Vikan - 19.11.1987, Qupperneq 37

UÓSM.: PÁLL KJARTANSSON
þess að þjóna auglýsingamark-
aði og má því aldrei, aldrei víkja
af línu hins lygna meginstraums
og aldrei, aldrei hætta sér út í þá
ósvinnu að flytja eitthvað ffæð-
andi vegna þess að ffóðleikur
getur verið leiðinlegur eða
stuðandi eða hann tekur á þolin-
mæðina og þar með hrynja af
manni auglýsingatekjurnar. Og
hin „frjálsa" stöð getur heldur
ekki leyft sér að kosta neinu til;
fjárfesting í efhisþáttum eða út-
gjöld sem ekki skila sér sjálf-
krafa aftur í formi fleiri auglýs-
inga eru í rauninni útilokað mál.
Hin „frjálsa" stöð er því miður
aðeins frjáls á meðan hún held-
ur sig innan sinna eigin hags-
munamarka.
Á öld upplýsinga
Bók Stefáns Jóns, „Sagnaþulir
samtímans" ber undirtitilinn
.Jjölmiðlar á öld upplýsinga“.
Það gengur þó fram af blöðum
Stefáns Jóns að í upplýsinga-
þyrstum samtíma getur reynst
örðugt að reka fféttaþjónustu
með nokkuri reisn: Eigendur
blaða, tímarita, sjónvarps- og út-
varpsstöðva eru oftar en ekki
fjármálamenn sem hafa í raun
takmarkaðan áhuga á útvarpi
eða blaðamennsku sem fagi;
þeir eru í leit að hámarksgróða
og gera það iðulega með því að
taka ffam fýrir hendurnar á rit-
stjórum og framkvæmdastjór-
um. Stóri bróðir sem í raun ræð-
ur öllu ákvarðar línuna. Stefán
Jón vitnar á einum stað í Adolf
Hitler: .AJlur áróður verður að
vera aðgengilegur og laga sig að
andlegu stigi og móttökuhæfni
hins sísta á meðal þeirra einstakl-
'inga sem áróðurinn beinist að.
Þess vegna verður vitrænt plan
áróðurs að lækka í réttu hlutfalli
við fjöldann sem hann á að
stýra... Móttökuhæfni múgsins
er mjög takmörkuð, skilningur
hans einkar lítill; hins vegar á
hann mjög auðvelt með að
gleyma. Því verður að takmarka
allan áróður við fáein atriði."
Þetta vita allir sölumenn.
í USA og hér
Stefán Jón fjallar um banda-
ríska fjölmiðla og bandarískan
veruleika - á mjög svo skipuleg-
an og ffæðandi hatt. Og kemur
jafnffamt að tækniþróun og
bendir á hvernig fjölmiðlun
mun trúlega þróast á næstunni.
Hér á landi hefúr margt gerst í
þessum efnum á síðustu árum.
Margt? Já; fleiri útvarpa, fleiri
gefa út blöð og tímarit, fleiri
auglýsa, fleiri leggja fjármagn í
fjölmiðlun af einhverju tagi. Og
nokkrir áhugamenn hafa stofnað
félag gegn hávaðamengun.
Magnið hefur vissulega marg-
faldast. En menn efast um
gæðin. Er ekki ástæða til að líta
upp úr kafínu, ná andanum og
jafnvel svipast um? „Sagnaþulir
samtímans" er ákaflega þarft
framlag — og ætti að hvetja ein-
hvern til að huga nánar að ís-
lenskum fjölmiðlunarveruleika.
—GG.
Blaðamannafélag íslands er
nírætt um þesar mundir. Og
blaðamennskan hefur breyst á
þeim tíma. Myndin er frá sýn-
ingu í listasafni ASÍ. Ungir
blaðamenn virða fyrir sér mek-
anisma fornrar ritvélar.
/ MENNiNG
VIKAN 35