Vikan


Vikan - 01.02.1999, Blaðsíða 19

Vikan - 01.02.1999, Blaðsíða 19
taki eftir því sjálft. „Ég held ég hafi byrjað á þessu þegar ég hætti að reykja," segir Ellert. „ Ég veit það samt ekki. Þetta er bara ávani sem ég veit ekki af hverju stafar, mér finnst þetta ein- faldlega róandi." „Ég held að ég dingli svona fótleggjunum af því að ég er með æðahnúta og það er oft pirringur í fótun- um á mér. Mér líður miklu betur við að gera þetta. Yf- irleitt tek ég ekki eftir því en stundum geri ég það vilj- andi ef mér líður illa. Ég hef engar áhyggjur af þessu. Þetta skemmir ekkert fyrir öðrum meðan ég sparka ekki í neinn!" Jóhanna er með kæk í andliti. Hún setur stút á munninn hvað eftir annað, oft 4-5 sinnum í röð. „Ég hef víst gert þetta frá því ég var krakki og mér var sagt að ég yrði hrukkótt fyrir aldur fram ef ég hætti ekki. Ég gat samt aldrei hætt og ég held að ég sé svo sem ekkert hrukkóttari en aðrar konur um fimmtugt. Þessi kækur hefur versnað síð- ustu árin, mér finnst þetta auðvitað ekkert skemmti- legt og er alltaf að reyna að stilla mig, en ég er búin að sætta mig við að lifa með þessu." Elín snýr hringunum sín- um í sífellu. „Ég er svo óþolinmóð að ég verð að fá útrás þegar ég er að bíða eftir einhverju. Ég fikta alltaf í hringunum mínum og stundum fitla ég við læs- inguna á töskunni minni eða tölurnar á fötunum mínum. Ég veit alveg af þessu og ég verð að gera þetta. Annars myndi ég bara garga á einhvern!" Valda í einstaka tilfellum þjáningum Einn af sérfræðingum heimsins í kækjum er bandarískur læknir og sál- fræðingur að nafni Dennis Miltenberger. Hann segir að kækir séu í raun ekki vandamál nema þeir séu farnir að valda „sjúklingn- um" andlegum eða líkam- legum þjáningum. Til eru dæmi þess að sjúk- lingar hafi nagað neglur svo að fingurgómar voru í sár- um, klipið sig til blóðs og rifið hár sitt þannig að þeir hafi verið með blettaskalla. Fólk með alvarlega and- litskippi hefur einnig í ein- staka tilfellum lokað sig vís- vitandi frá umheiminum. „Það getur verið mjög erfitt að lækna fólk af þess- um kækjum því vandinn liggur oft mjög djúpt. Eina fljótvirka aðferðin til að koma í veg fyrir að fólk skaði sig er að kenna því aðra kæki í staðinn. - Ein- hverja sem ekki geta skað- að viðkomandi. Til þess að geta þetta verður „sjúklingurinn" að vera meðvitaður um kæk- inn og alltaf þegar hann byrjar þarf að taka upp aðra hegðun í staðinn. Oft þarf að virkja heilu fjöl- skyldurnar til að venja fólk af þessari hegðun sem stundum flokkast undir þráhyggju. Óskar er einn af þeim sem borar alltaf í nefið þegar hann bíður á Ijósum í bíln- um sínum. Anna, konan hans, er löngu hætt að skamma hann fyrir það. "Hann varð alveg brjálaður og keyrði eins og vitleysingur á eftir" segir hún. "Ég þori ekki að minnast á þetta lengur. Ég vil frekar vera örugg í bílnum." Nýlega var hjá mér mað- ur sem skaðaði sjálfan sig með naglabiti. Þegar hann byrjaði að naga var honum bent á það og honum feng- ið glas með áburði á pensli sem hann þurfti að bera á sárin. Þegar þau voru gróin var hann látinn klippa tá- neglurnar og bera á allar neglur og núna er hann alltaf að bera á neglurnar og klippa þær með nagla- klippum. Hann er hættur að skaða sig, en hann er ennþá haldinn þráhyggjunni sem þarf að ráðast gegn og finna lækningu á." Oftast af hinu góða Miltenberger heldur því fram að kækir séu oftast af hinu góða því þeir séu í raun lækning á einhverjum vanda eða uppbót fyrir eitt- hvað sem fólk vantar. „Lækning mín felst oftast í því að sannfæra fólk um að þetta sé allt í lagi - og meira að segja í góðu lagi. Langflestir koma til mín vegna þess að þeim hefur nýlega verið bent á kæk sem þeir vissu ekki að þeir væru með. Þessi hegðun hefur aldrei verið þeim fjöt- ur um fót en skyndilega eru þeir orðnir uppteknir af henni og komnir með minnimáttarkennd. Þá fyrst er kækurinn orðinn að vandamáli. í allflestum til- fellum er fólk að deyfa sína eigin óöryggiskennd með þessum huggandi hreyfing- um og það er ótvírætt já- kvæður eiginleiki að geta það. Ég veit sjálfur ekki hvernig ég hefði komist í gegnum þetta viðtal ef ég væri ekki að sveifla fót- leggnum undir borðinu!" Vikan 19
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56

x

Vikan

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Vikan
https://timarit.is/publication/368

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.