Vikan - 22.09.1977, Blaðsíða 17

sjónvarpinu þegar tveir íslenskir glímukappar
heimsóttu Japan. Það voru þeir Þorvaldur
Þorsteinsson og Jón Unndórsson, sem voru í
boði japanskrar sjónvarpsstöðvar. Ég var líka
leiðsögumaður þeirra í Japan.
Vesturlandabúar allir
eins
— Hvað finnst Japönum almennt um
vesturlandabúa?
— Þeim finnst við allir eins. En þeir eru mjög
hrifnir af vestrænni menningu og tísku, og líta
frekar upp til vesturlandabúa. Margar stúlkur
fara í andlitsaðgerð og þess háttar til þess að fá
vestrænt útlit.
— Þeir eru svipaðir íslendingum að því leyti,
að þeim er mikið í mun hvaða hugmyndir aðrar
þjóðir hafa um Japan. Þeir gera sér mikið far um
að kynna útlendingum betri hliðar Japans. Þeir
hafa líka áhuga á öðrum þjóðum og vilja kynnast
þeim. í sjóvarpinu eru oft þættir um líf og hætti
á vesturlöndum. I Tokyo eru átta sjónvarpsrásir
og tvær þeirra eru rikisreknar, þar af önnur
kennslusjónvarp. Sjónvarpsútsendingar standa
yfir frá því snemma á morgnana og fram yfir
miðnætti. Þeir sýna mikið af kvikmyndum og
setja þá japanskt tal inn á þær. Það er skritið að
sjá þessar myndir, sem maður kannast oft við,
með amerískum og enskum leikurum, en
japönsku tali. Kvikmyndaeftirlit er hins vegar
mjög strangt og fastar reglur um hvað má sýna.
Kynfæri mega til dæmis alls ekki sjást og eru
strikuð út í kvikmyndum. Hið sama gildir um
erlend tímarit, sem flutt eru inn. Þau eru öll
ritskoðuð og strikað út úr þeim.
Yfirleitt vita Japanir ekkert um Island og
rugla þvi oft saman við írland. Fyrst halda þeir
samt alltaf að maður sé Bandaríkjamaður.
Leikstjóri og fararstjóri
— Ef við segjum svo skilið við Japan. Var ekki
skrítið að koma aftur hingað heim eftir dvölina
þar?
— Jú, það var talsvert erfitt að koma heim
aftur, því maður var orðinn vanur ýmsum
japönskum siðum. Annars var ég svo stutt héma
heima. Ég fór sama ár til Bretlands og hóf þar
nám í leikhúsfræðum við Hull University.
— Var auðvelt að komast inn í háskólann þar
með japanska undirstöðu í leikhúsfræðum?
— Ég komst að minnsta kosti inn. Ég sótti um
frá Japan, en leiklistardeildin þama í Hull
skiptist í „Special Students” og „Joint
Students.” „Special Students” leggja eingöngu
fyrir sig leikhúsfræði og verklegt leiklistamám,
en „Joint Students” læra fleiri greinar. Ég sótti
um „Special,” en þar komast aðeins átta
nemendur inn á ári. Þessi deild er mjög góð og
sérstakt leikhús, sem tilheyrir henni. Einnig er
þarna sjónvarpsstúdíó, sem deildin hefur til
afnota.
I þessu námi er boðið upp á námskeið í
leikstjórn, búningateiknun, ljósatækni, kvik-
myndagerð, sjónvarpsleikstjórn o.fl. Þarna em
líka settar upp margar sýningar á ári og er
skylda að taka þátt i a.m.k. einni þeirra. Námið
tekur þrjú ár og ég lauk prófi vorið 1975.
— Það er oft haft á orði, að fólk sem hefur
numið leiklist erlendis fái lítið að starfa, þegar
heim er komið. Hvað hefur þú fengist við síðan
þú komst heim?
— Ég hef mestmegnis starfað með félögum
áhugafólks úti á landi. Veturinn 1975-76 setti
ég upp leikrit á Egilsstöðum og á Höfn í
Hornafirði og var aðstoðarleikstjóri ímyndunar-
veikinnar í Þjóðleikhúsinu. Á síðasta vetri setti
ég svo upp leikrit í Þorlákshöfn, í Skagafirði og á
Húsavik. Ég var þá líka með leiklistarþátt í
útvarpinu ásamt Sigurði Pálssyni. Einnig
byrjaði ég eftir að ég kom heim frá námi, að
vinna sem fararstjóri í Spónarferðum hjá Sunnu
og hef haft það starf til ígripa síðan.
— Hvað af þessum verkefnum þótti þér
skemmtilegast að fást við?
— Tvímælalaust I deiglunni, sem ég setti upp
með Leikfélagi Húsvíkur. Það er mikið átak fyrir
áhugamannafélag að taka svo þungt og
dramatiskt verkefni, en ég var mjög ánægður
með leikarana i sýningunni, þvi þetta er erfiðasta
og viðamesta verkefni, sem ég hef unnið að.
Vantar virkilegt íslenskt
leikhús
— Hvað finnst þér um leiklist á íslandi i dag?
— Miðað við fámenni þjóðarinnar er mikill
áhugi fyrir leiklist hér á landi og umræður um
leikhús og leiklist algengar. Úti á landi hefur
orðið talsverð breyting í sambandi við
verkefnaval og nú er algengara að tekin séu fyrir
erfiðari verkefni og verk, sem höfða meira til
samtimans.
Leiklist er svo ung hér á landi, að það ætti að
vera spennandi að vinna hér. Ég hef áhuga á þvi
að fá að vinna meira með atvinnufólki, en hingað
til hef ég ekki fengið mörg tækifæri til þess. Það
sem vantar hérna er virkilegt íslenskt leikhús.
Við þurfum ekki endilega að binda okkur við
þær hefðir, sem skapast hafa hjá nágranna-
þjóðum okkar, heldur ættum við að geta notfært
okkur það hvað íslensk leiklist er ung.
— Hefur japönsk leiklist haft mikil áhrif á þig í
sambandi við leikstjórn ?
— Þessi dvöl mín í Japan hafði mjög mótandi
áhrif ó mig og i starfi, sem er jafn persónulegt og
leikstjórn. hlýtur það að koma fram. Sjálfur er ég
mjög hrifinn af stilhreinum og myndrænum
sýningum, en það er einmitt einkennandi fyrir
japanskt leikhús.
— Hefurðu í hyggju að kynna þér leiklist í
fleiri löndum?
— Ég hef áhuga á allri þjóðlegri leiklist og
vildi gjarna kynna mér hana betur í Indónesíu,
á Indlandi og í Kína. Það væri líka spennandi að
fara til austantjaldslanda. En mig er líka farið að
langa til að setjast að. Ég er búinn að vera á
flakki í átta ár. Fyrst sem ár í nómi og svo ýmist
á Spáni eða úti á landi í tvö ár. Maður er orðinn
hálf rótlaus.
— Gætirðu hugsað þér að setjast að í Japan til
frambúðar?
— Ekki i Tokyo. Það væri þá frekar í einhverri
minni borg, en það er erfitt að fá vinnu þar. Ég
gæti vel hugsað mér að fara til Japans aftur og
vera þar í nokkur ár. Helst vildi ég samt setjast
að hér heima, en geta verið í tengslum við leikhús
erlendis.
A. Á. S.
38. TBL. VIKAN 17