
sjóösins — keypti Anna ljósritann
sjálf með þvf að taka vfxil.
Kvennasögusafnið er sjálfs-
eignarstofnun, þar til öð'ruvisi
verður ákveöið, og er markmið
þess i stórum dráttum að safna og
varðveita prentað mál um konur
og eftir konur að fornu og nýju,
svo og óprentuð handrit, bréf og
skjöl um málefni, sem konur
varða sérstaklega og einnig ljós-
myndir, segulbönd, hljómplötur
o.fl. Safnið mun gera skrár yfir
ýmsar heimildir um sögu islenskra
kvenna, sem er að finna annars
staðar, svo sem listaverk kvenna
og muni og verkfæri, sem konur
hafa notað við vinnu.
— Við leggjum mikla áherslu
á, að fólk láti okkur vita af hvers
konar fróðleik um þessi mál, sem
það kann að eiga i fórum sinum
eða vita um, þvi okkur finnst
fengur aö öllu, segir Anna. — Við
stefnum ekki endilega að þvi að
eignast frumheimildir, en fá að
vita, hvar þær eru niður komnar,
svo aö við getum visað á þær.
Hornsteinn safnsins er Ævi-
minningabók Menningar- og
minningarsjóðs kvenna, mikið rit
og vel innbundið, sem Anna fékk
að gjöf frá samstarfskonum i
Kvenréttindafélaginu. 1 bókinni
eru minningargreinar um fjöl-
marga lslendinga, nær eingöngu
konur, sem minningargjafir hafa
verið gefnar um. Or sjóðnum eru
veittir námsstyrkir, sem hingað
til hafa eingöngu verið veittir
konum. En i stofnskrá sjóðsins
frá árinu 1941 stendur: „Komi
þeir timar, að konur og karlar fái
sömu laun fyrir sömu vinnu og
sömu aðstæður til menntunar,
efnalega, lagalega og samkvæmt
almenningsáliti, þá skulu bæði
kynin hafa jafnan rétt til styrk-
veitinga úr þessum sjóði.”
í hillum safnsins kennir
margra grasa: Skáldverk is-
lenskra kvenna og erlendra, nýj-
ar erlendar bækur um kvenrétt-
indamál, staflar af kvenréttinda-
timaritum, ýmsar skýrslur frá
Sameinuöu Þjóðunum. tvö stór
bindi svissnesks uppsláttarrits
um konur, er nefnist Lexikon der
Frau, ýmis lög og reglugerðir og
íslendingasögurnar svo fátt eitt
sé nefnt. Anna hefur farið marg-
sinnis gegnum allar lslendinga-
sögurnar með tilliti til þess, sem
þar er sagt um konur.
— Sjáðu til, segir hún. 1 lslend-
ingasögunum er t.d. mikið um
lýsingar á klæðnaði og skrauti,
en það eru nær eingöngu karl-
mannabúningar, sem lýst er. Um
kvenbúninga er litið vitað um-
fram það, sem sagt er um Hall-
gerði. Höfundur Laxdælu gefur
enga glögga mynd af búningi
Guörúnar Osvífursdóttur, enda
þótt klæðnaður sé honum sérlega
hugleikið efni og fatnaður ýmiss
konar gripi inn i atburðarás sög-
unnar, t.d. moturinn frægi.
Fatnaði Bolla Bollasonar og
ýmissa annarra karla lýsir hann
aftur af mikilli nákvæmni.
Asvipaðan hátt hefur Anna far-
ið gegnum norræna goðafræði og
gert ásynjum góð skil f 13
útvarpserindum, en handrit
þeirra eru i safninu.
— Samantekt min á efni um ás-
ynjur var upphaflega hugsuð sem
kafli um trú Hallveigar Fróða-
dóttur i bók, sem ég var að láta
mig dreyma um að skrifa um
sögu islenskra kvenna, segir
Anna.
Undanfarið hefur Anna verið að
undirbúa útvarpserindi um is-
lenskar verkakonur og viðað að
Höfundur Laxdælu
gefur enga glögga
mynd af búningi
Guðrúnar Ósvifurs-
dóttur, enda þótt
klæðnaður sé hon-
um sérlega hug-
leikið efni.
sér miklum heimildum, fornum
og nýjum. Þá hefur hún gert ár-
talaskrá yfir helstu áfanga i sögu
islenskra kvenna. Hún birtist i 19.
júnf, ársriti Kvenréttindafélags
Islands, árið 1969, en nú hefur
Anna nógar heimildir til að
prjóna bæði neðan og ofan við ár-
talaskrána.
Þannig iiggur margháttaður
fróöleikur i möppum i safninu, og
verður þaö mikii vinna að skipu-
leggja og skrá heimildirnar,
þannig að þær geti orðið sem að-
gengilegastar fyrir þá, sem
áhuga hafa á.
— Þaö er ánægjulegt, að fólk er
þegar farið aö leita til safnsins,
segir Anna. — Um daginn komu
til dæmis til min tvær stúlkur úr
Kennaraháskólanum, sem voru
ab hugsa um að skrifa ritgerö um
Islenskar konur í bændasamfé-
laginu og ætluðu að sjá, hvað hér
væri af heimildum eða upplýsing-
um um heimildir. Þvi miður gat
ég ekki veitt þeim nægilega að-
stoö, þvi um þetta efni eru litlar
heimildir, eða a.m.k. svo mjög á
víð og dreif, að það yrði allt of
mikil vinna fyrir eina skólarit-
gerð að leita þær uppi. En að
safna heimildum um lif islen=kra
kvenna og störf þeirra á ýmsum
sviðum þjóðlifsins fyrr og nú og
skrá þær heimildir, er megintak-
mark Kvennasögusafns tslands.
Þ A

Elsta og reyndasta málningavöruverzlun landsins i
nýjum húsakynnum að Grensásvegi 11 — simi
83500. Erum einnig á gamla staönum Bankastræti 7
simi 11496.
12. TBL. VIKAN 17