Vikan - 30.01.1986, Blaðsíða 7

Svona kaupumvið
notaðan bíl:
I. Ytri skoðun skiptir líka máli
Texti: Sigurður Hreiðar
markaðnum. Lesið auglýsingar i blöðum, hringið,
spyrjið. Farið á bílasölurnar og kynnið ykkur hvað
er i boði i þeim verðflokki sem þið hafið valið ykkur.
Svipist um og skoðið lauslega. Reynið að falla ekki
i þá gryfju að verða „ástfangin" af fyrsta bílnum
sem gengur í augun. Munið að þið eigið fyrir
höndum að reka þennan bil fyrir það sem siast
(venjulega hægt og tregt) í ykkar buddu.
Mikið hefur verið samið og látið á prent af
leiðbeiningum um hvernig kaupa eigi gamlan bíl.
Hér verður samt reynt að bæta um betur og gefa
nokkuð glögga hugmynd um hvað skoða þarf og
igrunda, og hvernig. Margir stara mjög stíft á
hvernig vélin sé og víst er um það að hún er mjög
stór hlutur i einum bil. En þótt dýrt sé að gera upp
vél er það þó varanleg viðgerð sem lengi endist.
Lélegt boddí, togað, barið og sléttað eftir árekstur,
eða bara ryðgað, er hins vegar líklegt til að verða
seint til friðs. Þess vegna ætti lika fyrsta skoðunin
að vera á bilnum utanverðum — og ekki bara til að'
vita hvort bíllinn getur talist fallegur.
Skoðið í björtu og þurru
Fyrsta reglan ætti að vera sú að skoða bílinn í
þurru veðri og björtu. Myrkur eða slæmt rafmagns-
Ijós gera sitt til að hylja bletti eða lakk sem farið er
að skemmast, gjarnan af ryði, en ryð er eitt það
versta sem við er að fást í bilum. í vætu virðist
áferð á lakki alltaf vera betri en efni standa til. Leit-
aðu að litarmismun á lakkinu sem gefur til kynna
að lappað hafi verið upp á það eða kannski löguð
beygla. Aðgættu hvort þú finnur einhvers staðar
ójöfnur, svo sem fyllt hafi verið í með sparsli sem
liggur eins og lumma utan á bílnum undir lakkinu.
Sumir leita að þvílíkum skellum með segulstáli —
það hættir að virka þar sem þykkt sparsl er undir —
kannski ryðviðgerð þar sem ekkert stál er undir.
Stundum er hægt að komast að þvilíkum vafastað
með því að skoða eða strjúka inn í brettin á móti
staðnum. Yfirleitt er góð regla að skoða vel inn i
brettin. Þar vill ryðið gjarnan setjast að, jafnvel fyrr
en annars staðar. Af öðrum stöðum má nefna gólf-
ið, sérstaklega kringum sætisfestingarnar og i
kverkunum framan við framsætin, þar sem gólfið
byrjar að halla upp á við úti við hliðarnar og upp í
hvalbakinn.
Sé billinn nýsprautaöur er lika ástæða til að vera
vel á verði. Vel má vera (sérstaklega meðjapanska
bíla og rússneska) að það hafi einfaldlega verið
nauðsynleg aðgerð og skynsamleg að sprauta þá
upp á nýtt. Sé það vel gert og unnið undir af
samviskusemi er það aðeins kostur við bilinn. Flafi
það hins vegar verið gert eftir tjón eða til að hylja
ódýrar og flausturslegar ryðviðgerðir eða bara
gusað yfir hvað sem undir var getur nýja lakkið
verið sýndarmennskan ein. Ársgamalt lakk eða þar
um bil er hins vegar farið að sýna ef flátt býr undir,
auk þess sem það segir líka þá sögu að seljandan-
um hefur ekki þótt lífið liggja við að losna við bílinn
meðan hann skartaði sinu skásta. Gamalt, vel útlít-
andi lakk, þar sem dropað hefur verið jafnóðum í
grjótkast og aðrar slíkar smáákomur, sýnir hins
vegar að hugsað hefur verið um bílinn af nokkurri
umhyggju og samviskusemi.
Oft segja líka svunturnar fyrir neðan stuðarana
sína sögu. Eru þær marðar, barðar? Er málningin
flögnuð af þeim? Það gefur vísbendingu um yfir-
borðslega hirðu. Hefur litið verið sinnt um grjótkast
á brettabrúnunum, næst hjólunum? Hefur ryö
fengið að smeygja sér þar í friði undir lakkið? — Nú
er algengt orðið að smyrja eða sprauta tectyl á
svunturnar, neðan á sílsana og á brettabrúnirnar
innanverðar. Hafi því verið sinnt og vel við haldiö
má telja það af hinu góða. Hafi hins vegar verið
málaður tectylkantur upp á hurðirnar vekur það
grun um að hurðirnar séu farnar aö ryðga neðan til,
en þær eru oft viökvæmur punktur hvaö þaö
snertir.
Nú liggur næst fyrir að horfa fram eftir hliöunum
endilöngum. Falla hurðirnar rétt að stöfum? Ef þær
liggja aðeins út fyrir — eða of djúpt — getur það
stafað af rangri stillingu, sem auðvelt er að lag-
færa, en það getur líka verið af þvi að bíllinn hafi
fengiö skell og stafurinn eða stafirnir ekki vel réttir.
Sama er að segja ef huröirnar sitja of lágt eða hátt í
falsinu. Er auðvelt að opna dyrnar og lokast þær
eðlilega, án þess að skella þurfi fast? Eru hand-
föngin í lagi eða eru þau stíf — eða gjögtandi?
Hvernig opnast og lokast farangursgeymsla eða
vélarhlífin? Allt sem aflaga fer með þessi atriði
gefur til kynna að bíllinn hafi ekki fengið svo góöa
umhirðu sem við viljum að bíllinn, sem við aetlum
að kaupa, hafi fengið eða þá að hann hafi orðiö
fyrir slæmum áverkum sem þá eru líklegri til að
koma okkur í koll fyrr eða síöar ef af kaupum
veröur.
Látið skrá full-
yrðingar á afsalið
Algengur akstur á einkabíl er 15—20 þúsund
kílómetrar á ári. Fari aksturinn fram yfir það, sam-
kvæmt kílómetrateljaranum, veröur hann aðteljast
mikið ekinn. Út af fyrir sig þarf það ekki að vera
frágangssök ef viöhald hefur verið gott og umhirða
eftir því, og tillit tekið til þess i verölagningu hve
mikiö bíllinn er ekinn. Hins vegar skulum viö alltaf
muna eftir því að „líftími" hinna ýmsu hluta bílsins
er ekki nema svo og svo mikill þdnhíg áð því meira
sem bíll er ekinn þvi meiri líkur eru til að meiri háttar
endurnýjanir séu farnar að nálgast. í þessu sam-
bandi skiptir fleira máli en vélin. Hvað til dæmis
með spindla, spyrnur, stýrisenda, bremsukerfi,
kúplingu, pústkerfi? Hirðusamur eigandi heldur
rekstrarbók þar sem hægt er að staöfesta
fullyrðingar um endurbætur og viöhald. Látið bíla-
salann ekki fullyröa neitt að þessu leyti heldur berið
það saman við þau plögg sem hægt er að leggja
fram.
Stundum verða engin plögg lögð fram af því
viökomandi viðhald hefur ekki farið fram á viður-
kenndu verkstæði. Engu aö síður getur þetta við-
hald hafa verið gott og fullnægjandi, en sé ekki
hægt að sanna það með plöggum ber að taka því
meö vissum fyrirvara og reyna að staðreyna það á
annan hátt. Takiö meira mark á oröum bileígand-
ans en bílasalans um þessi efni og látið taka fram í
afsali, ef ykkur þykir ástæða til, að seljandi fullyrði
— til dæmis að skipt hafi verið um kúplingu fyrir
tveimur mánuöum. Hrynji kúplingin svo hjá ykkur
skömmu eftir að kaupin eru gerð ber seljandinn
ótvíræða ábyrgð. Sama er að segja ef vél er sögö
Vikan 5. tbl. 7