Iðunn : nýr flokkur - 01.04.1917, Blaðsíða 21

IÐUNN’I
David Lloyd-George.
307
fylgi íra við stjórnina, að lávarðadeildinni yrði hnekt,
og hún svift synjunarvaldinu, en írland fengi heima-
stjórn [Home RuleJ. Var Asquith nauðugur einn kostur
að ganga að þessum skilmálum.
Þingsálvktanir þær, er nú voru nefndar, voru teknar
upp í lög þau, er ,þinglögin‘ (the Parliament Bill)
kallast, og hófst því næst mikil og hörð stjórnlaga-
barátta. Lávarðarnir voru sem fyrri ósveigjanlegir og
feldu lögin. Var þingið þá enn roíið og stofnað til
nýrra kosninga í desembermánuði 1910. Frjálslyndi
llokkurinn bar þá sigur úr býtum og Asquith batt
nú samband sitt við íra fastmælum. Fegar lávarð-
arnir vildu enn ekki slaka til, fékk hann samþykki
konungs til þess að skipa svo marga nýja lávarða,
að stjórnin fengi einnig meiri hluta í efri málstof-
unni. Lávarðarnir vildu ekki heldur en fyr eiga það
á hættu, og þinglögin voru samþykt í ágústmánuði
1911. Var þá lokið hinni merkilegu stjórnlagabaráttu
milli efri og neðri deildar, og forræði hinnar síðar-
nefndu í öllum málum ákveðið með lögum. Má telja
þetta einhverja hina mikilvægustu breytingu, sem
gerð hefir verið á stjórnarfari Bretlands á síðari öld-
um. Hafði Lloyd-George átt drjúgan þátt í baráttu
þessari, þó að upp á síðkastið bæri ekki eins mikið
á honum og Asquilh og Redmond.
Þegar hér var komið, var Lloyd-George farinn að
gefa utanríkismálunum meiri gaum en hann hafði
gert til þessa. Meðfram af því mun honum hafa
verið falið að marka afstöðu Bretlands til friðrofa
þeirra milli Þýzkalands og Frakklands, er koma
þýzka herskipsins ,Panther‘ til Agadir i Marokko og
skærur þær, sem af lienni risu sumarið 1911, virtust
mundu draga á eftir sér. Lloyd-George hélt þá 21.
júlímánaðar í Mansion House, enrbættisbústað borg-
arstjóra í London, merkilega ræðu, er oft hefir verið
20'