Menntamál - 01.02.1975, Side 29

fræðslumálastjóri sýndi málinu áhuga og velvild,
þótt formlega reyndist ókleift að ráða starfsmann
ódulbúið til sálfræðistarfa á vegum fræðsluyfir-
valda. Tók marga mánuði að koma saman setn-
ingarbréfi, er þætti hættulaust fordæmis vegna.
Kópavogur hafði verið hluti af Seltjarnarnes-
hreppi, en varð sjálfstætt hreppsfélag 1949. Byggðin
var mjög dreifð og frumbýlingsbragur á flestu.
íbúum staðarins fjölgaði þó ört á árunum eftir
seinni heimstyrjöldina einkum var mikið aðstreymi
af ungu fólki, sem var að byrja búskap og reyndi
sjálft að koma sér upp þaki yfir höfuðið. Börnum
á skólaaldri fjölgaði því hratt og bygging skóla-
húsnæðis var eitt brýnasta og jafnframt kostnaðar-
samasta verkefni hins unga hreppsfélags. Kópa-
vogsskóli var eini skóli byggðarinnar á þessum
árum og þar fór fram öll kennsla á skyldustigi, þar
til Kársnesskóli tók til starfa eftir áramót 1957.
Gagnfræðaskóli Kópavogs var ekki stofnaður fyrr
en haustið 1960. Var hann fyrst til húsa 1 Kópavogs-
skóla, en flutti í eigin skólahús í febrúar 1961.
Kópavogshreppur var gerður að kaupstað 1955.
Finnbogi R. Valdemarsson, sem verið hafði helsti
forsvarsmaður Kópavogs frá stofnun hreppsfélags-
ins, varð þá bæjarstjóri, en Hulda Jakobsdóttir var
formaður fræðsluráðs. Þeim tveim var það án
alls efa mest að þakka eða kenna, að undirritaður
var ráðinn að skólunum. Ekki má þó gleyma hlut
Frímanns Jónassonar, sem þá var skólastjóri
Kópavogsskóla. Mig undrar það satt að segja
stórlega, þegar ég lít til baka, að hann skyldi taka
í mál að bæta manni til þessara verka inn í skóla,
sem var margsetinn og yfirfullur af nemendum frá
7 til 15 ára aldurs.
Mér var ætlaður vinnustaður í heilsugæslu-
herberginu. Þá var hjúkrunarkona skólans Hall-
dóra Guðmundsdóttir, en skólalæknir Brynjólfur
Dagsson og Haukur heitinn Helgason húsvörður.
Sýndu þau mikla tillitssemi við þennan óreynda
sambýlismann.
Óljóst minnir mig, að ég hefði af og til afdrep
í fleiri vistarverum í kjallara hússins, en ef allt um
þraut, þá sat ég á kennarastofu og „hélt mönnum
uppi á snakki" um landsins gagn og nauðsynjar. —
Kársnesskóli var eins og áður sagði 1 smíðum um
þessar mundir (kennsla hófst í skólanum 22. febr.
1957) og þar voru tvö herbergi ætluð til sérkennslu.
Varð að ráði, að ég fengi annað herbergið fyrir
vinnustofu, en í hinu var kennt fámennum hópi
námstregra nemenda. Hafði ég síðan bækistöð í
Kársnesskóla alla tíð meðan ég vann sem ráðgjafi
við Kópavogsskólana eða til haustsins 1960. Jafn-
framt hafði ég áfram vinnuaðstöðu í heilsugæslu-
herbergi Kópavogsskóla, þegar ég sinnti verkefnum
í þeim skóla.
Það var sérstakt lán fyrir mig, að Gunnar
Guðmundsson, sem verið hefur skólastjóri Kárs-
nesskóla frá upphafi, varð nánasti samstarfsmaður
minn og hinn drengilegasti stuðningsmaður í hví-
vetna. Sýndi hann, svo og allir kennarar skólans,
að ógleymdum húsverði Óskari Eggertssyni, mér
persónulega og mínum undarlegu vinnubrögðum
jafnan mikið umburðarlyndi, þótt þeim hafi vafa-
lítið þótt harla lítið lið að mér í daglegum vanda.
Þegar ég horfi um öxl, þykir mér sennilegt, að
meginárangur af starfi mínu sem ráðgjafa við
skólana í Kópavogi á árunum 1956-60 verði talinn
sá, að sanna raunhæfri reynslu, að skólasálfræð-
ingar og kennarar, að ógleymdum foreldrum og
nemendum, geta átt vandræðalaus og vinsamleg
samskipti. Gagnsemi ráðgjafarstarfsins að öðru
leyti skal látin liggja milli hluta. Ég tel skylt og
viðeigandi, að þetta komi fram, þar eð það segir
sína sögu um viðhorf skólastjóra og kennara til
þessara mála og raunar mannlegra samskipta af
þeirra hálfu yfirleitt. Ég hygg einnig rétt, sem ég
hef raunar heyrt haldið fram, að sú reynsla, sem
fékkst af samstarfi þessara aðila, hafi ýtt undir, að
skriður komst á sálfræðiþjónustumálið í höfuð-
borginni. En svo hægfara er þróunin, að það er ekki
fyrr en á nýliðnu ári, 1974, að sálfræðiráðgjöf í
skólum var fest í lögum.
Sú stefna var strax í upphafi mörkuð í samráði
við skólastjóra og kennara í Kópavogi, að skóla-
sálfræðingurinn skyldi beina starfskröftum sínum
mestmegnis að yngri árgöngum skólans, byrjenda-
kennslunni, og varnaðarstarfi yfirleitt.
Vissulega skyldi greina vandamál eldri nemenda,
og reyna að bæta þar eitthvað úr, en okkur var
ljóst, að hvorki skólasálfræðingurinn né kennara-
lið skólans réði yfir nægum úrræðum að ráða veru-
lega bót á náms- og hegðunarvanda, sem þróast
hafði árum saman. Að vísu var nokkuð reynt í
þessu efni og bar — að ég held — stundum einhvern
árangur. En megináherslan var lögð á aðstoð við
yngri nemendur og kennara þeirra.
A þessum árum hafði skólaþroskahugtakið kom-
ist í orðræður manna, einnig hér úti á íslandi.
MENNTAMÁL
27