Heima er bezt - 01.06.1955, Blaðsíða 16

176
Nr. 6
Heima er bezt
BjarriL Sigurbsson:
Hjörleifur Benediktsson og
Hjörleifur Benediktsson var
vinnumaöur alla sína æfi. Á efri
árum, mun hann þó hafa verið
talinn heiðursfélagi þeirra heim-
ila, er hann dvaldi á mestan
hluta æfi sinnar, en það voru
Stafafell í Lóni og Vík í sama
hreppi. Áður en séra Jón pró-
fastur Jónsson flutti að Stafa-
felli, var hann vinnumaður hjá
honum að Bjarnanesi.
Leifi, eins og Hjörleifur var
alltaf kallaður, var af góðum og
göfugum ættum, austfirzkum.
Hann var sonur Benedikts Þor-
kelssonar prests að Stafafelli og
Þórunnar Guttormsdóttur frá
Vallanesi í Fljótsdalshéraði, sem
þá bjuggu að Svínhólum í Lóni.
Þar er Leifi fæddur 23. desember
1854. Hann var því skyldur frú
Margréti Sigurðardóttur frá
Hallormsstað, er gift var séra
Jóni prófasti Jónssyni, hinni
mikilhæfustu og beztu konu.
Leifi var greindur vel og gam-
ansamur, spaugsamur og gáska-
fuilur. Þegar ég kom að Bjarna-
nesi í Hornafirði fyrir 71 ári og
varð þar smali um sumarið, var
Leifi þar vinnumaður. Hann var
í lægra lagi að vexti, þrekinn
nokkuð og kvikur á fæti. Það var
þó ekki vaxtarlag hans, dugnað-
ur og starfsþrek, sem vakti at-
hygli, eða útlit hans fljótt á litið.
Það, sem sérstaka athygli vakti
voru skýrleg, brosandi grá augu
í viðkunnanlegu andliti. Vera
má að það sé ýkjur, en ég held
að allir, sem litu framan í hann,
hafi komizt i gott skap, þegar
þeir mættu góðmannlegu og
glettnislegu og kýmnu augunum
hans. Og kynnin sviku engan.
Oft hafði hann á boðstólum,
skemmtilegar smásögur og
skrítlur, sem vöktu kæti og fögn-
uð áheyrenda. Eina af þessum
sögum, sem ég man bezt frá
æsku, en ég var þá 17 ára gamall,
leyfi ég mér, að endursegja hér,
eða aðalefni hennar. Biðja verð
ég þó afsökunar á því, að ekki
verður hún eins lifandi, kýmin
og fjörleg, eins og ef Leifi hefði
sagt hana sjálfur. Sagan er um
„naglaskipið" og hljóðar þannig:
Hjörleifur kvaðst hafa verið
ungur þá og mátulega heimskur
til þess að finna upp á ýmsu og
framkvæma, sem þá var for-
dæmt. Meðal annars var honum
sagt, að hann yrði að varast það,
að skera af sér neglur í heilu
lagi því þá kæmi kölski gamli
með hófana sína, hornin og
klærnar og tíndi saman heilu
neglurnar. Síðan byggði hann úr
þeim skip, sem héti „naglaskip-
ið“. Leifa var því skipað, að skera
af sér neglurnar í mörgum flís-
um. Hann kvaðst nú ekki meira
en svo þora að hafa það eftir, en
sér hefði verið gefið í skyn, að
skufsi mundi nota naglaskipið
til að flytja fordæmdar sálir i
ljótan stað. Þó Leifi hefði ekki
verið vantrúaður, þá langaði
hann samt til að sannreyna
sannleikisgildi þessarar frásagn-
ar gamla fólksins. Og jafnframt
greip hann sterk löngun til að
sjá þann gráa, með tuddahorn-
in í enninu, öfuga krosshófa í
staðinn fyrir fætur og rándýrs-
klær í staðinn fyrir fingur. Hann
kvaðst allur hafa iðað í skinn-
inu. Þar að auki langaði hann
mjög til að sjá skip, sem ekkert
efni væri í annað en neglur.
Skufsi hlyti að vera vel hagur,
að geta smíðað skip úr þeim.
Hann braut nú heilann um hvað
hann ætti að gera, til þess að
verða þeirrar skemmtunar að-
njótandi, að sjá skufsa og nagla-
skipið. Hér voru góð ráð dýr og
honum datt fátt í hug. Allt í einu
kom honum nærtækt og gott ráð
í hug. Það var að láta neglurnar
vaxa á tám og fingrum, og skera
þær ekki af fyrr en þær væru
orðnar stórar og ætla mætti að
skufsa þættu þær eftirsóknar-
verðar, sem efniviður í byrðing-
inn á naglaskipinu. Hann lét þvi
neglurnar vaxa og beið með ó-
þreyju eftir því, að þær yrðu
stórar. Síðan fékk hann Guja
naglaskipið
fjósamann til þess, að leggja
blaðið á sjálfskeiðingnum sínum
á hverfistein og brýna það, svo
að það yrði hárbeitt. Þegar hon-
um þótti svo tími til kominn,
lagði hann á stað út fyrir tún,
valdi sér þægilega hundaþúfu
til að sitj a á, fór úr sokkunum og
skar með mikilli gætni neglurn-
ar í heilu lagi af tám og fingrum.
Hann skoðaði þær nákvæmlega
og komst að þeirri niðurstöðu,
að skufsa hlyti að geðjast vel.að
þeim. Næst hnuplaði hann lítilli
tusku úr gamalli ónýtri flík og
vafði henni utan um hinar dýr-
mætu neglur.
Að því búnu fór hann að
skyggnast eftir stað, til að geyma
á neglurnar. Sá staður var vand-
fundinn. Hann þurfti að vera
þar, sem skufsi ætti auðvelt með
að krækja i þær klónum og svo
mátti enginn annar en skufsi
finna þær. Síðan þurfti Leifi
sjálfur að liggja í leyni á hent-
ugum stað í grenndinni, til þess
að svala forvitninni og sjá þessa
einkennilegu persónu, sem áður
er lýst. Loksins fann hann svo-
litla skoru í kletti, sem honum
fannst heppilegur felustaður og
ekki þrengri en það, að skufsi
mundi geta með hægu móti,
krækt í neglurnar með klónum.
Leifi sagði, er hér var komið, að
miklum áhyggjum hefði af sér
létt. Nú gæti hann úr leyni sínu
virt Belíal reglulega vel fyrir sér
og séð stærð tuddahornanna og
hrosshófanna og klónna og veitt
því athygli, hvort hann mundi
geta falið klærnar eins og kisa.
Og svo hefði nú einhver sagt sér,
að hann væri með eitt heljar-
mikið skott. Nú mundi sér tak-
ast, að verða þeirrar skemmtun-
ar aðnjótandi, sem enginn annar
hefði þorað að leggja sér til, af
ótta við Belsebub. En hann hefði
ekki verið hræddur og það hefði
líka verið alveg ástæðulaust, þar
sem hann hefði verið að gera
honum greiða og færa honum
efnið i naglaskipið. Hann sagðist