Iðunn : nýr flokkur - 01.04.1917, Page 30

316
Ágúst H. Bjariiason:
[ IÐUNN
Needham’s væri að einhverju leyti áfátt. En þó varð
enginn til að sýna það og sanna nema hinn italski
ábóti Spallanzani (1729—90), er gerði sömu dá-
samlegu tilraunirnar og Pasteur löngu síðar. Hann
hugði, að tilraunuin Needham’s hefði verið áfátt i
tvennu, einmitt því sama og Pasteur benti á einni
öld síðar í tilraunum mótstöðumanna sinna, í því,
að efnið hefði ekki verið nógu dauðhreinsað með
upphituninni, og í því, að siðar hefðu komist að því
nýjar smáverur með loftinu utan að, enda hafði
Needham að eins lokað ílátum sínum með kork-
töppum. En nú lét Spallanzani lóða aftur ílát sín og
glóðhita þau svo í heila klukkustund, að ekki var
að búast við, að nokkur skepna gæti haldið lífi í
þeim, enda sýndi það sig, þegar ílátin voru opnuð,
að ekkert líf hafði í þeim kviknað. En Needham
svaraði þessu á þá leið, að hin langa suða hefði
ónýtt lífskraftinn!
Um þetta reit Voltaire 1769, tók máli Spallanzani,
en dró klerkinn sundur í háði, sem hafði þózl gela
búið til ála úr morknu keti! Telur Voltaire það næsta
undarlegt, að menn skuli geta hafnað þvi, að guð
geti skapað menn, úr því þeir þykist sjállir hafa
máltinn til að skapa ála!
En ekki gat þó Voltaire með allri fyndni sinni rétt
hluta Spallanzani’s, né vakið menn til að sinna hin-
um ágætu tilraunum hans, og svo slóð þetta óút-
kljáð framt að því heila öld eða fram undir 1860.
Árið 1858 sendi franskur maður, að nafni Pouchet,
vísindafélaginu franska ritgerð þess efnis, að honum
með því að beita hinum mestu varúðarreglum liefði
tekist að framleiða smáverur i næringarvökva með
því að eins að láta leika um hann hreint súrefni,
alveg ómengað að öllum lífsfrjóum, svo að loku væri
fyrir það skotið, að þau hefðu getað borist að nær-
ingarvökvanum úr loftinu.