Vikan - 29.06.1989, Qupperneq 8

5J0MVARP
Ég tók líka eftir, þegar ég
skoðaði fyrstu drögin að
dagskránni, hvað þið gerið
ráð fyrir háu hlutfalli af ís-
lensku efni.
Tilgangur okkar frá upphafl
var náttúrlega sá að hafa það
eins mikið og hægt væri. Við
vildum koma því, strax í
byrjun, á viðunandi stig, skil-
urðu. Við ætluðum ekki að búa
til íslenskt sjónvarp til að
endurtaka það ameríska sem
var bara til afþreyingar fyrir
ameríska soldáta sem var skip-
að að hanga þarna í heiðinni
og hundleiddist þar. Svo að
þegar við töluðum um að auka
dagskrána úr tveimur til þrem-
ur tímum upp í flmm til sex á
kvöldi þá var viðbótin miklu
meira erlendar filmur. En þótt
við hefðum áhuga á að koma
upp íslensku sjónvarpi rákum
við okkur fljótlega á að þarna
var fyrirstaða. Sannleikurinn er
sá að Ólafur Thors, sem var
forsætisráðherra fram til ’56
og svo aftur frá haustinu ’59
þegar Viðreisnin kom, var á
móti þessu. Honum fannst
þetta vitleysa og vildi ekki hafa
það að menn væru að eyða
miklum peningum í þetta.
Ólafúr var nú stórkostlega
merkilegur maður og mikill
þjóðarleiðtogi og maður verð-
ur að fyrirgefa honum að hann
skyldi hafa þessar skoðanir en
hann var á þeim stöðum að
málið var stopp. Menntamála-
ráðherra fékk ekki leyfi stjórn-
arinnar til að gera neitt í mál-
inu og þannig leið dálítill tími.
Ég man að það voru tveir mikl-
ir leiðtogar á Vesturlöndum
svipaðir; svipmiklir og hárfagr-
ir báðir. Það voru Ben Gurion
í ísrael og Ólafur Thors á ís-
landi. Þeir áttu það líka sam-
eiginlegt að hafa engan áhuga
á sjónvarpi og lönd þeirra
voru langt á eftir öðrum lönd-
um að koma þessu upp (bros-
ir). En svo þegar Ólafúr hætti
og Bjarni Benediktsson tók við
sem forsætisráðherra þá liðu
ekki nema nokkrar vikur þang-
að til málið tók við sér. Hann
hleypti þessu áffam og Gylfi Þ.
Gíslason menntamálaráðherra
skipaði nefnd sem fór í gang
við að undirbúa sjónvarpið
sjálft. í þeirri nefnd voru út-
varpsstjóri og útvarpsráð og
hún lauk störfúm í mars ’64.
Nú varst þú formaður
þessarar nefndar.
Já, sem formaður útvarps-
ráðs.
Hver voru helstu vanda-
málin?
Við höfðum Landssímann
sem okkar tæknilega ráðunaut
því að eitt af fyrstu vandamál-
unum var að koma þessu um
allt land. Það er voðalega dýrt
að endurvarpa fyrir svona
dreifða byggð í fjöllóttu landi,
útvarp með langbylgju er eins
og að hella vatni yfir landið.
Það bara fer um allt og fyllir
upp — en sjónvarpið og ör-
bylgjuútvarp er eins og ljós-
geisli. Fjöllin stoppa geislann.
Hann fer ekki yfir og ofan í
næsta dal. Landssíminn var þá
að vinna að því að koma upp
þráðlausum síma sem er nokk-
uð svipaður og sjónvarp í
flutningi um landið. Þá var
hægt að senda þráðlausan síma
ffá Skálafelli beint yfir jökla og
yfir í Eyjafjörð en útlendir
verkfræðingar, norrænir og
breskir, sem við höfðum líka
samband við, þeir bara hristu
höfuðið og sögðu að þetta
væri ekki hægt. En þetta var
hægt þegar Landssíminn hafði
sýnt ffam á það. Þá auðvelduð-
ust möguleikarnir á því að
senda út sjónvarp. Svo þegar
við vorum farnir að fá mynd af
þessu — við gerðum sjö ára
áætlun um dreifingu sjón-
varpsins í áföngum — þá sett-
umst við niður og reyndum að
gera okkur grein fýrir hvers
konar dagskrá við gætum
hugsanlega búið til. Sjónvarps-
Feður íslensks sjónvarps; Benedikt Gröndal, formaður útvarpsráðs, Vilhjálmur Þ. Gíslason út-
varpsstjóri og bróðir hans, Gylfi Þ. Gíslason menntamálaráðherra - fyrir 25 árum.
8 VIKAN 13. TBL. 1989