Vikan - 05.06.1986, Blaðsíða 4

ví er stundum haldið fram að ilmur
sé persónubundinn, margar konur
geti borið á sig sama ilmvatnið og
engar tvær lykti eins eftir á. En hvað
um það, öll viljum við ilma vel og
vera vel snyrt. Ilmvötn og snyrtivörur
eru hluti af daglegu lífi flestra kvenna - og
karla - í dag og því er ekki úr vegi að líta
dálítið nánar á sögu þessara mjög svo nauð-
synlegu og, að því er okkur nútímafólki
fmnst, sjálfsögðu hluta.
Ilmur, smyrsl og farði hafa fylgt mannin-
um frá ómunatíð. Allt frá upphafi tengdust
ilmefni trúarathöfnum og tilbeiðslu manns-
ins og í Austurlöndum, þar sem prestar
brenndu reykelsi og mirru við trúarathafnir,
voru þau meðal annars notuð sem fórnar-
gjafir. Frá Austurlöndum bárust ilm- og
kryddjurtir fyrst til Grikklands og þaðan til
Ítalíu og meginlands Evrópu. Þegar vitring-
arnir þrír leituðu Jesúbamsins, hins ný-
fædda konungs, fluttu þeir með sér þær
gjafir sem hæfa þóttu konungi, gull, reykelsi
og mirru.
Grikkir notuðu sér lækningamátt jurt-
anna en þeir notuðu einnig ilmefnin, sem
úr þeim fengust, til að bera á líkamann. En
notkun ilmvatns eða ilmsmyrsla, eins og við
þekkjum hana, getum við rakið aftur til róm-
versku keisaranna enda er orðið „parfume",
sem er hið alþjóðlega orð fyrir ilmvatn, kom-
ið úr latínu og þýðir „í gegnum reyk“.
Stærstu þáttaskilin í sögu ilmvatnsins urðu
þegar arabar fundu upp eimingaraðferðina
sem enn þann dag í dag er notuð til að vinna
ilmefni úr blómum. Önnur þáttaskil urðu
þegar krossfarar miðaldanna tóku að
streyma heim frá landinu helga og Austur-
löndum nær og fluttu með sér nýja menning-
arstrauma og siði. Eitt af því sem þeir fluttu
með sér voru krydd- og ilmjurtir og sú menn-
ing sem um árþúsundir hafði myndast um
notkun þeirra. Feneyjar og Flórens urðu
höfuðborgir verslunarinnar við Austurlönd
og uppistaðan í þeirri verslun var munaðar-
vara á borð við silki, krydd og ilmefni.
Notkun þessarar munaðarvöru var að sjálf-
sögðu einungis á færi aðalsins í löndum
Evrópu. Þegar á sautjándu öld hafði Frakk-
land tekið þann sess sem það skipar enn í
dag sem höfuðvígi ilmvatnsframleiðslunnar.
í byrjun átjándu aldar kom Jean Marie Far-
ian fram með hið fræga kölnarvatn eða „Eau
de Cologne" og í lok þeirrar aldar var
Grasse-hérað í Frakklandi orðið heimahérað
ilmvatnsins og er það enn í dag. Nöfn eins
og til dæmis Guerlain, sem enn í dag eru
sveipuð frægðarljóma, voru komin fram á
sjónarsviðið þegar um aldamótin 1800.
Þriðju og ef til vill stærstu þáttaskilin í
framleiðslu ilmvatnsins urðu þó á fyrstu
áratugum þessarar aldar þegar efnafræðing-
um tókst að framleiða á rannsóknarstofum
þau kemísku efni sem áður þurfti að sækja
til náttúrunnar. Þar með var ilmvatn og
snyrtivörur orðið að verslunarvöru sem al-
menningur átti aðgang að. Þar með var líka
vakinn áhugi tískuhúsanna. Arið 1925 kom
Coco Chanel fram með sitt fræga Chanel no.
5. Nafn sitt fékk ilmvatnið vegna þess að
það var í flösku númer fimm af mörgum pruf-
um sem Coco Chanel þurfti að velja á milli.
I dag hafa flestöll hinna stóru tískuhúsa í
heiminum sett sínar eigin línur í ilmvötnum
og snyrtivörum á markaðinn. Nægir þar að
nefna nöfn eins og Yves St. Laurent, Dior,
Nina Ricci, Paco Rabanne, Pierre Cardin
og svo framvegis.
En það var ekki einungis ilmvatnið sem
varð almenn verslunarvara. Hið sama gilti
um snyrtivörur almennt. Frumkvöðlarnir í
þeirri grein, eins og Helena Rubinstein og
Elizabeth Arden, eru enn í dag meðal þeirra
stærstu og virtustu í heimi snyrtivaranna.
Eins og Coco Chanel hefur verið nefnd
drottning tískunnar og skapari hins fræga
Chanel no. 5 má með sanni segja að Helena
Rubinstein sé hin ókrýnda drottning snyrti-
varanna. Hún hóf að byggja upp veldi sitt í
byrjun þessarar aldar og sjálf segir hún frá
því í endurminningum sínum hvernig móðir
hennar var vön að koma inn til hennar og
systur hennar þegar þær voru háttaðar á
kvöldin og bera smyrsl á andlit þeirra og
hendur. „Þetta gerir ykkur fallegar þegar
þið verðið stórar," á hún að hafa sagt við
dætur sínar. Smyrslin hafði hún fengið frá
móður sinni og höfðu þau gengið frá móður
til dóttur í marga ættliði. Helena fór korn-
ung að heiman, staðráðin í að brjótast áfram.
í veganesti hafði hún eina krukku af smyrsl-
unum góðu, sem svo urðu grundvöllurinn
að því stórveldi sem hún byggði upp.
Það voru konur eins og Helena Rubin-
stein og Elizabeth Arden sem gerðu snyrti-
vörur að markaðsvöru og sameign allra
kvenna. I dag er úrvalið á markaðnum slíkt
að oft er vandkvæðum bundið að velja. Á
hverju ári setja stóru framleiðendurnir fram
nýjungar í lykt og litum. Við hér á Vikunni
brugðum okkur í nokkrar snyrtivöruversl-
anir og kynntum okkur Joað nýjasta í
ilmvötnum og snyrtivörum. Árangurinn sjá-
ið þið hér á næstu síðum.
Snyrtivöruverslunin Hygea. Austur-
stræti 16 (fíeykjavíkurapótek). er
líklega elsta snyrtivöruverslun I
fíeykjavík. Verslunin hefurfrá upp-
hafi sérhæft sig I vörum frá Helena
fíubenstein. Snyrtivörurnar á mynd-
inni hérað ofan eru fengnar þar.
Nýja ilmvatnið frá Helenu fíubinstein
heitir Barynia og kom á markaðinn í
vetur. Nýja sumarlínan Isnyrtivörun-
um heitir Gallerie. Litirniríaugn-
skuggunum og naglalakkinu eru
annars vegar rautt út I bleiktog hins
vegar Ijósappelsínurautt úti brons.