Æskan - 01.11.1955, Blaðsíða 22

Jólablað Æskunnar 1955
Jakob Thorarensen:
Gjamía ízisa. I
Hún kisa var komin að bana
og kallaði mýsnar til sín
að sænginni, og klökk hún sagði:
— Æ, svona er nú heilsan mín.
Nú sættumst við, elskurnar allar,
áður en bugar mig hel.
Þó margt hafi borið á milli,
þá meinti ég hlutina vel.
Ég nartaði ólukkans illa,
en æði er mín lífsskoðun breytt.
Nú kveðjumst við, kropparnir litlu,
og kyssumst að skilnaði heitt. j
Þá glúpnaði músin sú minnsta
og munninn sinn rétti fram —.
En kastaðist svikin og kvalin
í kattarins rándýrs hramm. j
Og kisa var aftur á kreiki
það kvöld og ei iðraði þess.
Lá makráð í meyjanna keltum
og malaði södd og hress: j
— Ég veit ég er gölluð og gömul
og gerist til veiðanna stirð.
Mín einasta hjálp er, hvað hræsnin
er hentug og mikilsvirð.
:
•*.:
Berta klappaði honum og rétti honum sneið af
ananas. Bimhó klifraði með liana upp á þak til
þess að éta liana, alveg eins og áður upp í matax--
dallinn á bambusstönginni. Svo kom liann niður
aftur, og þá bauð Berta honum súkkulaði. Hann
Ijómaði af gleði og skríkti eins og hann var vanur
að gera, þegar hann fékk eitthvert sérstakt hnoss-
gæti.
— Þetta hef ég aldrei séð áður, sagði forstjórinn
dolfallinn. Gibbon að éta súkkulað! Það er lítill
efi á, að þetta er fósturbarnið ykkar!
Það var líka orð að sönnu. Hann margsýndi það,
að hann þekkti alla úr fjölskyhlunni, og liann
fagnaði endurfundunum af öllu sínu apahjarta.
(Eftir Geogr. Mag.)
Jólasveinar.
Allir kannast við sögurnar af jólasveinum, sem
þjóðtrúin hefur skapað. Ekki her þeim vel saman
um ætt þeirra og uppruna. Þeir virðast helzt vera
kynblendingar af álfum og tröllum, álfum í föður-
ætt, en tröllum í móðurætt, og er víða sagt frá því
í sögum. Eru þeir þá taldir synir Leppalúða og
Grýlu tröllkonu. Sumir segja raunar, að þeir séu
þjónar Grýlu, en ekki synir hennar. Þeir eru í
mannsmynd að nokkru leyti, nema þeir eru klofnir
upp að herðum, liafa klær fyrir fingur og tær og
fætur kringlótta. Þeir eru taldir likir mönnum að
stærð, en þó segir í vísu einni:
„Með þeim voru jólasveinar
jötnar að hæð ...“
En það er lílca oft sagt um hávaxna menn.
Jólasveinar eru illir að eðlisfari og líkastir púk-
um, lifa mest á blótsyrðum manna og óvönduðum
munnsöfnuði, þeir eru líka rógsamir og rángjarnir,
einkum á hörn. Stundum hjálpa þeir þó þeim, sem
fóðra þá vel.
Þeir koma liingað í hyrjun jólaföstu á selskinns-
hátum sínum frá óbyggðum Grænlands, eða að
sumra sögn austan frá Finnmörk. Kalla sumir
byggðarlag þeirra þar Fimnam. Þeir leggja að
landi í leynivogum eða undir ófærum og geyma
báta sína í hellum og lialda liuldu yfir þeim, unz
þeir fara aftur nærri þrettánda. Þeim hafa verið
gefin ýmis nöfn, eins og allir vita, því að margt
hefur verið um þá kveðið.
Allir kunna vísuna þá arna:
Jólasveinar einn og átta
ofan komu af fjöllunum,
i fyrrakvökl, er fór ég að hátta,
þeir fundu liann Jón á Völlunum.
ísleif hittu þeir utan gátta
og ætluðu að gefa hann tröllunum,
en hann beiddist af þeim sátta,
óhýrustu köllunum,
og þá var hringt öllum jólabjöllunum.
Eftir þessu hafa þeir verið 9 bræður, svo félegir
sem þeir voru, og almennt hafa þeir verið nefndir
eftirfarandi nöfnum:
Froðusleikir, Gáttaþefur, Giljagaur, Gluggagægir,
Greipaglennir, Kertasníkir, Ketkrókur, Pottasleikir
og Stekkjarstaur.
Hér kemur svo á eftir gömul jólasveinasaga.
Blótsama stúlkan.
Bóndi nokkur var einu sinni á gangi við naust
sin og sá, hvar selskinnsskip kemur siglandi inn í
122