Vikan - 27.07.1978, Qupperneq 13

Vakna fyrir allar aldir til þess að
kveikja undir kolapotti til að
hita vatnið. Daginn fyrir þvotta-
daginn var auðvitað lagt í bleyti
í sóda, og borin grænsápa í alla
bletti. Siðan var allt skrúbbað á
bretti og nuddað með hönd-
unum. Allt var soðið í kola-
þvottapotti og síðan skolað í
ísköldu vatni. Mér er alveg hulin
ráðgáta, hvernig farið var að því
að vinda þvottinn, áður en
þvottavindur komu til sögunn-
ar, en einhvern veginn hafa
þessar vesalings konur farið að.
og því algengast, að menn eigi
sínar eigin þvottavélar.
Nú á dögum er þvotturinn
ábyggilega þveginn oftar en gert
var i gamla daga, og er það
ekkert undarlegt. Bæði er, að
nútima efni endast lengur, ef
þau eru þvegin, áður en þau
verða mjög óhrein, og yfirleitt
þarf ekki að sjóða, eins og gert
var í gamla daga. Þá var annað
efni í tauinu, enda var talið, að
vel stöndug heimili þyrftu að
eiga ógrynnin öll af líni. Það
var kannski ekki þveginn
stórþvottur nema fjórum til
fimm sinnum á ári! En þá var
það líka aldeilis þvottur i lagi.
Húsmóðirin var ekki ein
í „gamla daga"
í þá daga var húsmóðirin
heldur ekki ein um verkin, og
einnig voru sérstakar konur,
sem voru „þvottakonur,” þær
gengu hús úr húsi og gerðu ekki
annað en að þvo og ganga frá
þvotti!
Nú í dag er þvotturinn á
heimilunum ekkert sérstakt
tiltökumál. Þó þarf enn að láta
hann inn í vélina, taka hann úr
henni og annaðhvort hengja
upp eða láta í þurrkarann. Og þó
þvottur sé þurrkaður þannig,
þarf að taka hann út og leggja
saman. Það eru því enn mörg
handtökin við þvottinn, jafnvel
þótt ekki þurfi að nota þvotta-
bretti. A.Bj.
í þvottalaugarnar með
handvagn.
í Reykjavík voru konur svo
lánssamar að geta farið með
þvottinn í þvottalaugarnar, þar
sem vatnið var heitt, bæði til að
þvo úr og skola. En þá þurfti að
komast „alla leið inn í Laugar-
dal!” Þá voru almenningsvagnar
eða bílar ekki til. Það varð að
fara gangandi og ýta handvagni
á undan sér, ef maður var þá svo
lánssamur að geta fengið slíkan
grip að láni.
Um skeið var „almennings-
þvottahús” rekið inni við gömlu
þvottalaugarnar, en þar voru
þvottavélar, sem almenningur
gat þvegið í. Seinna kom slíkt
þvottahús á Snorrabrautinni,
mig minnir, að það hafi verið,
þar sem útsala áfengisverslunar-
innar er nú.
Hér eiga allir vélar
En það var ekki grundvöllur
til þess að reka hér á landi svo
kölluð „mynt”-þvottahús. í
slíkum þvottahúsum, sem eru á
hverju strái bæði á Norður-
löndunum og vestanhafs, getur
maður þvegið þvottinn sinn í
sjálfvirkri þvottavél og greiðir
fyrir með smámynt, sem sett er í
þar til gerða rauf, likt og á stöðu-
mæli.
Erlendis er nefnilega ekki
algengt, að allir eigi þvottavélar,
hvað þá að nokkrum dytti í hug
að eiga þvottavél „uppi hjá sér”
og hafa jafnframt aðgang að
fullkomnu vélaþvottahúsi í
kjallaranum. Það þætti útlend-
ingum óþarfa eyðsla.
Hér eru rekin þvottahús, þar
sem hægt er að fá þvottinn
þveginn, en slík þjónusta þykir
frekar dýr fyrir venjuleg heimili
Hvaða þvottaefni eru
til á markaðinum?
Verðið á pakkanum segir ekki
alltaf til um verðið á innihaldinu.
Gerö hefur verið dálitil markaðs-
könnun á þvi, hvaða þvottaefni eru til á
markaðinum. Einnig höfum við reiknað
út einingarverð á viðkomandi þvotta-
efnum. Farið var í tvær verslanir á
Húsavík og einn stórmarkað i Reykja-
vík.
I þessari könnun kom í ljós, að á
flestum íslensku þvottaefnispökkunum
eru nú prentaðar leiðbeiningar um,
hvernig á að nota þvottaefnið. Par
stendur einnig, hve mikið er í hverjum
pakka utan á einum, sem við rákumst á.
Það er annars alltof algengt, að ekki
standi hve mikið magn er i umbúðunum,
þegar um íslenska framleiðslu er að
ræða. Islenskir neytendur eiga heimt-
ingu á að fá að vita, hve mikið þeir eru
að kaupa, lesa leiðarvisi á íslensku, og
einnig ætti að vera einingarverð á verð-
miðanum.
í þessari könnun, sem gerð var um
miðjan júnímánuð, kom í ljós, að tals-
verður munur er á milli hinna ýmsu
þvottaefna. Þó skal tekinn vari á, að
verðið hefur e.t.v. breyst, vegna örra
verðbreytinga, sem héreru. Þóætti hlut-
fallið milli hinna ýmsu tegunda ekki að
hafa breyst. — Þarna er bæði um að
ræða þvottaefni fyrir þvottavélar, hand-
þvott, viðkvæman þvott, svo og sódi til
þess að leggja í bleyti í eða þvo forþvott.
A.Bj.
ÞVOTTAEFNI bœði hand,- for- og vólaþvottaefni. Kaupfólag útiólandi Kaupmaður útió landi Stórmarkað- uri Rvic
pr. pk. pr.kg. pr. pk. pr. kg. pr. pk. pr.kg.
Vex, 700 gr. 300 428 310 442 269 384
Vex, 3 kg 1155 385 1185 395 1035 345
Vex 5 kg 1675 335 _
Dixan, 600 gr. 453 755 485 808
Ajax, 800 gr — 585 731 499 626
Ajax, 3 kg — 1849 616
Perla, 3 kg 1140 380 _
Iva, 550 gr. - — — 259 470
— _ 305 435
Iva, 10kg _ 3385 338
Iva, 2,3 kg 1025 445 879 382
Prana, 1,6 kg _ 988 617 799 499
Prana, 3 kg — 1620 540 1355 451
C-11, 650 gr _ 318 489 269 413
C-11,3 kg _ 1310 436 995 331
Omo, 227 gr. 92 405
Pisla, 400 gr. 143 357
Luvil, 700 gr. 498 711 570 814 475 678
Henko, 800 gr. 302 377 305 381 285 356
Lux, 312 gr. 342 1099 230 737 289 926
Lux, 425 gr. _ 379 891
Biotex blaa 225 gr. 112 497 185 829
Biotex blaa 640 gr. 304 475 316 493
Biotex blaa2kg 922 461
Biotex greu 640 gr. 304 475 316 493
Biotex greu ca. 480 gr. 379 592
Bis, 600 gr. 194 323
Bluvil 2 kg 1099 549
Skip 600 gr. 320 533
Skip 5 kg 3479 695
Gisela, 4 kg 1849 462
X-tra, 670 gr. 489 729
Sparr (Iftill pakki) 259
Sparr 2,3 kg 1015 441
Bio Prana 900 gr. 415 461
Wipp, 450 gr. 460 766 _
DATO, 690 gr. - 930 1347 - -
30. TBL.VIKAN 13