Heimilisblaðið - 01.07.1940, Blaðsíða 8

108
HEIMILISBLAÐIÐ
Hinn 15. október 1904 lagði Roschdetch-
wensky sjóliðsforingi af stað frá Kronstadt.
Viku síðar hafði floti hans næstum því
flækt Rússlandi í stríð við Stóra-Bretland,
vegna þess að rússnesku herskipin skutu
á enskan togaraflota á Dog'germiðunum í
þeirri trú, að það væru japanskir tundur-
bátar. Meðan stjórnmálamennirnir sömdu
um þetta slysalega atvik héldu Rússar
lengra suður og austur. Flotinn skipti sér.
Ein flotadeildin fór um Miðjarðarhaf og
Suez-skurð. Aðalherinn lagði leið sína suð-
ur fyrir Afríku. Að síðustu söfnuðust skip-
in aftur saman í Singapore og stefndu svo
norður..
Meðan á þessu stóð var Port Arthur unn-
in og Vladivostok varð takmark flotans.
En í Tsu-shima-sundinu milli Japan og
Koreu lá japanski flotinn undir stjórn Togo
sjóliðsforingja, og beið þar rússneska hers-
ins.
1 hræðilegri orrustu 27. maí 1905 biðu
Rússar algeran ósigur fyrir hinum nýtízku
hernaðaraðferðum Japana, enda var út-
búnaður Rússa að ýmsu leyti úreltur, skip-
in gömul og herinn þreyttur eftjr þennan
langa leiðangur. Hinn eyðileggjandi ósigur
við Tsu-shima slökkti síðasta vonarneist-
ann hjá Rússum, um að snúa hernaðar-
heppninni sér í hag.
En Japanir voru nú líka ákveðnir í því,
að fá stríðið á enda kljáð. Fjármál þeirra
voru á heljarþröminni og máttu ekki viö
áframhaldandi hernaðarútgjöldum.
Gert var ráð fyrir að stríðið hefði kostað
þá 2.2 milljarða í krónutali og 255 þús. fif
hermönnum þeirra voru fallnir, særðir eða
horfnir.
Mannfall Rússa var nokkru minna, eða
218 þús., en kostnaður þeirra nam 2,9
milljarða.
Þegar nú báðir aðilar vildu þannig hætta
að berjast hepnaðist Theodor Roosevelt for-
seta, Bandaríkja Norður-Ameríku, að semja
frið í ágúst 1905 í litlu borginni Ports-
mouth, sem er á Atlanzhafsströndinni.
Rússar urðu nú að undirskrifa samning
um að hverfa brott úr Mansjúríu og gefa
hana aftur undir ótakmörkuð umráð Kína.
Pó héldu Japanir Port Arthur og fengu
viðurkennd aðalumráð sín í Koreu, sem
varð aðsetur þeirra raunverulega áður en
langt um leið.
★
Pegar samning-
ur þessi hafði ver-
ið undirritaður
sumarið 1905 og
aftur var hægt að
loka hliðum Janus-
musterisins urðu
það allmörg ár í
röð, sem það rnát-ti
vera lokað.
Eftir því sem
þjóðirnar sáu leng-
ur friðartáknið,
hinn starfsama
bónda meö orfið
sitt standa við
musterið og hvetja
til starfa, vaknaði
ný von og þær tók
að dreyma nm
Kínverskí sjúkrahús eflir sprengjuárás.