Heima er bezt - 01.06.1955, Blaðsíða 3

Nr. 6
163
Heima er bezx
Sigurður Egilsson frá Laxamýri:
Gönguför fyrir 42 árum
Þegar svo er komið, eins og
mörg dæmi sanna, að allur þorri
yngri manna telur það með fjar-
stæðum að fara fótgangandi
bæjarleið, svo ekki sé lengra til
tekið og jafnvel þó þeir hafi er-
indi, en kjósa fremur þann kost-
inn að bíða eftir farartæki svo
klukkutímum skiptir og greiða
auk þess ríflega borgun fyrir, má
vera að einhverjum finnist það
frásagnarvert, ef greint er frá
alllangri gönguför farinni að
nauðsynjalausu um sumartíma,
mest í því skyni að kynnast
landinu betur og hafa á ýmsan
hátt fyllri not af ferðinni.
Nær einu gönguferðirnar sem
nú eru farnar, eru gerðar á skíð-
um og þá mest vegna skíðaí-
þróttarinnar, enda farnar á þeim
tíma og um þær slóðir, sem
hjólatækjunum verður vart við
komið, nema þá að nokkru leyti,
enda oft notuð með.
Sem betur fer, er þó enn til
dálítill hópur manna, sem kann
að meta gönguferðir og nennir
að leggja þær á sig og vonandi
verður svo um langan aldur, en
sá stóri hópur sem fyrir 25 ár-
um og fyrr, lærðu að ganga af
nauðsyn við fjárgeymslu og ó-
hjákvæmileg ferðalög, er nú
ýmist fallinn í valinn, eða þarf
ekki lengur á þeirri kunnáttu að
halda og þörfin knýr sennilega
ekki á þær dyr framvegis. Enda
þótt göngulag þjóðarinnar keyrði
úr hófi oft og tíðum af illri nauð-
syn, verður það þó að teljast tví-
sýnn gróði, ef hún gleymir að
mestu leyti þeirri kunnáttu og
missir þá þjálfun, sem göngu-
leysi getur verið samfara, þó
ýmsar íþróttir geti bætt það upp
þeim sem þær iðka og sannar-
lega er andúðin á því að nota
fæturna nema sem minnst,
komin út í öfgar hjá of mörg-
um.
Fyrir 40—50 árum heyrði þó
fremur til undantekninga, ef
menn tóku sér langar göngu-
ferðir að nauðsynjalausu og ekki
sízt ef menn tóku svo upp á því
að fara út af alfaraleiðum. T. d.
vakti það umtal og eftirtekt þeg-
ar fjórmenningarnir (L. Rist,
Stefán Björnsson, Magnús Matt-
híasson og Jóhann Sigurjóns-
son) gengu suður um Kjöl vorið
1908. Það vor var ég samtímis
Jóhanni á Akureyri, þegar tiltal
varð um ferðina og hún undir-
búin og brann mjög í skinni af
löngun eftir þátttöku, en frændi
minn taldi mig of ungan og ó-
reyndan til þess og þar að auki
var ég ósyndur, en gera mátti
ráð fyrir að til sundkunnáttu
þyrfti að taka.
Þá strengdi ég þess heit, að
sleppa ekki tækifæri ef gefast
kynni síðar, til að fara fótgang-
andi þessar slóðir eða aðrar lík-
ar. —
Vorið 1911 lauk ég námi í
Gagnfræðaskóla Akureyrar. Vet-
urna á undan hafði Lárus Rist
æft úrvalsflokk í leikfimi og
haldið sýningar á Akureyri, sem
vel þóttu takast og var um tíma
ráðið að fara með flokkinn til
Reykjavíkur á íþróttamót, sem
halda átti 17. júní á aldarafmæli
Jóns Sigurðssonar, en á þeim ár-
um var lítið um sýningar af því
tagi í Reykjavík.
Ég var í flokknum, hafði feng-
ið fararleyfi að heiman og búið
mig að nokkru undir, en ferðin
fórst fyrir, að mig minnir vegna
þess að einn eða tveir úr flokkn-
um gátu ekki farið þegar til kom,
en engan mátti missa, svo vel
væri.
Mér þótti illt að hætta við suð-
urförina, þó vonlaust væri að
hún gæti orðið til nokkurrar
frægðar, enda réðist það svo, að
við Stefán Björnsson kennari
(einn af fjórmenningunum áð-
urnefndu), færum fótgangandi
suður Kjöl, en legðum á fjöllin
nokkru vestar en hinir, eða upp
úr Skagafirði í stað Eyjafjarðar
og hugðumst við fá fylgd á hest-
um úr Skagafjarðardölum, suð-
ur yfir Blöndukvíslar.
Að prófi loknu, skrapp ég heim
gangandi (að Laxamýri), sem er
sæmileg dagleið, en fór bráðlega
til baka með skipi (frá Húsavík)
til Akureyar, því þar átti Stefán
heima.
Útbúnaður hlaut að verða
fremur af skornum skammti,
með því að ekki var leggjandi
upp með þungar byrðar. Þó tók-
um við með okkur litilsháttar af
niðursoðnum matvælum, spritt-
suðuvél, kako, sykur o. fl. smá-
vegis, auka sokka og skó, en sem
minnst af öllu. Létta veiðistöng
og allstóra skammbyssu höfðum
við í því skyni að afla matar í
neyð og skotvopnið einnig til
varnar hugsanlegri árás útilegu-
manna. Þá fengum við lánaðan
lítinn kjölturakka, fallegan og
eftirlætislegan, en ekki man ég
hver tilgangurinn var með því
og ekki ætluðum við honum að
bera nesti sitt hvað þá meira.
Áhyggjur af útbúnaðinum
höfðum við mjög litlar, nema
helst af skónum, því okkur var
ljóst að þar gat oltið á allmiklu.
Ég réðist samt í að kaupa mér
lága vatnsleðurskó, þó ég væri
raunar vanari íslenzkum skóm,
sem þá voru nær eingöngu not-
aðir í sveitum (nema svokallaðir
danskir skór, þegar meira var
viðhaft). Gúmmískór þekktust
þá ekki. Samt var ég svo for-
sjáll, að taka með mér létta leik-
fimiskó (Hedebo), sem nota
mætti í viðlögum ef þurrt væri.
Stefán lagði hins vegar upp á
„dönskum“ skóm, líklega þó í
sterkara lagi, því hann var þeim
vanastur. Ætlunin var að fara
hægt af stað og lengja heldur
dagleiðir þegar frá liði og lögð-
um við því upp seinni hluta dags
með það fyrir augum að gista
að Bægisá. Til þess að stytta
okkur leið fórum við upp að Ás-
láksstöðum í Kræklingahlíð og
þaðan eins beina stefnu á Bæg-
isá og við kunnum. Þetta varð
til þess, að við lentum allhátt til
fjalls, í grjóturðum og votlendi