Heimilisblaðið


Heimilisblaðið - 01.07.1960, Blaðsíða 10

Heimilisblaðið - 01.07.1960, Blaðsíða 10
hann hafði orðið að búa við. Hann sagði: „Ég fann ekki til neins meins fyrr en fyr- ir um það bil tveim vikum. Þá var það sem yfirmaður minn gaf mér þau fyrirmæli að auka vinnuafköstin. Hver vélin eftir aðra bilaði, og mér tókst aldrei að gera við vél — fyrr en önnur var biluð, og þarfn- aðist viðgerðar. Áður fyrr hafði ég haft gaman af starfi mínu en nú þurfti ég að beita mig hörðu til að fara á fætur á morgnana og ganga til vinnu minnar. Allt það smávægilega mótlæti, sem lífið hefur boðið mér öðru hvoru, var ekkert í samjöfnuði við þetta — að sjá verk mitt eyðileggjast í höndunum á mér. Það end- aði með því, að ég fékk alvarlegt hjarta- kast.“ En hvernig geta tilfinningarnar orsak- að hjartakast? Það má útskýra beint líf- fræðilega á þennan hátt: Við geðshrær- ingu, t. d. reiði eða ótta, senda nýrnahett- urnar aukinn skammt af adrenalíni út í blóðið. Efni þetta fær smáu slagæðarnar til að herpast saman, og til þess að við- halda hringrásinni þrátt fyrir þessa auknu mótstöðu, verður hjartað að leggja meira á sig, og blóðþrýstingurinn eykst. En þar eð adrenalínið fær einnig hjartaæðarnar til að draga sig saman, fá vöðvar þess of- lítið blóð, — og það er þetta ásigkomulag sem veldur þeim hjartasting sem við köll- um angina vectons. Áhrif adrenalínsins geta valdið stöðugri lokun vissra hjarta- æða hjá sumum sjúklingum, þannig að tak- markaður hluti hjartans getur tærzt upp og dáið. Sá aukaskammtur af adrenalíni, sem náttúran veitir okkur til ráðstöfunar þeg- ar við komumst í geðshræringu út af ein- hverju, færir okkur aukinn kraft og dirfsku til að mæta þeirri ógnun eða yfirgangi, sem um er að ræða og valdið hefur geðs- hræringunni. Fyrir frummanninn var þetta lífsnauðsynlegt í baráttu hans við villidýrin. Og það er sama hormóna-efnið sem gerir nútímamanninn færan um að sýna „yfirmannlegan hetjuskap eða hæfi- leika, þegar hætta er á ferðum: við verð- um fær um að bjarga okkur út úr brenn- andi húsi, eða okkur tekst á síðustu stundu að grípa til barns sem er að verða 142 undir bíl. En nú í dag lifir mikill fJ0^ fólks við þær kringumstæður, að en®u líkara en það búi við linnulausa erfiðle1^’ smáa eða stóra, en slíka síendurtekna % hræringu með látlausri taugaspennu ur móðir náttúra að sjálfsögðu ekki okkur undir. j Löngu áður en sjúkdómurinn ken1111 ^ ljós — með hjartakastinu — taka vö v hjartans að láta undan, þ. e. a. s. að s æðarnar herpast saman. Breyting P .j (með öðrum orðun ,,kölkunin“) kem111 af því, að fitukennt efni safnast fJ .f innanvert í æðaveggina, þannig að P þykkna. Jafnframt verða veggirnir hrJ ir að innan, en við snertingu slíkra veg hættir blóðinu fremur til að storkna hlaupa í kekki. , ag Athuganir hafa einnig leitt 1 lJ°s’ taugaspenna hefur ekki einungis beM& . á æðarnar (eins og að framan er ý' * heldur flýtir einnig fyrir kölkuninni röskun efnaskiptanna. Við slíka rós ^ eykst fitumagn blóðsins (kolesterol) safnast fyrir í veggjum æðanna. .. Til dæmis var mæld kolesterol-ÞJ0 ^ unin í blóði hóps flugliðsforingja ' r, þegar þeir voru rólegir og án ingar, og eins þegar þeir. voru nn þrúgaðir á einhvern hátt. Flestir H ingjarnir sýndu einkenni aukinnar ^.r sterol-þjöppunar á meðan þeir voru 1 ^ pressunni. Eitt dæmið sýndi 190 ^ gramma þjöppun á 100 millilítrum ^ sem er eðlilegt, — en óðara en man111 ^ var sagt, að sonur hans hefði fallið a P jókst þjöppunin upp í 390. ... p, Á sama hátt var mæld kolesterolþJ ^ un hjá hópi endurskoðenda, en Þar miðlungsþjöppunin 210. En þegar var að gera, rétt áður en endursk® urnir skyldu hafa skýrslur sínar tilb jókst þjöppunin upp í 252 að meðal a Eru nokkur ytri merki sjáanleg nm ^ hvort maðurinn er líklegur til a ^ hjartakast? (Yfirleitt er nefnile£a eg. karlmenn að ræða. Skýrslur sýna, a al fullvaxinna sjúklinga sem deyj^^. hjartaslagi, eru 75% karlmenn.) E1 að sjá þetta á honum fyrirfram? "" er skoðun margra lækna. — HEIMILiSBLAÍ)

x

Heimilisblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Heimilisblaðið
https://timarit.is/publication/431

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.