Vikan - 30.01.1986, Blaðsíða 48

Skatthol
„Hvenær dagsins var þaö nú...?"
Baker klóraöi sér f höföinu en kona hans svaraöi samstundis.
„Ég var réttfarin aöhita kakóiö þannig aö þetta var um kl. 11 og meðan við
vorum aö skrifa undir sauö allt upp úr hjá mér."
„Og seinni erföaskráin?"
„Um þaö bil klukkustund slðar. Viö uröum aö koma aftur og skrifa undir.
„Ég geröi vitleysu," sagði húsbóndinn, „og varö aö rífa hana. Mætti ég biðja
ykkur um aö skrifa aftur undir." Sem viö og geröum. Siðan gaf hann okkur
hvoru um sig dágóöa peningafúlgu og sagöi: „Ég arfleiði ykkur ekki aö neinu
þannig aöég ætla að launa ykkur trúmennsku ykkar núna.""
„Hvaö geröi hr. Marsh aö þessu loknu?"
„Hann fór I bæinn og borgaöi reikninga."
Ekki virtist þetta lofa góöu um lausn málsins. Poirot fór þvl inn á nýjar slóö-
ir. Hann lyfti lyklinum aö skattholinu og spuröi: „Er þetta rithönd húsbónda
ykkar?"
Það má vera aö þaö hafi veriö ímyndun en mér heyröist hr. Baker hika ör-
litla stund áöur en hann svaraöi: „Já, herra minn.”
„Hann lýgur," hugsaöi óg, „en hvers vegna?"
„Hefur húsbóndi ykkar leigt húsiö einhvern tlma undanfarin þrjú ár eöa
hafa einhverjir ókunnugir dvalist hér á þeim tlma."
„Nei, herra."
„Engir gestir?"
„Aðeins ungfrú Violetta."
„Engir ókunnugir komið inn í þetta herbergi?"
„Nei, herra."
„Þú gleymir verkamönnunum, Jim," sagöi frú Baker.
„Verkamönnunum?" Poirotsneri sérviö. „Hvaöa verkamönnum?"
Konan skýröi frá þvl aö fyrir um þaö bil tveim árum hefði hr. Marsh kallað á
verkamenn til aö gera við eitt og annaö sem fariö var aö ganga úr sór. Hún
taldi þessar viögeröir fyrirslátt hjá húsbóndanum þvl aö hluta af tímanum
voru mennirnir við vinnu hór inni á skrifstofunni, en hvaö þeir geröu þar vissi
hún ekki þvl aö hvorugu þeirra hjóna var hleypt inn I herbergiö á meöan. Hún
mundi þvl miöur ekki nafniö á fyrirtækinu sem unniö haföi verkið en þaö
hafði aösetur I Plymouth.
„Kemst þó hægt fari, Hastings," sagöi Poirot og neri saman höndunum
meöan Bakerhjónin yfirgáfu herbergið. „Hann hefur án efa gert aöra erföa-
skrá og slðan fengiö verkamennina frá Plymouth til aö búa til hentugan felu-
staðfyrir hana. I staö þess aöeyöa tlma okkar viðað berja veggi og gólf skul-
um viðfara til Plymouth."
Þaö tók okkur smátlma aö hafa uppi á fyrirtækinu sem hr. Marsh haföi leit-
aö til. Sömu verkamennirnir höföu unniö hjá þessu fyrirtæki I mörg ár og því
var auðvelt aö finna þá tvo verkamenn sem höföu unniö fyrir hr. Marsh. Þeir
mundu vel eftir þessu verkefni. Þeir höföu gert viö ýmsar smáskemmdir hér
og þar I húsinu og meöal annars höföu þeir tekiö upp múrsteinana I gamalli
eldstó. Þar undir höföu þeir búiö til hólf og höggviö slöan steinana þannig til
aö enga missmlö var aö sjá. Hægt var aö opna hólfiö meö þvi aö ýta á múr-
stein frá botni eldstóarinnar. Þetta var aö sögn mannanna mikið vandaverk
og gamli maöurinn haföi staðiö yfir þeim meöan þeir unnu. Heimildarmaöur
okkar hét Coghan, risi á vöxt, meö grátt yfirvaraskegg. Hann virtist greindar-
náungi.
Viö snerum aftur til Crabtreeseturs glaöir I bragöi, lokuöum vinnustofunni
og opnuöum hólfiö. Þetta var svo sannarlega hin mesta völundarsmiö þvi
ekki varneina missmlðaösjá á múrsteinunum.
Poirot rak höndina ofan I holuna sem kom í Ijós. Skyndilega kom ótta- og
undrunarsvipur á andlit hans. Hann sópaöi upp úr hólfinu brunnum leifum af
pappir. Fyrir utan brunaleifarnar var hólfið tómt.
„Drottinn minn dýri," hrópaði Poirot reiöur, „einhver hefur oröiö á undan
okkur."
Viö rannsökuöum öskuna áhyggjufullir. Þetta voru greinilega leifarnar af
erföaskránni. Hluti af undirskrift hr. Bakers var læsilegur. Sá hluti sem
greindi frá arfinum var hins vegar brunninn.
Poirot settist á hækjur sér. Svipurinn á honum heföi veriö bráöfyndinn ef
aöstæöur hefðu veriö aörar. „Ég skil þetta alls ekki," sagöi hann. „Hver
hefur eyöilagt erföaskrána og til hvers?"
„Bakerhjónin," lagöi ég til.
„Hvers vegna? Ekki hagnast þau á þvl aö láta hina erfðaskrána ganga i
gildi. Ef ungfrú Marsh erfir húsiö eru verulegar líkur á því aö þau haldi stöðu
sinni. Sjúkrahúsin koma til með að græða á þessu en varla hafa útsendarar
þeirra veriö héraö verki."
„Kannski hefursá gamli skipt um skoðun?" sagði ég.
Poirot stóö á fætur og dustaöi af hnjánum á sér.
„Má vera," viöurkenndi hann. „Þetta er ein af skynsamlegustu athuga-
semdum þínum, Hastings. Við getum allavega ekki gert betur, við höfum
gert allt sem I mannlegu valdi stendur. Viö höfum att kappi viö gáfur hr.
Marsh og því miöurerfrænka hans engu bættari."
Með þvi aö flýta okkur til stöðvarinnar náöum viö lest til London, þó ekki
hraölest. Poirot var bæöi hryggur og reiöur. Ég var hins vegar fyrst og fremst
syfjaöur og dottaöi þvi I einu horni klefans. Þegar viö vorum að leggja upp frá
Tauton æpti Poirot allt I einu upp yfir sig: „Fljótur, Hastings. Vaknaöu og
hoppaðu út. Hoppaöu, segi ég."
Aður en ég vissi af stóö ég á brautarpallinum, yfirhafnarlaus, berhöföaöur
og án ferðatösku en lestin hvarf út I náttmyrkrið. Ég var öskureiður en Poirot
varalveg sama.
„Ég er hálfviti," hrópaði hann, „löggiltur hálfviti. Aldrei skal ég aftur gorta
af litlu gráu frumunum mínum."
„Huh, það var þó til einhvers barist," urraöi ég í bræði. „Og hvaö á þetta
svo allt saman aö þýöa?"
„Reikningarnir, ég hef alveg gleymt þeim. Já, en hvar... ég get ekki haft
rangt fyrir mér. Viö snúum aftur strax."
Þaö var hægara sagt en gert. Okkur tókst að ná I sveitalest til Exeter og þar
leigöi Poirot sér bíl. Við komum aftur til Crabtreeseturs I morgunsárið. Ég
ætla ekki að lýsa undrun Bakerhjónanna yfir því aö sjá okkur aftur þegar
okkur hafði loks tekist að vekja þau. En Poirot skeytti ekkert um það. Hann
óð beint af augum inn I vinnuherbergið.
„Ég hef ekki aðeins veriö löggiltur hálfviti, ég á skiliö meistaranafnbót I
greininni. Sjáiö þiö nú til," sagði hann.
Poirot gekk beint aö skattholinu, tók lykilinn aö því og opnaöi umslagiö. Ég
góndi heimskulega á hann. Hvernig ætlaði hann aö koma heilli erföaskrá fyrir
I svona plnulitlu umslagi. Hann opnaði umslagið varlega. Síöan kveikti hann
eld og hélt umslaginu upp aö eldinum. Eftir smástund byrjuöu stafir að koma í
Ijós.
„Sjáðu, kæri vinur," hrópaði Poirot sigurviss.
Ég skoðaöi þetta vandlega. Jú, þarna voru nokkrar línur ritaðar daufu letri.
Þar sagði aö hr. Marsh arfleiddi frænku sina að öllum eigum sinum. Erföa-
skráin var dagsett 25. mars kl. 12.30 og vitni voru Albert Pike kaupmaöur og
Jessi Pike kona hans.
„Skyldi hún vera lögleg?" spurði ég.
„Þaö eru engin lög sem banna þér að skrifa erföaskrána þina með ósýni-
legu bleki. Efni þessarar erföaskrár er skýrt og ótvírætt, eini eftirlifandi ættingi
fær allt. Hann var snjall. Hann geröi sér fulla grein fyrir þvi hvernig vænt-
anlegir leitarmenn myndu haga sér. Hann náöi sér I tvö eyðublöð fyrir erföa-
skrár og lét þjónustufólkiö skrifa tvisvar undir. Eftir þaöfór hann út meö raun-
verulegu erföaskrána I vasanum, skrifaða á óhreint umslag, ásamt sjálfblek-
ungi fylltum af ósýnilegu bleki. Hann finnur sér einhverja ástæöu til aö láta
kaupmanninn og konu hans skrifa nafniö sitt á umslagiö, bindur þaö svo viö
lykilinn aö skattholinu og hlær dátt meö sjálfum sér. Ef frænka hans sér í
gegnum þennan vef hefur hún svo sannarlega réttlætt ákvarðanir sinar og á
fullkomlega skiliö aö fá peningana."
„En hún sá ekki í gegnum þetta, eða hvað?" sagöi ég rólega. „Mér finnst
þetta ekki réttlátt. I raun og veru fór sá gamli meö sigur af hólmi.”
„Þetta er ekki rétt hjá þér, Hastings. Ungfrú Marsh sannaöi bæöi hæfileika
sína og gildi menntunar fyrir konur meö þvi aö leita til mín. Hún geröi sér
grein fyrir því aö þaö er nauösynlegt að leita til sérfræöinga. Hún hefur því
sannaðaö hún á fullan rétt á peningunum."
„Mér er þaö mjög til efs," sagöi ég, „aö Andrew gamli Marsh líti þannig á
málið."