Æskan - 01.02.1987, Page 27

j^Ppi a heiði. Ekki var hægt að snúa við
Pví að þá var veðrið í fangið. Á bagga-
estinum var matur — fiskur. Margar
Hiáltíðir. En hér var ekki um margt að
§era. Þeir skildu baggana eftir í skafli
komu heim seint um kvöldið, fisk-
ausir og fannbarðir, bæði hestar og
menn.
Pað var komið vor þegar feðgarnir
v>rjuðu aftur um fiskinn. Hann lá í
jj'.aflinum óskemmdur eins og þeir
ófðu skilið við hann um haustið.
^ ^8 svo kom að því að Eyvi átti að
rmast — og margir fleiri krakkar í
SVeitinni.
. ^trákarnir hópuðu sig saman á hlað-
mu á prestssetrinu. Þeir voru fullir
f t'rv®ntingar. Presturinn var orð-
agður gáfumaður þó að hann þætti
Srr>áskrítinn. Hann hlaut að segja þeim
jnargt merkilegt. Og bráðum yrðu þeir
u 'orðnir menn. Þetta var verulega
j^erkilegt vor að þeirra dómi. En
annski hafa þeir verið alltof bjart-
sýnir, strákagreyin. Það hættir mörg-
hl þess, sérstaklega þegar þeir
eyra talað um nýja öld og nýja tíma.
Nu var kallað á þá.
En það var nú ekki beinlínis til að
etJast við neina menntabrunna heldur
a tu þeir að fara með gamla hundinn
Prestsins út í mógröf og drekkja
nonum.
Pað var framlág hersing sem rölti út
yor túnið, ekki auðséð hver átti að
Ia a hverjum því að fáa unglinga
angar til að drepa hund, þetta góð-
Vnda og hrekklausa kvikindi.
n hér dugði ekki að deila við dóm-
arann.
að"h^ ^rtstnum fræðum er það að segja
pau vildu ganga illa inn í drengina.
s 3 Var eins og einhver lítill púki hefði
st að í þeim. Þegar búið var að
mmta hverjum manni á bænum
atinn eins og alltaf var gert í þá daga
at komið fyrir að einhver fermingar-
urinn stingi undan eða hreinlega
1 æðareggið af diski einhvers vinnu-
^ annsins ef hann var ekki nógu fljótur
ffttvang. Af þessu varð hið mesta
vit 1^°^ °8 sa sem eggið missti auð-
1 að öskuvondur. En drengirnir gættu
s Ss að enginn einn yrði uppvís. Þeir
^emþögðu og átu sitt hálfa æðaregg.
e lnnumenn fengu aftur á móti heilt
^'rkjujörðin var mikil hlunninda-
jorð.
Að lokum komust þó allir krakkarn-
ir í kristinna manna tölu. Og líklega
hefur það verið þetta vor sem ungir og
framtakssamir menn bjuggu til sund-
laug í sveitinni. Það er að segja, þeir
grófu stóra gryfju úti í mýri þar sem var
jarðhiti. Gryfjan fylltist brátt af þægi-
lega volgu vatni - og svo var fenginn
kennari. Þarna lærði svo unga fólkið
sundlistina, að minnsta kosti strákarn-
ir. í gamla daga þótti ekki fínt að
stelpur lærðu að synda.
En mamma Eyva hafði nú fastráðið
að hann skyldi læra eitthvað meira en
kristnu fræðin þó að þau væru góð til
síns brúks. Pabbi hans samþykkti. Og
svo var Eyva komið í kennslu til lækn-
isins í sveitinni, ásamt tveim öðrum
strákum sem áttu stórhuga foreldra.
Þetta var nú sannarlega fengur fyrir
strákana. Læknirinn var sérkennilegur
karl en hann var oft gamansamur og
drengjunum fannst auðvelt að læra hjá
honum.
Það var samt hvorki kennarinn né
bækurnar sem drógu mest að sér at-
hygli Eyva heldur var það klukka
læknisins, stór og falleg klukka sem
stóð á gólfi og gekk í sífellu, hægt og
virðulega. Aðra eins klukku hafði
Eyvi aldrei augum litið. Þegar enginn
sá til stóð hann sem heillaður framan
við þetta undratæki.
Sá sem ætti nú kost á að kynnast
slíku gangverki!
En einhvers staðar hlutu svona grip-
ir að vera smíðaðir. Þar hlaut að vera
hægt að komast í vinnu - eða nám,
hugsaði Eyvi kannski. Hvað hafði
mamma hans sagt um duglega unga
menn sem vildu læra?
Hann seildist ofurvarlega og opnaði
klukkuna. Síðan stöðvaði hann dingul-
inn.
Þá var einhvers staðar gengið um.
Eyvi forðaði sér í ofboði.
— Hvað er þetta? sagði fólkið —
Klukkan stendur. Það er óvenjulegt.
— Mjög svo, sagði læknirinn.
Engum datt í hug að spyrja Eyva og
hann sagði ekki neitt heldur. Hann
grúskaði þegjandi í lærdómsbókunum.
Það dugði ekki annað ef maður ætlaði
að mennta sig.
Þegar Eyvi var 15 ára fór hann í
kaupavinnu á einn af bæjunum í sveit-
inni. Bóndinn hét undarlegu nafni.
Hann hét Samson. Hann hafði legið
veikur allt sumarið en vinnufólkið var
allt kunnugt og gekk heyskapurinn
sinn vanagang.
Þó var eins og allir kviðu einhverju.
Eyvi heyrði stundum fullorðna fólk-
ið talast við í hálfkveðnum vísum sem
kallað er. Og honum skildist brátt að
Samson ætti ekki langt eftir. Eyvi
dauðsá eftir að hafa ráðið sig á þennan
alvörugefna bæ. Hann óskaði þess eins
að bóndi lifði fram yfir sláttinn svo að
sjálfur væri hann farinn úr vistinni þeg-
ar umskiptin yrðu.
En varla var við því að búast.
Eyvi kveið hverju kvöldi. Hann
kvaldist af myrkfælni. Hann gat ekki
sofnað á kvöldin. Honum fannst að
hann yrði að hlusta á stunur Sam-
sonar. Þó að það væri óhugnanlegt
væri þó enn hræðilegra ef þær hættu.
Þá vekti hann einn í baðstofunni —
með dánum manni.
Eyvi vann eins og hestur. Kannski
lyki slættinum einum eða tveimur
dögum fyrr ef hann herti sig.
Svo var það einn þurrkdag að allir
voru í heyi. Sólskin var og blíðviðri.
Þá þurfti einhver rosknu mannanna að
nota eitthvað sem hann hafði gleymt
inni í baðstofu, hnífinn sinn eða
tóbakspontuna kannski.
- Hann Eyvi skreppur fyrir þig,
sagði einhver - hann er svo ungur og
Iipur.
Eyvi hraðaði sér. Hann reyndi þó að
ganga hljóðlega um ef húsbóndinn
svæfi. En allt í einu fann hann að horft
var á hann. Hann sneri sér snöggt við.
Samson lá kyrrlátur og glaðvakandi
í rúmi sínu. Hann horfðist í augu við
unga vinnumanninn, fast og lengi eins
og til að festa huga hans. Svo sagði
hann hægt:
— Þú þarft ekki að vera hræddur
við mig.
Eyvi mundi ekkert til að segja.
Hann gekk aftur út á tún til fólksins.
En hann fann aldrei framar til myrk-
fælni. Ekki þegar Samson dó nokkrum
dögum seinna. Aldrei framar. Langa
ævi dreif ýmislegt á daga hans en
myrkfælni varð honum ekki til trafala.
Hann fór út í heim og kom heim aftur.
Og fór aftur. Á efri árum sagði hann
stundum — eins og óvart — frá löngu
liðnum atvikum. Þess vegna vitum við
hvernig þetta var þó að langt sé um
liðið.
27