Vikan - 14.11.1991, Síða 39

sinni og sinna er í mun betri stöðu sálrænt og tilfinn-
ingalega séð ef heimur ytri framgangs hrynur eða
bíður tímabundinn hnekki.
Það sem þú ert að uppgötva núna, elskulegur, er
að betra hefði verið í öllu peningaflóðinu að staldra
við og ígrunda stundarkorn þinn innri mann. Hann
er vafalaust skoðunarverður, ekki síst með tilliti til
þess sem þú bendir sjálfur svo skynsamlega á, að
eins og er ertu eðlilega nokkuð blankur, enn þó ekki
gjaldþrota sem betur fer. Það er einmitt vegna þess
sem þú sérð sjálfur galla þess í augnablikinu að
hafa lagt ofurkapp á að styrkja veraldlega stöðu
þína og þinna, án umhugsunar um það ríkidaemi
eða auð sem fæst einungis með ræktun og upp-
fræðslu þeirra þátta sálar okkar sem tengjast okkar
andlega manni.
GJALDÞROT SEGIR EKKI ALLT
UM MANNGILDI FÓLKS
Ef við íhugum manngildi okkar reynir fyrst á styrk
þess þegar illa árar eins og hjá þér núna. Vissulega
verður að viðurkennast að það er ekkert grín og
engan veginn sársaukalaust að sjá á bak ævistarfi
sem liggur í erfiði og mikil vinna. Það segir sig sjálft
að þó ýmsum hafi tekist með þeim hætti að verða
nokkuö vel stæðir er engin ástæða til að ætla að á
bak við þannig árangur liggi endilega hrein og klár
græðgi.eins og stundum er heldur ósmekklega látið
í veðri vaka. Það er nú einu sinni þannig að sumum
veitist auðveldara en öðrum að láta gull eins og
vaxa við fætur sér. Flest sem slíkt fólk tekur sér fyrir
hendur virðist skila einhverjum arði.
Aftur á móti þarf upphaflegur ásetningur ekki
endilega að hafa legið í því að hrifsa sem mest til
sín, á sem auðveldastan og fyrirhafnarminnstan
máta. Alveg eins getur verið að viðkomandi pen-
ingamaður eigi sér auðsöfnun og þau viðskiptasjón-
armið sem henni oftast fylgja að ástríðu sem fremur
liggi í framkvæmdaþrá, dugnaði og útsjónarsemi en
nokkru öðru. Smám saman leggja slíkir eiginleikar
síðan í lófa viðkomandi þá þyngd þykkra seðla sem
svo margir þrá en fáir fá - og alls ekki endilega þeir
sem þrá að fá féfúlgu nokkurn veginn fyrirhafnar-
laust í fang sér.
Ef við leggjum áherslu á manngildissjónarmið
jafnframt veraldlegum sjónarmiðum má með sanni
segja að sá einn er í raun ríkur sem á nokkurn innri
auð á sama tíma og túkallar ávaxtast alls staðar í
kringum viðkomandi. Ef þannig er staðið að eigin
velferð má segja að áfallið, sem fylgir i kjölfar
gjaldþrots, verði mun óverulegra og fái ekki viðkom-
andi þolanda til að efast um ágæti sitt og raunveru-
legt manngildi, þrátt fyrir að bresti um tíma það sem
ávinningur er í efnislegum gæðum.
AFNEITUN TIL VANDRÆÐA
Eins og berlega kemur fram í bréfi þínu er eins og
við bregðumst við vandanum með fyrirhyggjuleysi
og sjálfsblekkingum ef halla fer undan fæti í ytri vel-
gengni. Við hreinlega látum reka á reiðanum með
allar þær upplýsingar sem við fáum frá lánardrottn-
um um að nú sé mál að linni og endurskoðunar sé
þörf í peningamálum sem og kannski öðrum tengd-
um málum.
I stað þess að ígrunda ábendingar sem berast
okkur má segja að uþþ komi staða sjálfsblekkingar
og glundroða. Þetta blandast ótta sem knýr okkur
jafnvel til að klóra í bakkann þar sem síst skyldi.
Jafnvel og kannski oftast, þegar endir verður
gjaldþrot, hefur verið horft fram hjá einhverjum þeim
sannleika og staðreyndum sem hefðu mögulega
getað fyrirbyggt þannig niðurstöðu ef þeim hefði
verið gefinn gaumur af raunsæi og trúað.
Af því að við erum svo mörg bundin af því hvað
öðrum kann að finnast um okkar ágætu persónu - í
ástandi kreppu sér í lagi - dettur okkur iðulega sú
reginfirra í hug, þegar kemur að tímabundnum þrot-
um í lífi okkar, að vinir og vandamenn, jafnvel þjóð-
félagið allt, muni hafna okkur ef við getum ekki hald-
ið þeirri samfélagströppu sem þegar hefur orðið
hlutskipti okkar, til dæmis vegna ytri velgengni eða
framgangs. Hvað sem þannig afstöðu líður er nokk-

. <a 1
■ mm %

1 'M| I

## Það má segja að síðustu tvö árin hafí verið mér
eg mínum sem martröð eg eiginlega ersve komið að ég
sé ekki beint tilgang með lífínu enda yfír mig þreyttur
og svekktur, satt best að segja. Ég er algjöriega
eignalaus og fínnst ég líka mannorðslaus. Ég verð síteiH
eins og háðari fólkinu í kringum mig og vex fíest í
augum. Þó er ég að vinna og vinn mjög mikið.
Ég get alveg viðurkennt að í öllum þessum hildarieik
mínum tengdum peningum og persónulegum frama
hefur fíest annað í lífí mínu orðið útundan og ég fínn svo
sannariega fyrir þeirri vanrækslu núna. ##
uð Ijóst, þó hæpið kunni að virðast í sumra augum,
að einmitt ótti við þannig samfélagslegt hrap verður
ómeðvitað til þess að ágætustu menn, ákaflega
hæfir að auki, falla í þá einfeldningsgryfju sjálfs-
blekkingar að reyna undir drep að leyna peninga-
vandræðum sem fylgja ótæpilegri skuldasöfnun.
Þeir lenda þá í alls kyns sjálfsblekkingum og sýnd-
armennsku.
Rétt er að minnast á lygarnar sem þrífast oft við
þessi skilyrði, bæði lygar að sjálfum okkur og
öðrum. Ótti við einhvers konar útskúfun getur dreg-
ið óþægindadilk vandræöa á eftir sér fyrir viðkom-
andi og í ofanálag telur hann sig kannski kunna að
verða minni mann í augum þeirra sem með fylgjast.
Því fer sem fer víða og því miður. Það er hreint ekk-
ert óeðlilegt við það, þótt ömurlegt sé, að fyrirtæki
eða stofnanir fari á hausinn í samfélagi þar sem fólk
lifir langt um efni fram á ótal mörgum sviðum. Fyrir-
hyggja, sparsemi, staðgott raunsæi og ráðdeild eru
ekki endilega þau öfl sem reka fólk áfram í ytri fram-
kvæmdum. Þó eru þetta öfl sem þyrftu að fá sitt
Frh. á næstu opnu
23. TBL 1991 VIKAN 39