Heima er bezt - 01.06.1955, Blaðsíða 8

168
-Heima er bezt
Nr. 6
ana, því kominn var í okkur
galsi, eins og oft gerist um menn
á okkar reki.
Morguninn eftir borðaði bóndi
með okkur, en hann mun hafa
verið vant við kominn um kvöld-
ið. Var mikill matur á borðum,
en af einhverjum ástæðum var
ekki gengið eins hart að og
kvöldið áður, enda þótti okkur
hlýða að koma við í Forna-
hvammi og herja þar út dálít-
inn ábæti áður en lagt væri á
Holtavörðuheiðina.
Við höfðum dálitla pinkla að
bera, sem heldur þyngdu á þeim
sem óvanir voru og þreyttu.
Samt gengum við fremur rösk-
lega, og þegar kom að sæluhús-
kofa sunnan við miðja heiðina,
töldum við tímabært að stanza
og taka til nestis okkar, sem þó
mun ekki hafa verið mjög mik-
ið. Ég hafði sprittvélina með,
nóg kakó og sykur ásamt ein-
hverju af brauði og hinir eitt-
hvað annað, svo að við fengum
þarna góða kviðfylli í bráð,
sem illa hefði þó enzt, ef ekki
hefði óvænt happ borið að hönd-
um. Við Miklagil var flokkur
vegavinnumanna í tjöldum sín-
um og þar á meðal tveir kunn-
ingjar mínir (Árni Zakaríasson
og Jón frá Mörk), sem óðara
buðu okkur inn. Drukkum við
þar kakó og átum vel með. Eftir
þetta óvænta happ urðu félagar
mínir svo ólmfjörugir, að þeir
stungu upp á því, að fara að
hlaupa. Ég var þeirra vanastur
ferðamaður og því nokkurs kon-
ar foringi og bannaði þeim með
öllu slíka ráðleysu, sem ekki
hæfði langferðamönnum, en
bann mitt og fortölur báru eng-
an árangur, svo að ég sagðist að
vísu treysta mér til að hlaupa
um stund, en þeim síður og fyrst
þeir vildu þetta endilega, skyldi
ekki standa á mér. Hljóp ég nú
á undan góða stund og allhratt
og dró fljótt sundur, sem von-
legt var, með því að ég var gam-
all smali og i dágóðri þjálfun,
eftir gönguna suður; en þeir lít-
ið betur fallnir til hlaupanna en
innistaðinn búpeningur.
Eftir nokkurn tima lít ég um
öxl og sé þá hvorugan félag-
anna, enda var farið að halla
undan fæti og mishæðótt, svo að
ég taldi þá rétt að staldra við.
Eftir stundarkorn hillir undir
annan á næstu hæð, og er hann
nú gangandi (ekki hlaupandi)
og nokkru seinna kemur svo
hinn í sjónmál og fer sízt hrað-
ar. Bíð ég þeirra svo, en finnst
þeir fara undarlega hægt. Þegar
við hittumst, segja þeir sínar
farir ekki sem beztar, því að
þeir séu nær ófærir orðnir til
gangs, hvað þá hlaupa, en or-
sökin var sú, að þegar þeir svitn-
uðu, tóku buxurnar af þeim, sem
kallað er, innan á lærunum og
veldur slíkt sárum sviða, eins og
þeir einir vita, er reynt hafa.
Varð það síðan að ráði, að ég
tæki á mig byrðar þeirra og þeir
reyndu svo að staulast á eftir í
hægðum sínum, eftir að búið-var
að binda vasaklúta og annað til-
tækilegt um sárustu blettina.
Að Melum átti svo að gista og
var gert við hinn bezta beina og
gerðist ekkert sögulegt, en sárin
greru að mestu um nóttina.
Morguninn eftir var okkur
fylgt á hestum yfir árnar, og
hvernig sem á því stóð, varð
presturinn á Stað var ferða okk-
ar, og þegar hann vissi að mað-
ur úr Þingeyjarsýslu væri í för-
inni, vildi hann endilega bjóða
okkur inn, sem við þáðum með
þökkum, þó stutt værum að
komnir. En erindi prestsins var
að spyrja frétta að norðan og
biðja fyrir kveðjur til Þingey-
inga, sem hann þekkti.
Nú gekk allt þegjandi og
hljóðalaust þar til upp á Hrúta-
fjarðarhálsinn kom. Þá fengu
félagarnir annan fjörkippinn og
vildu fara að hlaupa að nýju, og
fór allt sem hið fyrra sinn. For-
tölur komu ekki að haldi, sárin
ýfðust upp að nýju, en við bætt-
ist nokkur þreyta og nístandi
sultur, þvi langt var nú orðið frá
máltíð. og loks dró svo af þeim,
að þeir lögðust fyrir og kváðust
ekki komast lengra. Þó dróg-
umst við áfram með hvíldum,
þar til austur af sást, en þá lögð-
ust þeir alveg fyrir, og var ég nú
sendur á undan til að leita ein-
hverra úrræða. Fyrsti bærinn
sem ég kom að, var Staðarbakki
og barði ég þar að dyrum.
Stúlka kom til dyra og tjáði ég
henni frá ástæðum, sem sé þeim,
að tveir dauðvona menn lægju
hér uppi í hálsinum, en sem
sennilega mætti þó bjarga með
góðri máltíð, ef þeim yrði komið
til bæja, en til þess mundi þurfa
hesta; önnur tæki var þá ekki
um að ræða. En svör stúlkunnar
voru ekki sem álitlegust, því
þannig stóð á, að húsbændur
voru á fundi niðri á Hvamms-
tanga, allur matur læstur inni,
enginn hestur né önnur hjálpar-
tæki fyrir hendi, og þó ekki
vantaði viljann, væru möguleik-
ar engir.
Ég spurði hana þá, hvort ekki
mundi vera til nægur matur á
bænum, þó lokaður væri inni, og
kvað hún að vísu svo vera.
Sagði ég henni þá afdráttar-
laust að brjóta yrði upp það sem
nauðsynlegt væri af hurðum og
skrám, til þess að ná matnum
og að sjálfsögðu á okkar kostnað
og ábyrgð, því hér væru vissu-
lega tvö mannslíf í veði, og
samdist svo að lokum, að stúlk-
an skyldi hafa til mat, ef mér
tækist að koma mönnunum lif-
andi heim.
Sneri ég nú glaður og allvon-
góður til baka, enda lifnaði
nokkuð yfir drengjum, þegar
maturinn var nefndur, og hefði
ég getað sagt þeim á hverju var
von, þykir mér sennilegast að
þeir hefðu hlaupið eða flogið
þenna spöl sem eftir var, en
með því að ég gat það ekki,
gengum við bara eða hálfskrið-
um það sem eftir var og náðum
svo bænum allir með lífsmarki.
En þegar inn í stofuna kom,
hvað haldið þið að hafi verið á
borðum? Ekki minna en hálfur
lax, 10—12 punda, nýr úr ánni,
á nærri eins stóru fati og því í
Galtarholti; auk þess brauð,
smjör, mysuostur o. fl.
Þá var nú grátið gleðitárum
og þó ört gengi á brauðfatið
forðum, hvarf laxinn enn skjót-
ar og ýmislegt fleira á eftir.
Eins og áður er getið, voru
húsbændurnir á Ræktunarfé-
lagsfundi á Hvammstanga, en
Stefán, faðir Valtýs, var þar sem
forystumaður R. N. og átti von
á skipsferð til Akureyrar að
fundi loknum, svo að Valtýr fór
niður á Tangann og skildu þar
með leiðir okkar. Við Sigfús fór-
um að Stóra-Ósi og dvöldum
þar einn dag og fór þá Sigfús á-
Framhald á bls. 189.