Vikan - 14.11.1991, Blaðsíða 88

Ef dagurinn hefur verið sér-
staklega erfiður og leiðinlegur
endurspilar hugurinn ná-
kvæmlega sömu reynslu aftur
og aftur seinna um daginn.
Það er ekki nóg með að dagur-
inn hafi verið slæmur; þú hefur
möguleika á að eyðileggja
kvöldiö og jafnvel fyrripart
næstu viku líka. Sumt fólk læt-
ur ekki staðar numið við þetta.
Hve oft hefur þú hugsað um
slæma og leiðinlega reynslu
sem gerðist fyrir löngu? Það er
eins og hugurinn segi: „Við
skulum gera það aftur! Það er
aðeins klukkutimi þar til mat-
arhléið byrjar, við skulum
hugsa um eitthvað sem er
virkilega leiðinlegt og niður-
drepandi."
Hugurinn gerir það sem þú
segir honum að gera en
ekki það sem þú vilt að
hann geri. Svo verður þú
honum reiður vegna þess
að hann gerði ekki það sem
þú ætlaðir að segja honum
að gera.
Hve oft hefur þú hugsað um
eitthvað sem var í vændum og
þér leið illa yfir því áður en það
gerðist? Hvers vegna að
bíða? Þú getur rétt eins byrjað
að láta þér líða illa núna strax,
ekki rétt? Og síðan gerðist
ekki það sem þú hélst að
myndi gerast, eftir allt saman.
En þú hefðir ekki viljað missa
af þessari reynslu, er það?
Þessi hæfileiki getur einnig
virkað á hinn veginn. Sumir
njóta betri ferðalaga áður en
þeir fara í ferðalögin. Síðan
verða þeir fyrir vonbrigðum
þegar þeir koma á staðinn.
Vonbrigði þurfa nákvæma
skipulagningu. Hefur þú ein-
hvern tíma hugsað út í hve
mikla erfiðleika þú þarft að
fara í gegnum áður en þú
verður fyrir vonbrigðum? Þú
verður að skipuleggja von-
brigðin mjög vel. Því meiri sem
fyrirætlanir þínar eru því meiri
vonbrigðum verður þú fyrir.
Sumir fara í bíó og segja
eftir sýninguna: „Myndin var
ekki eins góð og ég hélt að
hún yrði.“ Þetta kemur manni
til að hugsa: Ef það sá svona
góða mynd inni í höfðinu á sér
hvers vegna fór það þá í bíó?
Hvers vegna að sitja í þröngu
bíói í óþægilegu sæti til að
horfa á mynd og segja svo:
„Ég get gert betur en þetta,
inni í höfðinu á mér, og ég
hafði ekki einu sinni handritið."
Fólk eyðir meiri tíma í að
læra hvernig á að nota
heimilistæki en hvernig á
að nota sinn eigin huga.
Hefurðu einhvern tima farið
á ball með konunni, séð hana
tala við ókunnugan mann og
hugurinn birtir allt í einu mynd
af henni og manninum saman
í bólinu? Sumir láta ekki stað-
ar numið við þetta heldur sjá
makann skilja við sig, giftast
hinum aðilanum og eignast
börn með honum, allt í einni
svipan.
Hefurðu einhvern tíma beð-
ið einhvern um hjálp, svo sem
að vaska upp, skutla þér eitt-
hvað á bílnum, fá lánaðan
pening eða annað og hann
hefur sagt neí? Hugurinn sýnir
þér öll atvikin þar sem þú
gerðir eitthvað fyrir aðra. Og
þú sagðir já, þó þú vildir stund-
um hafa sagt nei. Svo kemur
einhver til þín og biður þig um
eitthvað og þú vilt segja nei en
þá sýnir hugurinn þér myndir
af hinni manneskjunni afneita
þér og hverfa á braut þar sem
hann talar aldrei við þig aftur.
Þú horfir á þessar myndir sem
hugurinn sýnir þér og ákveður
að betra sé að segja já en að
missa góðan vin. Svo prófar
þú einn daginn að segja nei og
hann ypptir öxlum og segir
kæruleysislega: „Allt í lagi, ég
spyr bara einhvern annan."
ÉG ER HÆTTUR . . .
í SJÖUNDA SKIPTI
Hefurðu einhvern tfma reynt
að hætta að reykja með vilja-
kraftinum einum saman. Það
gengur sjaldnast upp. Fyrstu
klukkustundirnar og jafnvel
fyrstu dagarnir voru ekkert til-
tökumál en þá sagði hugurinn:
„Ég bíð þangað til hann á síst
von á því og þá læt ég hann
líka hafa það með fullum
krafti. Ég læt hann hreyta fúk-
yrðum í sina nánustu, ég geri
hann stressaðan og eirðar-
lausan í vinnunni. Ég held
honum vakandi með því að
sýna honum myndir af sígar-
ettum og sígarettupökkum all-
an liðlangan daginn. Og þegar
ég leyfi honum að sofna læt ég
hann dreyma sígarettur þang-
að til hann fær sér að reykja.
Hann skal finna fyrir því hver
stjórnar." Og það kemur oft að
því að fólk getur ekki haldið
það út lengur og springur.
MAÐURINN
OG ASNINN
Ég þekkti mann sem leið oft
illa vegna þess að hugurinn í
honum sýndi honum niður-
lægjandi myndir af sjálfum sér
þegar hann var gagnrýndur.
Hann fór að skoða myndirnar
sem hugurinn sýndi honum og
Vísindamenn telja að við notum ekki nema
0,1 til 10 prósent af mögulegri getu hugans.
Það er aðeins einn þúsundasti hluti hans. Um
þessi fræði skrifar Garðar Garðarsson, en
hann stendur um þessar mundir fyrir hugeflis-
og hugstjórnarnámskeiði. Sjá nánar á bls. 30
lærði að breyta þeim sér í hag.
Þegar einhver gagnrýndi hann
með því að segja „þú ert algjör
asni“ sá hann fyrir sór mynd af
asna hægra megin og sjálfum
sér vinstra megin. Hann bar
myndirnar saman og sá að
það var ekkert líkt með þeim.
Hann spurði því viðkomandi
hvað hann meinti með „asni“.
Hann tók það ekki persónu-
lega og bað um nánari upplýs-
ingar. Þá þurfti hinn að fara að
útskýra hvað hann meinti og
eftir nokkurn tíma hættu allir
að gagnrýna hann.
ER HUGURINN
SJÁLFVIRKUR?
Hugurinn er sjálfvirkur og
hugsanir lifa sínu eigin sjálf-
stæða lífi. Þú getur reynt að
staðfesta sannleiksgildi þess-
arar fullyrðingar með því að
gera eftirfarandi tilraun.
a) Hugsaðu um allt annað en
bláan fíl í tvær mínútur.
b) Reyndu að gleyma tölunni
222 í tvær mínútur sam-
fleytt.
e) Teldu hægt niður frá tíu í
núll án þess að hugsa
nokkra aðra hugsun.
d) Reyndu að hugsa ekki
neitt, núna, í tvær mínútur.
(Að hugsa um að hugsa
ekki neitt er að hugsa.)
Þú sem átt að vera skipstjór-
inn á skipinu ert bundinn við
mastrið með laumufarþega við
stýrið. Þú sem átt að vera hús-
bóndinn á heimili þínu ert
læstur inni í kjallaraherbergi
meðan almenningur notar það
sem umferðarmiðstöð. Þannig
þarf það hins vegar ekki að
vera.
VÍSINDI
FRAMTÍÐARINNAR
Vísindamenn telja að við not-
um ekki nema 0,1 til 10 pró-
sent af mögulegri getu hug-
ans. Það er aðeins einn þús-
undasti hluti hans. Þeir hafa
komist að þeirri niðurstöðu að
hægt sé að þjálfa hugann og
nýta þannig hugarorkuna
betur. Við það opnist leiðir til
þess að nýta feiknarmikla
ónotaða hæfileika og flóðgáttir
nýrra möguleika opnist. Fólk
upplifir stóreflis stökk á lær-
dómshraða og verður gáfaðra
og greindara hver sem aldur
þess kann að vera. Það upplif-
ir meiri vellíðan, ánægju og
velgengni og hvílist betur, af-
kastar meiru á skemmri tíma
og heldur jafnvægi undir miklu
vinnuálagi.
í Evrópu, Bandaríkjunum og
Sovétríkjunum hefur þjálfun af
þessu tagi verið iðkuð í ára-
raðir. jþróttamenn hafa bætt
árangur sinn, menn í viðskipt-
um hafa aukið starfshæfni
sína og námsmenn hafa aukið
minni og einbeitingu svo eitt-
hvað sé nefnt. (slendingar eru
núna að taka við sér og er það
spá mín að við eigum eftir að
skara langt fram úr öðrum
þjóðum á þessu sviði.
Nánari upplýsingar um
námskeið í hugarþjálfun fást í
síma 627701. □
88 VIKAN 23. TBL1991