Heima er bezt - 01.05.1963, Blaðsíða 15

stórhríðarbyl og hraktist þaðan brott næsta vor. Ekki
varð næsti Víkurbóndi heldur langær. Það var Frið-
björn Jónatansson frá Hofi. Hann fórst með hákarla-
skipinu „Veturliða“ undir Blæjubergi vorið 1872. „Vet-
urliði" þessi var hin mesta óheillafleyta. Bóndinn að
Bakka á Tjörnesi átti skipið og var þar á næsta vetur-
inn áður. Þegar það var sett fram, hvolfdi því þar á
legu, og fórust þar sjö menn. Nú brotnaði það við kletta
og fórst öll áhöfn.
Ekkja Friðbjarnar bjó enn að Vík í 5 ár. Sonur
þeirra hjóna var Olgeir á Gautsstöðum á Svalbarðs-
strönd.
Ennþá kemur Grenivíkurætt að Vík. Einn hinna
kunnu Hvammsbræðra úr Höfðahverfi, Guðmundur
Jónasson, flytur þangað vorið 1877. Hann var virkur
þátttakandi i hinni miklu hákarlaútgerð þess tíma. Guð-
mundur bjó að Vík í 16 ár með Maríu konu sinni. Þau
hjón áttu mörg börn, sem flest dóu ung. Gunnar son-
ur hans kvæntist Karólínu frá Brettingsstöðum, svo sem
síðar getur, en drukknaði nýkvæntur.
Dóttir Guðmundar var Emelía, kona Jónasar Jóns-
sonar. Þau bjuggu fyrst heima í Vík með Guðmundi og
fluttu síðan til Flateyjar. Þar varð Jónas forystumaður,
og eru synir þeirra Guðmundur, Sigurjón og Jónas,
kunnir menn. Önnur dóttir Víkur-hjóna var Júlíanna,
kona Sigurjóns Þorgrímssonar, veitingamanns á Húsa-
vík. Þau voru barnlaus.
Eftir Guðmund Jónasson verða ekki langæir ábú-
endur í Vík. Guðmundur, síðar á Dæli í Fnjóskadal,
og Jón bróðir hans bjuggu þar um aldamótin, og síðan
Hallgrímur síðasti bóndi að Hóli í Fjörðum, en þá
Kristján Rafnsson, afarmenni að burðum, en drukkn-
aði á bezta aldri.
Eins og áður getur, keypti Sigurður Hrólfsson Vík
1915. Björg Sigurðardóttir á Jökulsá giftist Hlöðver
Jónssyni frá Björgum í Kinn, og fara þau að búa í Vík
1922. Eignuðust þau jörðina, settu þegar saman allvænt
bú og hugðu gott til framtíðarinnar.
Þá var það á öðru búskaparári þeirra, að Hlöðver
fórst með sviplegum hætti, við fjöru, þar sem Lækjar-
vík heitir, norðan Víkur.
Grímur Sigurðsson frá Jökulsá segir svo frá þessum
atburði:
„20. nóv. 1923 var veður fremur stillt, sjór bárulítili,
leyndi þó á undiröldu er að kvöldi leið og herti þá
nokkuð frost. Fönn var ekki mikil á láglendi; hafði ný-
lega blotað í, en síðan frosið, voru stígar klakaðir í
sjávarbökkum og víðar svellalög. Hlöðver hafði rekið
fé sitt til beitar. Er hann síðar fór að vitja þess, höfðu
nokkrar kindur runnið norður Lækjarvík og um fjár-
stíga niður í fjöru; höfðu þær hrapað þar í svellugum
stígunum og flestar brákast, meira og minna. Sumar
þeirra voru ófærar til gangs og varð Hlöðver að ganga
þar frá þeim.
Þennan dag var ég í selaróðri, á báti með Gunnari
Tryggvasyni á Brettingsstöðum, ásamt þriðja manni,
Gísla Sigurgeirssyni. Kom ég heim litlu eftir dagsetur.
Nokkru síðar kom Hlöðver að Jökulsá í liðsbón til
að ná kindunum. Þar var þá gestkomandi Hallgrímur
Grímsson áður bóndi í Vík; bauðst hann til farar með
okkur Hlöðver. Varð að ráði að fara á báti, sem uppi
stóð á Víkurfjöru og flytja kindurnar sjóleiðis heim.
Er á fjörur kom leit báturinn ekki sem bezt út. Lítt
sjóvanir menn höfðu, fyrir fáum dögum, fengið bátinn
léðan í Flateyjarferð, en skilið þannig við hann, að
hann stóð nokkru hærra að aftan en framan, hafði því
sezt vatn í hann er rigndi, sem ekki náði að renna út
um neglugat og síðan frosið í bátnum framanverðum.
Þetta þyngdi bátinn til muna.
Lítið bar á báru við Víkurfjöru og virtist ekki ástæða
til að óttast kviku að ráði í Lækjarvík; var því ekki
vikið frá áætlun, en haldið af stað. Segir ekki af ferð
þar til kemur á Lækjarvík og lenda skyldi.
Það hafði dregið fyrir tunglið og var nokkuð skugg-
sýnt undir bökkunum; alda virtist lág og ekki höfðum
við séð fyrir broti utan fast við fjöruna.
Hlöðver og Hallgrímur reru í andófi, Hlöðver á
stjórnborð, Hallgrímur á bakborð. Eg hafði stungið á
af bita, lagði nú upp árar og fór frammí til að fara útúr,
er báturinn kenndi grunns við fjöruna. Þá munu ekki
hafa verið meir en svo sem tvær bátslengdir í fjöruna,
er ég sá öldu rísa afturundan, sá ég að hún mundi brjóta
um bátinn. Ég kaliaði til piltanna að hafa bátinn réttan
í ölduna. Nú var hvorttveggja að aldan náði bátnum á
andartakinu og ekki var að gert, hún kom því lítið eitt
skáhallt á stjórnborðskinnung; svipti bátnum flötum og
hvolfdi. Þetta varð með svo furðulegum snöggheitum
að ég hentist langt til hliðar ekki minna en þrjá faðma,
að ég hygg. Kom ég niður svo nærri fjörunni að ég
kenndi þegar botns og kom fótum fyrir mig. Var þá
báturinn á hvolfi flatt fyrir í landbárunni, var aðeins
kjölur og kjalsíður upp úr sjó. Hvorugan manninn sá
égv
Ég komst fljótlega að bátnum og varð mér fyrst fyr-
ir að ná taki undir stjórnborðskeipinn, er nú vissi að
fjörunni, gat ég lítið eitt iyft honum, varð þá Hallgrím-
ur þar fyrir, náði ég taki á honum, og með því hann
kom þá Iíka fótum fyrir sig, náð honum undan bátn-
um. Virtist hann ekki hafa orðið fyrir neinu hnjaski og
hljóp hann upp á fjöru. Seinna varð mér ljóst, að hann
hafði fengið alvarlegt taugaáfall. Ég reyndi enn að velta
bátnum upp, en réði ekki við hann með því aldan bar
hann ýmist á mig eða dró hann fram. Fór ég þá fyrir
endann á bátnum og gat þokað honum það upp að
hann sat fastur í fjörunni en hinn dróst út. Kallaði ég
þá í Hallgrím að koma til liðs við mig, kom hann þá
fljótlega, en kallar þá upp og bendir fram á sjóinn, að
þarna sé Hlöðver. Fram til þessa, hafði ekki hvarflað
að mér, að Hlöðver gæti annars staðar verið en undir
bátnum, og bátinn yrði ég að rétta við.
Eins og fyrr segir, hafði dregið fyrir tunglið og var
óglögg sýn fram í bárurnar; en er ég leit eftir þessu
virtist mér ég sjá á mannsbak þar, og svo sannfærandi
glöggt að ég var í engum efa. Flaug mér í hug, að
Heima er bezt 167