Heima er bezt - 01.06.1955, Blaðsíða 27

TSTr. 6
Heima er bezt
187
að vinna fyrir konu og börnum.
Honum þykir vænt um þau bæði
— frelsið — hann er ekki frjáls
lengur. Á hverjum degi heyr
hann baráttu fyrir daglegu
brauði.
Þegar skósmiðurinn situr við
vinnu sína á daginn, er hann
oftast alvarlegur og þreytulegur,
nema þegar hann er að tala við
son sinn eða raula fyrir hann.
„Mér þykir svo gaman af að
syngja“, segir Hans Christian.
„Pabbi, hver býr til söngvana?"
„Það gera skáldin".
„Hvernig fara þau að því?“
spyr drengurinn aftur.
„Það get ég ekki skýrt fyrir
þér, drengur minn. Þeir heyra
sjálfsagt þessi fallegu orð í
sjálfum sér“.
„Það hlýtur að vera gaman
að vera skáld“, segir drengur-
inn.
„Skárra er það nú rótið“, segir
móðirin, sem kemur út úr eld-
húsinu í þessu. „Þú verður að
laga til eftir þig, Hans Christ-
ian. Þetta lítur ekki vel út, ef
einhverjir viðskiptavinir koma.
Það er bráðum komið kvöld.
Hvað ætlarðu að lesa fyrir okk-
ur í kvöld, pabbi?“
„Ætli það verði ekki eitthvað
eftir Holberg“, svarar skósmið-
urinn.
„Eigum við ekki að heyra eitt-
hvað um manninn, sem var bar-
inn af konunni sinni?“ hrópaði
drengurinn ákafur.
„Ha, ha“, hlær faðir hans,
„hann á við Jeppa á Fjalli“.
Hans Andersen gengur frá
tækjum sínum og verður nú
glaðlegri á svip. Litla hyllan, með
þessum fáu bókum, er auðæfi
hans. Kertið er flutt yfir á borðið
og Anna María og drengurinn
hlusta á leikrit Holbergs og 1001
nótt, og þau eru öll stödd í heimi
ævintýranna.
Heimsókn.
Samtal heyrist fyrir utan hús
skósmiðsins og brátt koma þrír
latínuskólapiltar brosandi inn
með stígvél í höndunum.
„Góðan daginn, skósmiður!
Geturðu gert við stígvélin mín?“
„Nei, mín fyrst, ég þarf að fá
þau fyrir sunnudaginn".
„Svona, strákar!“ segir skó-
smiðurinn. „Látið mig sjá“.
Hans Christian þykir vænt um
drengina. Hann yfirgefur alltaf
leik sinn þegar þeir koma. Þeir
tala við hann og leika sér með
honum.
„Hvað hafið þið gert í dag?“
spyr skósmiðurinn.
„Gert! Ó, þú ættir að vita,
hvað við höfum verið að gera. Við
höfum verið að þylja latínu allan
daginn og beygja sagnir: sum, es,
est, sumus, estis, sumt“.
Hinir drengirnir halda um
eyrun og hrópa: „Haltu þér sam-
an, drengur! Þyrmdu okkur eftir
að skólatíminn er úti“.
„Þið hafið sjálfsagt lært ann-
að en latínu ?“ spyr skósmiður-
inn.
„Við höfum lært um Napóleon
í dag“, svarar einn af drengj-
unum. „Hann er nú alveg ágæt-
ur“.
„Já, þarna er hann“, segir
Hans Andersen og bendir á vegg-
inn, þar sem mynd af Napóleon
hangir. Hann kann að berjast.
Sá, sem bara væri einn af her-
mönnum hans“.
„Vildir þú vera hermaður?“
spyr einn af drengjunum.
„Já, þá gæti maður ferðast um
og séð eitthvað. — Sjáðu her-
menn Napóleons í Þýzkalandi,
ftalíu og Rússlandi“.
„Allir tala um þennan Napól-
eon“, segir Anna María. Henni
líkar ekki hrifning manns
síns af öllu, sem kemur hernaði
við. „Eftir því sem ég veit bezt,
drepur hann og eyðileggur allar
þjóðir“.
„Þú hefur ekkert vit á því“,
segir skósmiðurinn.
„Nei, það hef ég sjálfsagt ekki,
en ég man, þegar Frakkar og
Spánverjar voru hérna. Það voru
nú meiri lætin á götunum. Það
var skotið af fallbyssum, svo að
húsin léku á reiðiskjálfi, og svo
brenndu þeir heila höll við Kold-
ing. Nei. guð forði okkur frá stríði
og hermönnum. — En þú ert nú
líka orðinn of gamall til að ger-
ast hermaður".
„Þér skjátlazt svo sannarlega",
sagði skósmiðurinn, „það er ég
ekki. Það getur vel verið að ég
ráði mig í herinn. Það gæti nú
verið, að ég kæmi heim með laut-
inantstitil, Anna María! Maður
verður lautinant eða kapteinn,
ef maður er verulega hugrakkur.
Hvað segirðu við því, kona?“
„Ég mundi segja: Skósmiður,
haltu þér að leisti þínum. Og þig
mundi víst ekki fýsa að fara burt
frá konu og barni“.
„Já, já“, andvarpar skósmiður-
inn. „En sjáið þið, drengir, ég
vildi gjarna vera einn af ykkur.
Mig dreymdi einu sinni um að
ganga í latínuskóla, — já, það er
satt — en það átti nú að fara
öðruvísi".
„Af hverju gerðirðu það þá
ekki“, spyr einn drengjanna.
„Langaði þig í alvöru til að
lesa og fá löðrunga af kennar-
anum“, spyr annar.
„Til þess þarf peninga, strák-
ar, og þá hafði ég ekki. Verið á-
nægðir með kjör ykkar! Þið lærið
því loknu. En ég verð að sitja
hérna alla daga frá morgni til
kvölds".
„Eruð þið vitlausir!“ hrópar
einn drengjanna. „Klukkan er
orðin margt. Við verðum að fara!
Vertu sæll, skósmiður. Við kom-
um bráðum aftur“.
„Já, gerið þið það“, segir skó-
smiðurinn og heldur áfram við
vinnu sína.
„Pabbi, er gott að vera í latínu-
skóla?“ spyr Hans Christian þar
sem hann situr á gólfinu.
„Já, ef gáfurnar eru í lagi,
hlýtur að vera gaman að læra
eitthvað“, segir faðir hans. „En
farðu nú aftur að leika þér, Hans
Christian, ég er bráðum búinn“.
Nú koma fleiri viðskiptavinir,
en þó að Hans Andersen hafi nóg
að gera, eru tekjur hans litlar.
Fólk sparar skó sína, og oft eru
þrætur um verðið.
í ljósaskiptunum komu ná-
grannakonurnar stundum til
þess að ræða helztu tíðindin í
bænum. Drengurinn hlustar á
tal fullorðna fólksins. Það les
blöð og veit svo margt. Hann
heyrir um marga merkilega hluti,
styrjöldina úti í Evrópu og Napól-
eon mikla, sem faðir hans dáist
að og blöðin eru alltaf að skrifa
um.
Einnig fréttir að heiman eru
ræddar. Þegar Christian prins
kemur til Odense og býr i höll-
inni, fær drengurinn nóg að
hugsa um. Hann sér höllina i
anda, með sínum skrautlegu
sölum, þjóna og skrautbúið fólk,
og sjálfan prinsinn í ævintýra-