Menntamál - 01.03.1950, Síða 22

16
MENNTAMÁL
eru komnir á þessu sviði, bæði í vísindum og framkvæmd.
Lega Hollands er á þann veg, að þar njætast enskir, þýzk-
ir og frakkneskir menningarstraumar. Það er mesti mis-
skilningur að halda, að Holland sé undir yfirgnæfandi
áhrifum frá þýzkri menningu; engilsaxneskra og frakkn-
eskra áhrifa gætir þar mjög, a. m. k. í sálarfræði og upp-
eldisfræði. Þótt Hollendingar séu ekki mjög f jölmenn þjóð,
standa þeir framarlega í uppeldisvísindum og hagnýtingu
þeirra og eiga marga ágæta fræðimenn á þessu sviði, þótt
fæstir þeirra séu mjög kunnir erlendis.
Gáfnafar manna er eins og allir kannast við ólíkt. Mikl-
um erfiðleikum veldur það oft kennurum, þegar eitthvert
barn er í meðallagi eða vel það að almennri greind, en
skortir svo tilfinnanlega hæfileika fyrir einhverja náms-
grein eða á einhverju vissu sviði, svo að þau geta ekki
fylgzt þar með öðrum börnum. Nútíma sálarrannsóknir
hafa leitt hér til mikilla framfara. Ef sérstæðum kennslu-
aðferðum er beitt við slík börn, geta þau oft náð allgóð-
um árangri. Svo er til annar flokkur barna, sem er að al-
mennri skynsemi rétt í meðallagi eða ekki það, en skarar
langt fram úr öllum þorra manna á einhverju afmörkuðu
sviði. Til eru ýmsir undramenn, t. d. á sviði hugarreikn-
ings og minnis. Franski sálfræðingurinn Alfred Binet
rannsakaði fyrir nær hálfri öld nokkra slíka undramenn
eða ofvita og reit um rannsóknir sínar allmikla bók, og
er greinargerð hans enn einhver hin bezta, sem til er um
þetta efni, því að satt að segja hefur mönnum ekki tekizt
vel að skýra hina furðulegu sérhæfileika þessara manna,
sem eru rétt í meðallagi að greind og stundum jafnvel
áberandi vangefnir. Hollendingur nokkur, Dr. Stockvis,
flutti erindi um tvo slíka ofvita, sem hann hafði rannsakað
mjög gaumgæfilega, og sýndi annar þeirra okkur listir
sínar, en hinn fékkst ekki til að koma sakir feimni. Bræð-
ur þessir, sem voru á milli tvítugs og þrítugs, voru kall-
aðir Vilhjálmur og Pétur. Vilhjálmur var í meðallagi gef-