Skírnir - 01.01.1918, Side 180

Í74
Ritfregnir.
[Skirnir'
telja, að allir þeasir —asar, —esar, —osar og —usar skuli enn'
standa óáreittir í íslenzku ritmáli tuttugustu aldar, því merkilegra,-
sem eg fæ eigi betur sóð en að til sóu ymsir vegir til að lagfæra
verstu misfeliurnar og fá meira samræmi í ritvenjum í þessum efnum.-
Mór hugkvæma8t í ovipinu þrjár leiðir:
Fyrsta leiðln, sú einfaldasta og fyrirhafnarminsta: að
láta eiginuöfnin jafnan vera óhneigileg, og rita ætíð orðið í neíni^
falli, með eða án úrfellismerkis fyrir aftau orðið, þegar það að
réttu lagi ætti að standa í öðru falli.
Onnur leiðin: að nota jafnan stofn erlenda orðsins (orðið án-
fallendingar) og gefa honum íslenzkar fallendingar.
Þriðja leiðin: sambland af báðum áður nefndum aðferð--
um eftir ákveðnum, föstum regium, þannig, að t. d. stofn yrði'
notaður með íslenzkum föllum þegar það væri ekki of óþjált í máli,-
eða ineð einhverjum öðrum hætti eða regium, sem málfróðum smekk-
vísum mönnum kæmi saman um.
Æskilegt væri, að íslenzkir og grískrómverskir málfræðingar
tækju nú höndum saman, og ranusökuðu þetta efni nákvæmlega
og kæmu sór svo saman um einhverjar fastákveðnar reglur, sem farið
yrði eftir framvegis um rithátt (helzt allra erlendra eða að minsta
kosti) grískra og rómverskra eiginnafna í íslenzku ritmáli. Nefnd 'f
málið dlrfist eg eigi að nefna, því þær þykja reynast misjafnlega
hjá oss nú upp á síðkastið.
Loks skal þess getið að prentvillur eru sárfáar í bóklnni og'
yflrleitt vel frá henni gengið.
Læt eg hór svo Btaðar numið og enda með þessari ósk, að-
höfundur Fornaldarsögunnar hætti eigi við hafið verk, og að vór
innan skams fáum að sjá frá hans hendi skólabók á íslenzku yfir
sögu miðaldanna. Það hefir oft róttilega verið tekið fram, hve
háskalegt það er fyrir íslenzkuna að láta unglinga í skólum vorum
lesa kenslubækur á erlendu máli, en það á þó sórstaklega heimar
um söguna og auk þess mjög óviðfeldið, að sú þjóð, sem mesta
frægð heflr getið sór allra Norðurálfuþjóða fyrir sagnaritun sína,
hina íslenzku, í myrkri miðaldanna, kenni nú — á tuttugustu
öldunni — æskulyð sínum veraldarsöguna á e r 1 e n d u máli.
R.vík 10/9 1917. Jón Jacobson.
Stephan G. Stephansson: Heímleiðis. — Reykjavík 1917-
Um kvæði þessl, sem tileinkuð eru Ungmennafólögum íslands
og öll eru frá ferð skáldsins heim og heima á ættjörðunni síðastliðið