Muninn - 01.05.1997, Blaðsíða 24

Grenjandi brim og glottandi björg
bjóða góðan dag. Undan járnuðum
hæl villtra náttúruafla brjótast lítils
megnugar mannskepnur og horfa til hafs.
Aldagamall andi eyjarinnar hefur kennt
stríðandi aðilum gagnkvæma virðingu í jafn
þröngu sambýli og náttúran skóp þeim. Á
útskeri eilífðarinnar er tíminn ekki til og
hér hafa menn lært að treysta á sjálfa sig.
Frá öndverðu hafa Grímseyingar
sótt á gjöful mið sem ásamt bjargtekjum og
áræðni eyjarskeggja gera veruna við
heimskautsbaug nyrðri bærilega. Þetta
rúmlega hundrað manna þorp hefur séð
tímana tvenna og kynnst harðindum
lífsins. Eftir seinna stríð fækkaði íbúum
niður fyrir sextíu manns og vegna
umdeildra stjórnvaldsaðgerða sjá
innfæddir svartnætti framundan. Með
djörfung og dug gátu menn hér áður fyrr
fest kaup á trillu og framfleytt sér og sínum
en vegna breyttra krafna nútíma
þensluhátta þar sem auðlegð hafsins
skiptist á sífærri lúkur þá er það ungum
mönnum gjörsamlega ómögulegt að kaupa
bát til smáútgerðar og þá kvótabýsn sem
honum fylgir. Erfingjar eyjunnar þrífast
ekki á flausturslegum pennastrikum
stjórnvalda og flýja því sitt land.
Afkomendur hinna öldnu hetja hafsins
njóta engra forréttinda á heimamiðum og
þeir sem hafa lifibrauð sitt af sjósókn fengu
ekki meiri kvótaúthlutun en lífsþreyttar
skrifstofublækur í leit að kryddi í
innantóma lífssýn sína.
Þéttgróin slikja samkenndar og
trausts liggur yfir þorpinu og hér eru menn
saman um gleði og sorg. Það glittir þó í
varnarsvip í fasi innfæddra þegar
ókunnuga ber að garði enda hafa
Grímseyingar takmarkað traust þegar
bindisskreyttir vágestir reka vofur sínar að
fjörum hins fyrirheitna lands. Það er erfitt
hlutskipti aö þurfa sífellt að verja
tilvistarrétt sinn og sanna það fyrir fólki að
hér búa menn við sömu nútíma
lifnaðarhætti og aðrir íslendingar.
Landfræðileg einangrun er því miður lítið
afl í augum samanskrúfaðra risafugla sem
lenda hér þrisvar í viku og samanlóðaður
járnklumpur leggur jafnoft að bryggju.
Grímseyingar hafa því ekki farið varhluta
af vestrænum neysluháttum og búa við
fegraðan sannleik, eins og við hin.
Þegar minnst er á framtíðina er eins og ský
dragi fyrir sólu í annars heiðríkum huga
Grímseyinga. Það slær á þögn og þeir
hugsa sig vandlega um. „Framtíðin er björt
ef stjórnvöld láta okkur í friði!" Loforð
þingmanna rjúka upp í verði rétt fyrir
kosningar og það er þeim leikur einn að
stinga litlum kuta í mjúkan svörð
heimskautseyjunnar grænu þegar þeim
hefur verið ýtt af úrvinda útvegsbændum í
hásæti sín. Grímseyski bagginn í hlöðu
þjóðarskulda er bæði lítill og visinn því
þeir hafa fengið lítið af opinberum
styrkjum. Fyrir einungis sex árum fengu
þeir almennilega bryggju og stutt er síðan
24 MUNINN 1997