Heima er bezt - 01.06.1955, Blaðsíða 21

Nr. 6
Heima er bezt
181
á, að hún tryði ekki á goðin,
þessar undarlegu myndir úr tré,
sem í raun og veru voru ekki
annað en duft og aska. Það undr-
aði hana mjög, að hún hlaut
engar ávítur fyrir þessar skoð-
anir sínar. Vissi hún, að slíkt
frjálslyndi myndi ekki líðast
meðal landa hennar. Þetta jók
enn á virðingu hennar fyrir hinu
norræna fólki. Þó hélt hún fast
við trú sína og var fegin, að
þurfa ekki að leyna henni fyrir
neinum.
Hún hafði ákveðið að verða
um kyrrt á þessu nýja landi.
Hérna fann hún til öryggis, sem
hún hafði saknað heima á ír-
landi, síðan ferðir víkinga þang-
að urðu tíðari. Og svo hafði hún
hundizt slíku vinfengi við Geir-
ríði, að hún gat ekki hugsað sér
að skilja við hana. Það var eins
og einhver ósýnileg tengsl væru
á milli þeirra.
Hún fann að hún var frjáls,
og allir umgengust hana sem
frjálsa. Enginn nefndi nokkru
sinni að hún hefði verið ambátt.
Eftir að hún hafði kynnst Þór-
ólfi betur, breyttist skoðun henn-
ar á honum. Áður hafði legið við
að hún fyrirliti hann; það var
hann, sem hafði leitt óhamingj-
una yfir hana og hugðist nota
hana sem vinnudýr. En nú gat
hún ekki annað en dáðst að hin-
um unga manni. Hann var vænn
yfirlitum og drengilegur. Hugs-
anir hans voru hreinar, og hann
átti höfðingsskap í ríkum mæli.
Meðan landar hennar margir
voru fremur smásmugulegir og
jafnvel nízkir, var hann ör á fé
og gerði gott, þeim er sýndu
honum vináttu og traust. Hann
var traustur vinur. En hefnd
hans var hörð ef út af bar. Einn-
ig þetta var nýtt fyrir henni.
Eandar hennar voru loðnari i
orðum en þessi ungi víkingur, og
eigi eins áreiðanlegir. Meira að
segja klerkarnir voru sumir
hverjir bæði ásælnir og mjúk-
málir, og hugur fylgdi eigi alltaf
máli þeirra. Allt þetta gerði, að
hún fór að taka eftir Þórólfi.
Móðir hans gat ekki stillt sig um
að hafa orð á því. Var hún orðin
ástfangin af honum? Hún vissi
það ekki sjálf, og óskaði þess
heldur eigi, að svo væri.
Þórðlfur kom fram við hana í
öllu sem jafningja sinn. Hann
var nærgætinn og kurteis við
hana, en eigi leið á löngu áður
en hana grunaði, að meira byggi
undir, en venjuleg kurteisi. Hún
lét sér það vel líka. Og smátt og
smátt varð hún sannfærð um, að
hún yrði hamingjusöm ef hann
bæði hennar. Þar var aðeins einn
hængur á, til þess að hamingja
hennar gæti orðið fullkomin.
Hún gat ekki sætt sig við trú
hans. Því meira, sem hún sá af
blótum, þess verr verkaði Ása-
trúin á hana, enda þótt trú henn-
ar sjálfrar væri eigi jafn sterk
og áður. — En hann gerði ekk-
ert til þess að nálgast hana. Og
brátt fékk hann allt annað að
hugsa um.
Veturinn leið, og þegar voraði,
lét Þórólfur fara að huga að skipi
sínu í naustunum. Hann lét
móður sinni eftir að sjá um bæj-
arbygginguna, ásamt nokkrum
af húskörlunum, en lét sjálfur í
haf með hina hraustustu úr
fylgdarliði sínu og nokkra bónda-
syni úr byggðinni. Þeirra biðu
mannraunir og ævintýri handan
við hin miklu höf.
V.
Geirríður hófst þegar handa
um að reisa bæ handa sér, eftir
að Þórólfur hafði látið í haf. Lét
hún byggja stóran og rúmgóðan
skála rétt við veginn inn dalinn,
hérumbil miðja vega í byggðar-
laginu.
Bróður hennar fannst bæjar-
stæðið alleinkennilega valið. Á
mörgum öðrum stöðum var fall-
egra. Undir hlíðunum voru slægj-
ur og hagar betri en niðri í sjálf-
um dalnum. Auk þess myndi hún
ekki losna við átroðning, á þeim
stað er hún hafði kosið sér. En
hún hafði nú einu sinni ásett
sér að búa við alfaraleið, og frá
því varð henni ekki þokað.
Hún hafði aldrei gleymt heiti
sínu, er hún hafði gert, þegar
þau voru öll stödd í háska á haf-
inu. Og nú ætlaði hún að efna
það.
Það var þess vegna, sem hún
hafði kosið sér þennan stað til
að byggja bæ sinn. Hún hafði
allar áætlanir tilbúnar fyrir-
fram.
í héraðinu var margt af fá-
tæku fólki og umkomulausu.
Meðal þess var förufólk, frels-
ingjar, sem ekki höfðu getað
komizt af af eigin ramleik, las-
burða fólk og umkomulaust.
Leysingjarnir urðu oft illa
staddir eftir frelsisgjöfina. Með-
an hann var þræll, hafði hús-
bóndi hans hag af því að halda
hann sæmilega, eins og hvert
annað vinnudýr. En leysinginn
varð að sjá um sig sjálfur. Margt
af þessu fólki hélt í sér lífinu
með því að ganga milli bæjanna
og betla mat og klæði. Stórir
hópar þessara vesalinga flæktust
um héruðin, þegar hart var í ári.
Oft voru þeir sannkölluð plága.
Og stundum sáu héraðshöfðingj-
ar sér eigi annað fært, en að láta
drepa þá. Mæltist slíkt þó alltaf
illa fyrir.
Um þetta fólk var Geirríður að
hugsa, þegar hún reisti bæ sinn
í miðri byggð, við alfaraleið.
Hún fann, að það var skylda
hennar að liðsinna þessum oln-
bogabörnum lífsins.
Hún lét jafnan standa dúkuð
borð í skála sínum. Hver, sem að
garði kom, ríkur sem fátækur,
var velkominn til hennar, og
aldrei var hún ánægðari en þeg-
ar hún gat veitt einhverjum lið-
sinni. Þakklæti þeirra, sem hún
hjálpaði í neyðinni, var henni
næg umbun. Og hún gleymdi
aldrei að bjóða þá velkomna
aftur, er þeir kvöddu.
Skjótt bárust fregnirnar um
gestrisni hennar víðsvegar um
héruð. Stórir hópar umrenninga
komu og fóru, en þeim, er voru
sjúkir, lét hún hjúkra, án þess
að ætlast til endurgjalds.
Murgail aðstoðaði Geirríði við
öll þessi störf. Vinátta þeirra var
hin sama og áður. Hin írska
stúlka gat ekki hugsað til að yf-
irgefa Geirríði, enda þótt hún
saknaði ættlands síns, einkum
er hún var í einrúmi. Lét hún þá
hugann reika til liðins tíma,
þegar hún var ung og áhyggju-
laus og naut lífsins á hinum
fögru sléttum Erins. —
Sumarið leið skjótt, hið fyrsta
sumar á íslandi, og nú tók hinn
langi og strangi vetur við völd-
um. Bú Geirríðar hafði blómgast,
því að víða í landareign hennar
voru mikil hlunnindi af veiðum,
en hún hugsaði eigi um að safna
auðæfum, heldur notaði efni sín