Vikan - 29.06.1989, Blaðsíða 19

SANBUÐIM
Séra Sigurður Haukur Guðjónsson: „Ég ráðlegg fólki, sem ætlar að gifta sig, að flnna
sér eitthvert sameiginlegt ahugamál... Þannig ná hjón best saman.“
Hvað segir
presturinn?
Séra Sigurður Haukur Guðjónsson er
vel kunnur, bæði fyrir prestsstörf sín
og sérstæðar skoðanir. Hér ræðir
hann um hjónabandið, skilnaði, gift-
ingar og seinni sambúð.
— Gefa prestar einhver sérstök ráð um-
fram þau sem venjulega eru gefin þegar
fólk ákveður að ganga í hjónaband í annað
sinn.
„Það er dálítið misjafnt. Oft horfum við
á hluti gerast og getum í sjálfu sér lítið ráð-
lagt fólki því ákvörðunin um giftinguna er
yfirleitt tekin þegar ástarloginn er hvað
heitastur. Karl og kona, sem ætla að giftast,
gefa hvort öðru loforð. Þessi loforð eru
gefin af heilum hug, leyfi ég mér að trúa. Á
þessu stigi eru þau bæði tilbúin að gera
nánast hvað sem er fyrir hinn aðilann. Hið
raunverulega líf er ekki komið í ljós —
amstur hversdagsins.
Ég veit dæmi þess að kona, sem hefur
verið gift drykkjumanni og skilur við
hann, giftist öðrum drykkjumanni. Það
vantar ekki góð loforð. En ákaflega oft
lendir allt í sama farinu aftur. Það eru viss-
ir erfiðleikar sem fylgja því að hefja aðra
sambúð. Segjum ef annar aðilinn á barn, þá
eru samskiptin við það, af hálfu nýja
makans, oft mjög góð í fyrstu, alls konar
gælur og leikir. En að lokinni giftingu eða
eftir nokkurn tíma fer barnið að sýna af-
brýðisemi. Veslings barnið verður þá
ímynd þess sem áður var, þ.e. fyrra hjóna-
bands. Afbrýðisemin er vissulega erfið en í
rauninni er hún væntumþykja. Barninu
þykir vænt um foreldra sína og skilur ekki
skilnaðinn og enn síður ef annað eða bæði
foreldranna hefja annað hjónaband."
Tíminn til samvista
verður minni og minni
- Hver heldurðu að sé helsta orsök
hjónaskilnaða?
„Ég held að orsökin sé fyrst og fremst
gífurlegt vinnuálag. Hjónin verða bæði að
vinna úti. Tíminn til samvista verður alltaf
minni og minni. Við erum alltaf að tala um
að við séum að verða frjálsari og frjálsari
en í rauninni erum við að verða meiri
þrælar. Það þykir saga til næsta bæjar ef
annar aðilinn getur ffamleitt fjölskyldunni.
Þetta var öðruvísi hérna áður í sveitasam-
félaginu þegar allir unnu og bjuggu saman.
■ Karlinn vill gera
út um hlutina í rúm-
inu.
Það þótti skömm ef karlinn gat ekki ffam-
fleytt fjölskyldunni. Álagið er svo mikið á
fólki í dag að það getur ekki rætt saman.
En auðvitað geta orsakir hjónaskilnaða
verið fleiri. Ég man alltaf eftir einu atviki
ffá því að ég var 14 eða 15 ára. Ég hafði
aldrei hitt neinn sem hafði skilið þegar ég
hitti mann sem sagði nokkuð sem ég hef
ekki gleymt síðan og ekki fundið neitt sem
getur hrakið hans orð. Ég spurði hann
hvers vegna í ósköpunum hann skildi.
Hann svaraði: „Sko, sjáðu nú til, Haukur
minn. Tvítugur maður velur sér konu eff ir
útlitinu en þegar hann er þrítugur þá velur
hann eftir eyranu." Það er mikið til í þessu.
Oftar en ekki er seinni
sambúðin ekkert betri
Kynin eru miklu ólíkari en ýmsir hafa
haldið fram, þ.e.a.s. tilfinningalega. Margur
karlinn er ekki tilfinningalega þroskaður
fyrr en um fertugt. Þeir staðna frá því þeir
eru 14—15 ára til 35 ára aldurs. Á þessum
tíma eru þeir eins og krakkar emjandi á
pelann. Það er ljótt að segja þetta en mér
finnst þetta vera mín reynsla. Konan er
miklu raunsærri. Hún vill ræða málin fyrr,
ef eitthvað bjátar á í hjónabandinu. En
karlar vilja gera út um hlutina í rúminu.
Þeir þurfa ekki að ræða eitt eða neitt. Mál-
in eru dregin á Ianginn þar til allt er orðið
um seinan. Tilfinningalíf konunnar er þá
komið í rúst. Það er of mikið gert að því að
segja að tilfinningalíf karla og kvenna sé
eins. Þarna þurfa skólarnir að koma inn í
því að tilfinningaþroski er mjög mikilvæg-
ur þáttur þegar um samskipti kynjanna er
að ræða.“
— Hvað segirðu um þá fullyrðingu að
seinni sambúð sé betri?
„Ég held að seinni sambúð sé aldeilis
ekki betri. Reyndar eru alltaf til undan-
tekningar. Það eru til bæði góð og slæm
hjónabönd, hvort sem um er að ræða fyrri
eða seinni sambúð. Hitt er svo annað mál
að mín reynsla úr starfi er sú að oftar en
ekki er seinni sambúðin ekkert betri en sú
fyrri."
Að eiga sameiginlegt
áhugamál
— Hvað ráðleggur þú fólki sem hyggur á
hjónaband?
„Ég ráðlegg fólki, sem ætlar að gifta sig,
að finna sér eitthvert sameiginlegt áhuga-
mál, t.d. tónlist, hestamennsku eða hvað
sem er. Mér er alveg sama hvað það er en
það sem mestu máli skiptir er að þau sinni
því saman. Þannig ná hjón best saman. Það
er stórvarasamt ef áhugamálin eru ólík því
yfirleitt eru störf fólks nógu ólík. Þá er
stutt í að allt springi. Oft er það nefnilega
þannig áð fólk hefur ekki hugmynd um
það sem hinn aðilinn er að fást við. Það er
líka mjög mikilvægt að gera út um hlutina
áður en þeir verða að vandamáli. Annars
finnst mér mjög erfitt að gefa öðrum ráð.
Oft segi ég fólki að fara ekki að mínum
ráðum fyrr en þau eru orðin þeirra eigin.
Börnin eru líka sameiginleg. Það má ekki
gleyma þeim, jafhvel þótt álagið sé mikið.
En, Drottinn minn dýri, það reynir á í öll-
um hjónaböndum. Þá er bara að takast á
við þann vanda.
Það er hlutverk presta að tala um fyrir
hjónum sem standa í skilnaði. í dag er
þetta nánast formsatriði, því miður. Fólk
talar fyrst við dómarann og síðan við
prestinn. Oft er fólk meira að segja flutt
sundur þegar presturinn kemur inn í
myndina. Ég held að ef fólk kæmi fyrr til
okkar væri oft hægt að bjarga málunum.
En það er að sjálfsögðu ekkert algilt í
þessu. Manneskjan er svo margbrotin —
sem betur fer.“
13. TBL. 1989 VIKAN 1 9